Avrupalılık Azınlık

da da olsa Rumlarda İstanbul’a dönüş gözleniyor.Son yıllarda iş ve ticaret için İstanbul’a yerleşmişve Rum cematine karışmış Yunanlıların sayısı 200’üaşkın. Ülke dışında yaşayan ve Türk vatandaşlığınıdevam ettiren on binlerce Rum var ve bunlardanbir bölümü dönüyor ve dönecek. Rum cemaatiHıristiyan Süryanilerle zenginleşiyor. GeçenlerdeBartholomeos, Anadolu yakasında bir kilisenin yenidenibadete açılışında zehir zemberek bir nutukattı: “Yok olmayacağız!” Ama ben inadına hassasbir noktadan vuruyorum: “Karma evlilik yapmışdaha birkaç bin Rum var. Ama siz onları dışlayıpcemaattan saymıyormuşsunuz.” “Yok öyle şey!”diye gürledi Karayanis. “Bunu ben söylemiyorum.Bir toplantıda bir Rumun ağzından işittim. Karmaevlilik yapanlar böyle bir ırkçı muameleye maruzkalıyorlarmış.” “Yok öyle bir şey! İki yıl önce ölenbenim karım da Türktü. Beni hiç kimse dışlamadı.Dahası ben Türk olan karımı bile cemaat üyesiyaptım.” Dilimin ucuna geldi ama tadsızlık çıkacakdiye söylemedim: “Hanım da Ortodoks olmuşsa.”Söz arasında “Biz azınlık mensupları devlet memuruolamıyoruz.” diye bir vurgulama yaptı. Bende “Şimdiye dek belki olamıyordunuz, şimdidensonra olabileceksiniz.” dedim. “Hayır, olamıyoruz.Bu konuda yasa var. Üniversitelerde öğretim üyeliğihariç. Üniversitelerde azınlık mensubu hocalar var.”“Uygulama demek istiyorsunuz besbelli. Ama böylebir yasa olamaz. Gizli bir direktif veya gizli birgenelge olabilir. Onun da kaldırılması gerek, kaldırılmamışsa.Avrupa’ya uyum içine giren bir olay.”“Hayır, kanun var diyorum. Ne Rum, ne Ermeni,ne de Yahudi Türkiye’de devlet memuru olabiliyor.”“Onu anlıyorum, çünkü yakına dek benim de başımdaydı.Ama bu yasağın resmî kanunla konulmuşolabileceğini benim hafsalam almıyor. Herhalükardabu ugulamanın kaldırılmış olması gerek.”Karayanis, keyfî olarak devlet tarafından elkonulmuş Rum vakıflarını geri almak için mücadeleyürüttüklerini anlattı. “Ama bütün dosyalarAnkara’dan geri geldi. İşte orada masanın üstündeduruyor.” diye şikayet etti.Recep Tayyip Erdoğan’a beslediği sevgi ve saygıyıdile getirdi, onun Rum azınlığının sorunlarıkarşısında iyi niyetli davrandığına inandığını söyledi.“Erdoğan’ı Kasımpaşa’dan gençliğinden beritanırım.” Başbakanla doğrudan irtibatı varmış. VeAK Partinin kurucu üyelerindenmiş Karayanis. Buson söylediği beni bile şaşırttı.Yeri geldikçe Türkiye devletine olan sadakatinihissettirmekten geri durmadı.Bir ara bana dönüp, Türkçe olarak “SizinTrakya’ya buradan birini gönderdik.” dedi Karayanis.Önce anlayamadım. Kimi göndermişler ki?“Aleko’yu.” diye tamamladı. Yunanistan’ın İstanbulBaşkonsolosluğundan bu yakınlarda Trakya’nın“Siyasî İşler” amiri olarak atanan büyükelçi AlekosAleksandris’i kastediyordu. Aleksandris, İstanbulRum kökenli bir hariciyeci. Burada benim ilgimiçeken, “gönderdik” diye onu sahiplenmesiydi. SankiAleksandris’i İstanbul Rum Azınlığının da bir elçisigibi görüyordu. Bu hal, ona yeni görevler yüklüyordemektir. Aleksandris, İstanbul Rumlarınınelçisi olarak ta sınanacak.Selanik heyetinin anlamakta güçlük çektiği durum,Karayanis’in Balıklı Hastanesi vakfı yönetimineRum cemaat arasında yapılan genel oylamaylageldiğini söylemesi oldu. Böyle bir demokratik sürecinolabileceğini tahayyül edemediklerinden.Rum vakıflarında yönetim seçimleri yapılıyor,bu konuda dile getirilen şikayetlere rağmen. BizimAzınlıkta 40 yıldır yapılmıyor, yasada öngörülmesinerağmen, ve vakıfları boğmak ve etkisiz hale getirmekiçin Yönetim elinden geleni ardına koymuyor.İnsanın aklından şu düşünceler geçiyor: Hukukaaykırılığı artık genelde kabul edildiği halde, mütekabiliyet(misilleme) ilkesi devlet mantığındansilinip atılmıyor. Şimdi, Rum Azınlığın vakıf mülkleri,Türk Azılığınkilerle karşılaştırılmaz ölçüdekat kat çok ve değerli. Bu hal, vakıflar konusundaYunanistan’ın elindeki misilleme silahını neredeyseetkisiz kılıyor. Rum Azınlığın ve Yunanistan’ın çıkarlarıhiç olmazsa bu konuda misillemeye başvurmayımenediyor. Tersine, bu çıkarlar, Türk Azınlığınvakıflarına mümkün en büyük özgürlükleritanımayı gerekli kılıyor. Yüzümüzde gözümüz varumuduyla, Türkiye de tamamen değilse bile kısmenRum vakıfları için aynı özgürlükleri tanımak zorundakalacaktır veya vakıfları sıkıştırmayı gevşetecektirdiye. Bunu düşünmek için zeki olmaya gerek yok.O halde Yunanistan’ın 40 yıldır izlemekte olduğuboğucu vakıf politikasını nasıl izah etmeli? Besbelliaptallığın dibi yok. Veya Yunanistan, Rum Azınlığınınçıkarlarını ayakkabılarının altına yazıyor. VeTürk Azınlığını etkisiz hale getirmek, politikasınınöncelikli hedefini oluşturuyor.Onun için diyorum, iki azınlık arasında iletişimve dayanışma şart.Azınlıkça 9