Wojciech Cichosz METODOLOGIA Elementarz Studenta

ZD*QH MHVW SU]HFLZVWDZLHQLH SU]H] 3ODWRQD ZLDWD GRVWU]HJDQHJR ]P\VáDPL RUD] ZLDWD
XNU\WHJR DOH SUDZG]LZHJR NWyU\ GRSLHUR PR*H E\ü SU]HGPLRWHP U]HWHOQHM ZLHG]\
1LH]DOH*QLH RG WHJR F]\ WR ILOR]RILD F]\ PDWHPDW\ND ZáD FLZ\ SU]HGPLRW ZLHG]\
LVWRWQLH VL QLH Uy*QL 0RG\ILNXMH VL W\ONR VSRVyE odkrywania prawd o tym
przedmiocie. Zawsze jest on jednak skrajnie racjonalistyczny.
1.2. Arystoteles
:áD FLZLH SRM WD KLVWRULD QDXNL WR QLH MHG\QLH F]\VWR UHMHVWUXM FH VSUDZR]GDQLH
] MHM UR]ZRMX DOH UyZQLH* KLVWRULD MHM VDPRSR]QDQia, czyli historia koncepcji nauki.
6W G WH* áDWZR ]DXZD*\ü Z G]LHMDFK FLVá\ ]ZL ]HN NRQFHSFML QDXNL ] SRJO GDPL
ILOR]RILF]Q\PL =UHV]W SU]H] ZLHOH ZLHNyZ XWR*VDPLDQR ILOR]RIL ] QDXN JUHFNLH
episteme = philosophia $ L G]L PR*QD SRZLHG]LHü *H QDXND spaja potoczne
GR ZLDGF]HQLH ] PHWDIL]\N 3K Frank, S. Amsterdamski). 3RZ\*V]H XZDJL
X]DVDGQLDM GODF]HJR ZDUWR QLH W\ONR ]H Z]JO GyZ KLVWRU\F]Q\FK ]DM ü VL NRQFHSFM
QDXNL SU]HGVWDZLRQ SU]H] SUH]HQWRZDQHJR MX* 3ODWRQD czy Arystotelesa (384-322) 7 ,
F]áRZLHND QDXNL L ZV]HFKVWURQQHJR ILOR]RID VWDUR*\WQR FL RUD] SLHUZV]HJR
HSLVWHPRORJD NWyU\ Z VSRVyE QLHPDO SHáQ\ UR]ZD*\á SUREOHPDW\N PHWRGRORJLF]Q
Istnieje jeszcze jeden powód :VSyáF]H QLH QDXNL FLVáH L PHWRGD SU]H] QLH
VWRVRZDQD VWDá\ VL SRZV]HFKQLH Z]RUHP GOD ZV]HONLHM ZLHG]\ UDFMRQDOQHM 3RM FLH
QDXNL ]D RGQRVL VL SUDZLH Z\á F]QLH GR SU]\URGQLF]\FK QDXN FLVá\FK Z M ]\NX
angielskim i francuskim science oznacza przyrodoznawstwo). Nawet psychologia,
VRFMRORJLD L DQWURSRORJLD KXPDQLVW\F]QD R W\OH XZD*DQH V ]D QDXNRZH R LOH VWRVXM
PHWRG\ QDXN FLVá\FK 7\PF]DVHP SR]QDQLH DU\VWRWHOHVRZVNLHM NRQFHSFML ZLHG]\
QDXNRZHM SR]ZROL áDWZLHM L Já ELHM ]UR]XPLHü SRWU]HE SOXUDOL]PX epistemologiczno-
metodologicznego. Nie ma jednego idealnego (wzorcowego) sposobu uprawiania
nauki! $ ]DWHP Uy*QH SU]HGPLRW\ L ]DGDQLD SR]QDQLD Z\PDJDM RGPLHQQ\FK PHWRG
EDGDZF]\FK RUD] W\SyZ ]DELHJyZ SR]QDZF]\FK $ SRGHM FLH EDGDZF]H SáRGQH Z
QDXNDFK FLVá\FK PR*H RND]Dü VL QLHVNXWHF]QH D QDZHW V]NRGOLZH ER VSá\FD ZLHG]
]DFLHPQLD SUDZG L XELHUD Z SR]RU\ QDXNRZR FL EDQDOQH VWZLHUG]HQLD QS Z
23