Avrupa-Birligi-Kitabi

02
Avrupa Birliği I AKÇT’den AB’ye Avrupa Bütünleşmesi Tarihi
kez tanıdı. Her ne kadar AB hukuku içinde bağlayıcılık taşımasa
da, bu içerik ve kapsamdaki ilk bütünlüklü AB belgesi olan Şart’ın
bütünleşme sürecinin toplumsal ve siyasal ayağı açısından taşıdığı
önem açık. Kaldı ki, her ne kadar 2004’te bir “anayasa”
yoluyla bağlayıcılık kazandırılması çabası kesintiye uğrasa da,
2007 Lizbon Antlaşması’yla Şart’ın AB müktesebatının parçası
olduğu kabul edildi. AB vatandaşlarının temel haklarının böylece
AB hukuk düzeyinde koruma altına alınmasıyla da toplumsal ve
siyasal bütünleşme alanında önemli bir aşama daha kaydedildi.
Temel Haklar Şartı (Charter of Fundamental Rights)
AB’nin ilk derli toplu insan hakları metni olan Şart, Avrupa Parlamentosu, Avrupa Komisyonu
ve Bakanlar Konseyi tarafından 7 Aralık 2000’de ilan edildi. Lizbon Antlaşması’yla
bağlayıcılık kazanan 54 maddelik Şart, Avrupa vatandaşlarıyla AB coğrafyasında ikamet
edenlerin siyasi, ekonomik ve soysal haklarını düzenliyor.
Bu dönemde toplumsal ve siyasal bütünleşme açısından gündeme
gelen asıl konuysa, bir “AB Anayasası” oluşturma fikriydi.
Bir süredir gündemde olan fikrin hedefi, belirli bir seviyeye gelen
derinleşme ve bütünleşme adımlarının gözden geçirilerek sistematize
edilmesi ve AB’nin derli toplu bir hukuk ve yönetim sistemine
kavuşturulmasıydı. Kimileri bir “Avrupa Birleşik Devletleri”
kurulmasının yolunun açılmasını kimileriyse bütünleşme sürecinin
geldiği aşamanın fotoğrafının çekilmesini istediği için de bir
uzlaşıya varıldı. Bir AB Anayasası hazırlaması için AB Zirvesi tarafından
Aralık 2001’de kurulan Avrupa Konvansiyonu (European
Convention), hazırlık sürecindeki kimi ciddi tartışmalara rağmen
çalışmalarını Temmuz 2003’te tamamladı ve hazırlanan anayasal
metin de 29 Ekim 2004’te Roma’da imzalandı.
78