Avrupalılık Azınlık

nını çıkarıp gösterdi, “Gümülcine doğumludur”dedi. Bilmez olur muyum? 1967’de İstanbul’daöğrenciyken Varlık Yayınları’ndan SabahattinAli’nin tüm eserlerini almış ve okumuştum. Dahasonra onları G.T.G.Birliği kütüphanesine hediyeettim.Cunta Yönetimi, merkez Gümülcine olmaküzere Trakya’ya “millî nedenlerle” üniversitekuracağını ilan etmişti. Yunanistan’da ilk taşraüniversitesi. Millî nedenlerin başında Azınlıkgeliyordu. Biz, faşizm koşullarında kurulacakbu üniversitenin azınlık aleyhtarı boyutundanenikonu rahatsızdık. Mamelis’e Trakya ÜniversitesininAzınlık dışlanmadan eğitimde ve diğerkesimlerde tüm yerel nüfus yararına nasıl çalışabilececeğikonusunu da açmış ve görüşlerini sormuştum.Onunla yaptığım röportajda bu konuyada yer verdik.Mamelis’in Yunan-Türk ilişkilerine ve azınlıksorunlarına olumlu bakışı ve demokratik yaklaşımıbeni etkiledi. Onun bu görüşlerini duyurmakihtiyacını hissettim. Azınlığın her yerden dışlanıptecrit edildiği ve karamsarlık ve umutsuzluğunhüküm sürdüğü o karanlık dönemde bir çoğunlukaydınından gelen bu değişik söylemi Azınlığailetmeliydim. Onunla bir röportaj yapmak aklımageldi. Önerimi sundum, kabul etti. O cuntakoşullarında böyle bir röportajın nasıl bir yürekişi olduğunu ben o zaman tam olarak farkedecekdurumda değildim, ama yaşlı Mamelis bunun bilincindeolmalıydı.1972’lerde azınlık basını henüz röportajı keşfetmişdeğil. Tek yaprak halinde haftalık üç gazeteçıkıyordu, Akın, Sebat ve Azınlık Postası. Üçü deSelanik’teki biz öğrencilere geliyordu. Böyle birröportaj için en uygunu Azınlık Postası idi. GidipSalahaddin Galip’i buldum, düşüncemi onaaçıkladım. Pek memnun oldu ve beni yüreklendirdi.Meğerse Mamelis’i yakından tanıyormuş.“Onda iki kitabım kaldı. Gümülcine’den ayrılıpSelanik’e yerleşirken iade etmeyi unuttu.” diyesitem etti.Bu röportaj, gazetecilikte ilk adımım olacaktı.Soruları özene bezene hazırladım. Bir de “önsöz”yazdım, iki sayfalık, bir deneme. Orada, diğerleriyanında, Batı Trakya Türk Azınlığı ile İstanbulRum Azınlığının aralarında ilişki kurmaları,dayanışma içine girmeleri, ortaklaşa hareket etmeleri,Atina ve Ankara’yı azınlıklar lehine etkilemeyeçalışmaları gereğinden dem vuruyordum.Mamelis, sorularımı yanıtlamakta çok gecikti.Kendisini defalarca rahatsız ettikten sonra ancakiki ay sonra yanıtları alabildim. Yunanca yapılmışröportajı Türkçeye çevirip Azınlık Postası’nagötürdüm ve Salahaddin Galip’e teslim ettim.Ve benim o ilk gazetecilik çalışmam, tamamlanıncayakadar üç ay peşinden koştuğum o röportaj,Azınlık Postası’nda yayımlanmadı. SalahaddinGalip bunun nedenini bana hiçbir zamanaçıklamadı, ben de kendisine hiç sormadım. Alındığımıbile göstermedim. İlişkilerimiz, aramızdabu açık konu yokmuş gibi aynen devam etti.Konulan sansürü yorumlamakta çok geciktim.İki azınlığın ilişki kurmaları konusunda dile getirdiğim“çarpıcı” görüşler yayımlanamaz olaraknitelendirilmişti besbelli. Salahaddin Galip,demokrat ve ufku geniş bir aydındı, ama. Onu anlıyordum.Benim yüzümden çatışmaya giremezdi.Çok sonraları, 1995’lerde, ŞAFAKçıların girdiklerigibi. Onlar daha sarp çıktı.Özetle, bizim bağımlı azınlık basınında yazıyazmamak konusunda verdiğim kararın altındayatan nedenlerden biri de bu anlattığım deneyimimdir.Onun için Halil Haki 1975’te İleri’yiçıkarmaya başladığında gazetenin daimî yazanlarındanbiri oldum. Daha sonra AbdulhalimDede’nin çıkardığı Trakya’nın Sesi’nde büyükyüklerin altına girdim. Bu iki gazetede yazı yazdığımiçin bazılarından hep eleştirilere uğradım.Bazı dostlar beni caydırmak için çok uğraştılar.Öbür gazetelerde yazmak için aldığım doğrudanveya dolaylı önerileri duymamazlıktan geldim.Azınlık basınında fikir özgürlüğünün ve sansürsüzlüğünyerleşmesi için uğraştığıma inanıyorum.***İki anavatanın sorunlu ilişkilerinden kendinikurtarıp başına buyruk bir kişilik geliştiremeyenve milliyetçilik çıkmazında sıkışıp kalan iki azınlık,kader birliği etmekte olduklarını yeterince kavrayamadı,birbirleriyle bir türlü iletişim ve ilişki kuramadı,bir araya gelemedi. Bazı konularda birliktehareket etmenin sağlayacağı avantajlardan da yararlanamadı.Bundan birkaç yıl önce Yunanistan’danKEMO (Azınlık Gruplarını İnceleme Merkezi) ileTürkiye’den Lozan Mübadilleri Vakfı’nın AB’denAzınlıkça 7