Avrupa-Birligi-Kitabi

topluluk tek bir Bakanlar Konseyi’ne, tek bir Komisyon’a, tek bir Parlamenterler
Asamblesi’ne ve tek bir Divan’a sahip olacaktı. Böylece artık “Avrupa Toplulukları”
olarak anılacak üç Avrupa topluluğunun aynı amaç ve hedefe yönelmiş olduğu ve
bütünleşik bir yapı arz etmesi gerektiği fikri resmen hayata geçirildi. Ayrıca aynı
altı devletin yetkilileri, bu üç topluluğun aynı nitelikteki organları için ayrı ayrı toplanmak
durumunda kalmadı. Böylece bürokratik maliyet azaltıldığı gibi, işleyişte
de daha hızlı ve pratik bir döneme geçildi. Kısacası, Füzyon Antlaşması’nı pek çok
açıdan Avrupa bütünleşmesi sürecindeki ilk önemli vites yükseltme dönemi olarak
tanımlamak mümkün.
Kaydedilen gelişmelere uygun olarak kurumsal yapıyı gözden geçirme ve yeniden
yapılandırma anlayışı bundan sonra da temel bir uygulama oldu. Nitekim her ciddi
derinleşme ve genişleme süreci öncesinde ya da sonrasında kurumsal yapılanmada
uygun adımlar atıldı. Bu açıdan en çok dikkat çeken düzenlemelerse 1992
Maastricht, 2001 Nice ve 2007 Lizbon Antlaşmalarıdır.
Kuruluştan itibaren izlenen yöntemin “tedrici (aşamalı) bütünleşme” olarak anılan çok
temel bir özelliği var: Bir anlamda nefeslenerek, her bir adımın olumlu sonuçlarını görüp
toplumsal meşruiyeti sağlayarak ve böylece yeni adımlar için de destek toplayarak bütünleşmeyi
derinleştirme.
Bu yöntemin gerekçesi de çok anlaşılabilir: Ulus-üstü olan yapı, nihayetinde mevcut devletlerin
egemenliklerini belirlenen konularda devretmesiyle güçlenmekte ve mevcut sistemi
bozmadan zamanla yenisiyle değiştirmek büyük önem taşımakta.
Genelde genişleme başlığı altında ele alınan gelişmeler, bazı Avrupa devletlerinin
1960’larda AET’ye üyelik için başvurmasıyla başlad ı. Bunda Avrupa Toplulukları’nın
bölgesinde bir “başarı hikâyesi” olarak görülmesi ve bir “cazibe merkezi”
haline gelmesi önemli bir etken oldu. Nitekim başlangıçta dışarıda kalan ve hatta
Yediler olarak anılan yapıları tercih eden İngiltere gibi devletler de AET’ye üyelik
başvurusu yaptı. Her ne kadar İngiltere’nin üyeliği diğerleri kadar kolay olmasa
da, İrlanda ve Danimarka’yı da içeren üç yeni üyenin 1973’te katılmasıyla AET
ilk kez genişledi. Öte yandan, 1959’da Türkiye ve Yunanistan’ın “ortaklık başvuru-
69