Polityka i historia - Zbliżenia Interkulturowe
Polityka i historia - Zbliżenia Interkulturowe
Polityka i historia - Zbliżenia Interkulturowe
Sie wollen auch ein ePaper? Erhöhen Sie die Reichweite Ihrer Titel.
YUMPU macht aus Druck-PDFs automatisch weboptimierte ePaper, die Google liebt.
Jubileusz Güntera Grassa<br />
Rzeszy. Nie ukrywałem też, że byłem w<br />
Hitlerjugend, ani tego, że tak jak wszyscy<br />
chłopcy w moim wieku poszedłem do<br />
służby pomocniczej, a potem do wojska.<br />
Dlatego też nigdy nie robiłem z siebie<br />
mściwego antyfaszysty”.<br />
W swojej autobiografii z 2006 roku<br />
pokazał dobitnie, iż niczego nie bagatelizuje,<br />
ukazuje głupią wiarę w określoną<br />
ideologię. Wmawianie mu członkostwa<br />
SS – o czym też już wielokrotnie mówiłem<br />
– jest po prostu, łagodnie formułując,<br />
nadużyciem. Członkiem zostaje się<br />
jakiejś partii, a nie Wehrmachtu czy Waffen<br />
SS. Tu zostaje się, niestety, powołanym,<br />
a przy odmowie idzie się pod ścianę<br />
i kula w łeb. Musi Pan przyznać, iż w<br />
każdym przypadku jest to tragedia, zaś w<br />
kontekście Grassa byłoby to dla kultury<br />
światowej niepowetowaną stratą.<br />
Odnoszę wrażenie, że wyjątkowo silnie<br />
eksponowano na jubileuszu również<br />
pozaliteracką twórczość Grassa.<br />
Mocnym akcentem poza konferencją literacką<br />
była wystawa grafik i rzeźb tego<br />
wszechstronnie utalentowanego artysty.<br />
Wykształcony grafik, rzeźbiarz i malarz<br />
jest może nieco mniej znany polskiej<br />
publiczności. Muzeum Narodowe w<br />
Gdańsku przygotowało wystawę „Günter<br />
Grass, Albrecht Dürer, Ryszard Stryjec –<br />
między symbolem a rzeczywistością”.<br />
Organizatorzy znaleźli (co było nieco<br />
karkołomnym zabiegiem) wiele wspólnych<br />
cech, łączących świat wyobraźni<br />
i widzenie sensu życia przez tych artystów.<br />
Druga wystawa, która była prezentem<br />
Grassa dla rodzinnego miasta, eksponowała<br />
50 grafik nawiązujących do Turbota,<br />
10<br />
Szczurzycy, Z dziennika ślimaka, Rozległego pola<br />
i Martwego lasu. Kilka grafik nawiązuje do<br />
ostatniej powieści autobiograficznej Przy<br />
obieraniu cebuli. Gdańsk posiada już w swoich<br />
zbiorach dumną kolekcję około 120<br />
litografii.<br />
POLNORD – Wydawnictwo OSKAR<br />
wydało z okazji jubileuszu w Gdańsku<br />
polskie tłumaczenie powieści autobiograficznej<br />
Przy obieraniu cebuli. Znakomite<br />
wejście na polski rynek czytelniczy,<br />
kiedy dodamy, iż w wielu krajach książka<br />
ukaże się dopiero w przyszłym roku.<br />
Tłumacz Sławomir Błaut wykonał wręcz<br />
katorżniczą robotę. Sądzę, że ten wysiłek<br />
sowicie opłaci się wydawnictwu. Już w<br />
pierwszym dniu autor podpisał setki egzemplarzy.<br />
To jest ważna książka, niemalże<br />
tak ważna, jak swego czasu Blaszany bębenek,<br />
prozatorski debiut Grassa, którym<br />
zawojował cały świat. Autobiografia niewątpliwie<br />
zaskakuje, porusza, wywołuje<br />
konsternację, ale posiada ogromną artystyczną<br />
i historyczną siłę wyrazu. Porusza<br />
się po rozległych obszarach, ale stawia<br />
dwie kardynalne kwestie: pyta, jakie są<br />
relacje między pamięcią i tożsamością,<br />
oraz drąży wręcz wieczne w literaturze<br />
zagadnienie granicy między fikcją a realnym<br />
światem. Jest to niejako filozoficzny<br />
horyzont tej książki. Pamięć jest zarówno<br />
czymś fenomenalnym, jak i nieogarniętym,<br />
ponieważ każdy człowiek ma własną<br />
pamięć, która go „nawiedza” w różnych<br />
konfiguracjach. Owa żywa konfrontacja<br />
własnego ego z przeszłością jest godna<br />
pióra noblisty. „Grass w swej nowej<br />
książce – pisał profesor Uniwersytetu<br />
Oksfordzkiego Timothy Garton Ash – na<br />
wszystkie sposoby eksploatuje metaforę
Change language