Avrupalılık Azınlık

memelerini, Türklerin ise “çok yüksek izzetinefsi vefazla hassasiyeti” ile açıklıyor. Ekinleri ateşe verme,bıçaklama, arazi işgali, tehdit vb. görülen durumlar.İçinde muhacir olmayan köylerin bu sıkıntılarıyaşamadığı ancak onların da korucularını Rumlardanseçmek mecburiyetini hissettikleri belirtiliyor.Ayrıca köylü şikayetlerini iletebileceği bir makambulamıyor. (Bu ulus-devletlerin tipik davranışıdır.Azınlık bir “milli mesele” olduğu için tek bir muhatabıyoktur, “kurumlarüstü” bir konudur. Ayrıcabir memur azınlık mensubunun bir derdini çözerse,“milli politika”ya aykırı davranmış olma ihtimal dahilindedir,başına iş açılabilir.)Başka bir konu okulsuzluk ve öğretmensizliktir.Bu bazıları için “sarıklı hoca” bulamamayı ifadeederken bazıları için de çocukları için ders okutacaköğretmen yokluğu anlamına gelmektedir. Yunanhükümeti konuyla hiç ilgili değildir. Öğretmenlerinmaaşını köylüler verdiği için, 10-15 hanedenoluşan köylerin öğretmen tutma olanakları da pekyoktur. Buna zaman zaman eski-yeni alfabe çatışmasıda eklenmektedir. Ancak okulların çoğundayeni harflerle eğitim verilmektedir.Hükümetçe atanan ve azınlığın haklarını istediğişekilde kullanan müftüler ise ayrı bir sorun oluşturmaktadır.Dimetoka Müftüsü Veliyüddin Hocagibi Türkiye’den kovulmuş olanları da vardır.Rapora göre, yaptıkları en büyük kötülük, azınlıkarasında nefreti körüklemektir. Ayrıca Türkiye’denfirar etmiş olanların Yunan Hükümeti’nce himayesiteessür uyandırıyor. Örneğin Konyalı Nuri’nin DimetokaTürk okuluna öğretmen yapılmadığı takdirdecemaat heyetini azledeceğini söyleyen GenelVali’nin yazısı cemaati rencide etmiştir.Göçün psikolojik boyutuna gelince; teşvik vehimaye kavramları öne çıkıyor. Azınlığı Türkiye’dengelerek göçe teşvik edenler ile yerli halktan teşvikçilerolarak iki gruptan söz ediliyor. Türkiye’yegidenlere ev, tarla ve hayvan verildiğini anlatanTürkiye’den gelen teşvikçilerin en büyük amacı,ucuz amele bulmak ya da sınırdan kaçıracakları şahıslardanpara kazanmak. Yerlilerin amacı ise arazispekülasyonu yapmak, gidenlerin malını mülkünüyok pahasına kapatmak.Şimdiye kadar gidenlerin Türkiye’de himayegörmüş olmaları da buradaki Türkleri cesaretlendirmekte.Her sene harman sonunda kaçanlarınmiktarı 300’ü buluyormuş. Gümülcineli olan NüfusGenel Müdürü Ali Galip Bey’in hemşehrilerininiskanı ile yakından alakadar olduğu söylentisiçok konuşulur olmuş. Tam tersine Ali Galip Bey,hemşehrilerinin yerlerinde kalmaları nasihatındabulunuyormuş ama bu böyle yayılmış bir kere…Türkiye’deki akrabaları tarafından yapılan davetlerde önemli bir etken haline gelmiş. Sofulucivarındaki birkaç köyde 17-18 yaşında iki gençtenbaşka erkek kalmadığı, köylerin yalnız kadınlardanoluştuğu bilinmekte. 10-15 hanelik köylerdengerçekleşen göçler, orada geri kalanların yaşamınızorlaştırmakta, onları da göçe mecbur bırakmakta.Diğerleri kadar baskın olmasa da, askerlik yapmamaarzusu ya da banka borcu da bir göç nedenioluşturuyor.Türkiye’ye göç iki yolla oluyor. Pasaportlu vepasaportsuz. Pasaportlular da iki grup. İlki, ki buküçük bir grubu oluşturuyor; pasaportu olup da,bir süre ile sınırlı olarak konsolosluktan vize alıpgidenler; geri dönmüyorlar. İkinci grup, pasaportuolduğu halde vize alamayanlar. Bunlar genellikleDedeağaç’tan kayıklarla ayrılıp Enez sahillerine çıkıyorlar.Pasaportsuzlara gelince, bunlar Meriç’in muhtelifnoktalarından özellikle Gavur adası tarafındansınırı aşıyorlar.Rapora göre alınacak tedbir, sınırı geçenlerinne olursa olsun iadesidir. Geride kalanlara,işin ciddiyetini gösterecek yegane çare de budur.Ancak bu noktada, malını mülkünü satıp gelmişolanların, iade durumunda perişan olacakları, YunanHükümeti’nden bir yardım görmeyecekleri deaçıktır. Bu nedenle, geri çevrilecek olanların nüfusuaz olan ailelerden ya da bekarlardan seçilmesi, birçokkişinin perişan olmasını önleyebilir. Raporunsonuç kısmına göre, azınlığın koşullarının ıslahı gerekliolmakla beraber, İskeçe’nin Soğanyaka’sı hariçolmak üzere, durum bir göçü gerektiren mahiyettedeğildir.*Azınlıkça 15