Avrupa-Birligi-Kitabi

nomileri tek çatı altında toplandı. Artık derinleşme kadar Doğu’ya genişleme fikri
de daha çok tartışılır oldu.
2000’lere gelindiğinde, genişleme-derinleşme tartışmaları belirli başlıklar altında
sürdü. Ekonomik bütünleşmenin parasal bütünleşmeyle taçlandırılması süreci
tamamlandı ve Avro 1 Ocak 2002’de resmen tedavüle girdi.
Ortak para birimine geçişle ekonomik bütünleşme açısından çok önemli bir aşama
kaydedilirken, genel olarak AB’nin istikameti konusu da 2000’li yılların başında
yeniden önem kazandı. Bu çerçevede en çok dikkat çeken de, özellikle siyasal
ve toplumsal bütünleşme açısından önem taşıyan konu başlıklarının gündeme
gelmesiydi.
Temel Haklar Şartı ve Anayasa Tartışmaları
Bu anlamda ilk ciddi adımın 2000’de ilan edilen
Temel Haklar Şartı olduğu söylenebilir.
Daha önce de vurgulandığı gibi, bütünleşme
adımları 1990’lara kadar başta ekonomi ve
hukuk olmak üzere nispeten teknik konularda
atılmış ve insan hakları gibi temel toplumsal
ve siyasi meseleler de ancak bu kapsamda
ele alınmıştı. Oysa artık bu alanda da
derli toplu bir AB mevzuatına ihtiyaç olduğu
dillendiriliyordu. Bunun bir nedeni Soğuk Savaş
sonrasında gündeme gelen Orta ve Doğu
Avrupa ülkelerinin üyeliği meselesiyken, bir
diğer nedeni de içeride artan toplumsal ve siyasal
bütünleşme arayışlarıydı.
Nitekim 7 Aralık 2000’de üç temel AB kurumu
tarafından ilan edilen Temel Haklar Şartı, AB
vatandaşlarıyla AB üyelerinde ikamet edenlere
kimi siyasi, ekonomik ve sosyal hakları ilk
77