zeplin-karin-tidbeck

ulunduran mahkeme bunu kabul etti. Ancak sözünü tutma niyetinde olup olmadığını asla
bilemeyeceğiz.
Kräkånger’li Anders kütüğe doğru götürüldü; canavarı onu köpek gibi izledi, hiçbirimiz dokunmaya
cesaret edemedik, rahip bile. Mahkûmun kafası boynundan ayrıldığı an, yaratık korkunç bir uluma
koyverdi ve bunu duyan herkes korkudan sindi. Daha sonra yaratık yere düştü ve bir daha
kımıldamadı. Akşam olduğunda, üstüne tuz dökülmüş salyangoz gibi büzülmeye başladı. Ondan arta
kalanlar kürekle bir yem kabına dolduruldu ve mahkûmun cesediyle beraber gömüldü. (Leijd, s. 258)
Pyret sürekli olarak başka memelilerin arkadaşlığını aradığından, Kräkånger’li Anders’in
boğasında olduğu gibi, bazen bunun çok güçlü bir bağlılık biçimini aldığını ve ayrılığı
kaldıramadığını sanıyorum. Dostluk –birine ait olma ya da biriyle birlikte olma– varlığının bir esası
haline gelmiş gibidir.
Kräkånger’li Anders dosyası, Pyret’le ilintili davaların tarihinde sonuncu olarak yer alır.
Rasyonalizmin gelişi İskandinav inancının ve bâtılının çehresini, Hıristiyanlıkta olmayan bir biçimde
değiştirdi. Bilim insanı Carl Linnaeus 1762’de verdiği bir konferansta, “Pyret, niksiler, vitta ve bu
türden olanlar”a inanmanın, bilimle ilgilenmeyen kişilerin başına gelenlere dair bir uyarı işareti
oluştuğu sonucuna varmıştı:
Bu yaratıklar ineklerle keçilerin arasına saklanır, her kuytuya dadanır, ev kedisi gibi bizimle birlikte yaşarlar; bâtıl inanç, cadılık ve
sürekli korku tatarcıklar gibi etrafımızı sarar. (Levertin, Oscar: Carl von Linné. Lectures, Albert Bonniers Boktryckeri, Stockholm, 1910,
s. 50)
Pyret’in varlığı resmen yok edilmişti. Bu yine de onun ortaya çıkmasına engel olamadı.
Sjungpastorn: Şarkı söyleyen Hålträsket Papazı
Pyret’in insan biçiminde olduğunu öne süren anlatılar neredeyse hiç yoktur. Bunun üç olası nedeni
vardır:
Duyu ve algısı yoktur. Ölü numuneler üzerinde yapılan tetkikler bunu destekler niteliktedir çünkü
evrensel olarak beyin, sinir sistemi ya da iç organın bulunmadığı jelatinimsi bir bedenden söz edilir
(bakınız, örneğin, Widerberg, Emilia: Folk Tales of the Macabre, Bragi Press, Oxford 1954);
Duyguları ve algısı olmayan memelileri tercih eder (yukarıdaki vakalara bakınız);
Duyguları ve algısı vardır ve sık sık insan şekline girer ama tanıklar onun tamamen başka bir şey olduğunu söyler, örneğin bir vittra,
peri-çocuk ya da trol.
Bu duruma istisna oluşturan önemli bir olay, Sjungpastorn olarak bilinen varlık hakkında, on
dokuzuncu yüzyıldan tüyler ürperten bir hikâyede belgelenmiştir.
Margareta Persson (1835-1892), Orta-kuzey İsveç’te bulunan Hålträsket Köyü’nün öğretmeniydi.
Hayatının büyük bölümünde günlük tuttu, olayları ve köyün insanlarını titizlikle kaydetti. Ölümünden
sonra günlükleri Umeå Mirası Müzesi’ne bağışlandı.
1867’nin kasım ayının sonlarında, İskandinavya’daki son büyük kıtlıkta, Persson köyün papazının