Produkty tradycyjne z regionu rzeki Mrogi, Rawki i - KSOW: łódzkie

22
Ciasto z bani „Kopciuszek” z Będzelina
Inne produkty: prażoki z kapuśniakiem na ogonkach, ciasta, sałatki, wędliny, mięsa, nalewki.
Na wsi w Polsceśrodkowej
jeszcze
pod koniec
XIX wieku ciasto było produktem, które pieczono tylko na święta,
przede wszystkim na Wielkanoc, Zielone Świątki, wesela
i chrzciny. „Placki świąteczne pieczono na drożdżach i mleku
z mąki pszennej lub żytnio-pytlowej”. [Dekowski 1979:199]
W XX wieku, a przede wszystkim w okresie międzywojennym,
dodawać zaczęto do ciast „cukier zwykły lub palony albo syrop
buraczany, cynamon, niekiedy rodzynki, ser, miód lub dynie.
Jajka zwykle zastępowano szafranem. Dawne placki świąteczne
miały formę okrągłych bochenków. Dopiero na krótko przed
wybuchem I wojny światowej pojawiły się placki prostokątne
pieczone na brytfannach.” [Dekowski 1979:199]
W okresie międzywojennym na wsi wzrósł asortyment uprawianych
warzyw, wśród nich znalazła się dynia. W Łowickiem
dynia była powszechnym składnikiem placków, tzw. banioków”.
[Dekowski 1968:113]
Jak podają producenci, na początku XX wieku bania była warzywem
wykorzystywanym w gospodarstwie domowym jako
pasza dla zwierząt. Ze względu na jej słodkawy smak używano
jej też w kuchni do przyrządzania różnych posiłków. Gotowano
zupę z bani z zacierkami lub kłoskami (kluski z maki żytniej),
wykonywano z niej marmoladę, marynowano ją, a ziarna wykorzystywano
w lecznictwie. Do ciasta dodawano ją zamiast
jaj, by uzyskać żółty kolor.
Ciasto „Kopciuszek” w gminie Koluszki jest wykonywane od ponad
60 lat. Bania kojarzyła się tutaj ze znaną bajką o Kopciuszku
i stąd nazwa ciasta.
Przepis
Składniki:
Mąka pszenna, cukier, jajka, śmietana, masło, dynia, cukier, sok
z cytryny, jabłka, woda.
Wykonanie
Z mąki, jaj, masła i śmietany zagniata się ciasto i wkłada do lodówki,
aby się schłodziło (ok. ½ godziny). W tym czasie obiera
się dynię i wyjmuje z niej ziarnka. Miąższ starty na tarce jarzynowej
zasypuje się cukrem i zostawia na 20 min. Następnie do
garnka z odrobiną wody i dużą ilością soku z cytryny wkłada
się startą dynię i praży około 10 min stale mieszając. Następnie
obiera się kilka jabłek i ściera na tarce jarzynowej. jabłka są
dodawane do dyni i mieszane. Schłodzone ciasto dzieli się na 2
części. Jedną wykłada się formę, nakłuwa widelcem i posypuje
cynamonem. Na to ciasto wyłożyć należy masę z usmażonej
dyni i przykryć 2 częścią ciasta. Ciasto piecze się w temperaturze
150 stopni około 45 min. Po upieczeniu i wystudzeniu
posypujemy cukrem pudrem.
Produkt zgłasza: Koło Gospodyń Wiejskich w Będzelinie,
gm. Koluszki