Avrupalılık Azınlık

Genç bakışAydın Bostancıbostanciaydin@yahoo.comMüftülerin şer’î yetkileri rafa mı kaldırılıyor?Son dönemlerde ilginçtir, gerek yerel ve gerekseulusal yunan basınında müftülerin şer’î yetkilerininkaldırılacağı yönünde haberler yayınlanıyor. Gerçison yıllarda bu konu üzerine yapılan bazı etkinliklerve toplantıların yanısıra öteden beri müftülerin hakimlikyetkileri ve kaldırılması konusu tartışılıyor.Hatta diyebilirim ki, azınlık basını içerisinde bu konuyuen çok işleyen dergimizin yazarları olmuştur.Onun için esasında yapılan bu haberler ve yayınlarazınlık basını için yeni degil. Fakat son dönemlerdekonunun üzerine yoğunlaşılması akla bazı soruişaretleri getiriyor. 04.01.2009 tarihli Eleftherotipiagazetesinde “Seçilmiş Müftü” başlığı altında yayınlananhaberde, Yunanistan Dişişleri Bakanlığı’nınTürk hükümetine, müftülerden şer’î yetkilerin alınmasıön koşuluyla, müftülerin seçilmesi talebininyerine getirebileceğini, Türk tarafının ise bu teklifehenüz herhangi bir yanıt vermediğini belirtmiş. Eşzamanlı olarak Hronos gazetesi de buna benzer yorumve haberler yayınladı. Bütün bunlar ne kadardoğrudur bilinmez, fakat bir gerçek var ki şer’î yetkilerinişleyişi sorun kabul ediliyor ve kaldırılmalarıüzerine pazarlıklar yapılıyor. Peki bu konuda azınlığıngörüşü ne? Bunu öğrenmek için müftülüklerdeyapılan evlilik ve boşanma oranlarına bakmakgerekiyor. Acaba azınlığın kaçta kaçı çağdaşlığa tersolduğu için veya tayinli müftüye gitmek istemediğindenevliliğini belediyede gerçekleştiriyor? Sanırımçok düşük bir oran. Devletin şer’î yetkiler nedeniylemüftüyü tayin ettiğini dile getirmesi benceucuz bir iddia. Bunun teamüller gereği yapıldığınısöylemek daha gerçekçi olur. Müftü seçimiyle şer’îyetkiler pazarlık konusu yapılmamalı. Şer’î hukukve bu bağlamda müftülere verilen yetkiler azınlığaözgü ve azınlığa tanınmış bir hakkı oluşturmaktadır.Dolayısıyla kaldırılmaları azınlık hakları açısındanpazarlık konusu edilemez. Azınlık müftülere verilenşer’î yetkilerin kaldırılmasını talep etmiş olsaydızaten nikah ve boşanma işlemlerini belediyelerdeyaparak kendi kendine bu hakkından feragat etmişolurdu. Dolayısıyla üçüncü kişilerin azınlık adınaşer’î yetkiler nedeniyle insan hakları savunuculuğuyapmalarına lüzum yok. Ayrıca şer’î yetkilerin bazıpolitik oyunlara kurban edilmesi de düşünülemez.Malesef bu konuda sağlıklı ve iyi niyetli bir yaklaşımınolmaması çok üzücü. Herkes peşin olarakşer’î yetkilerin kaldırılması ön koşuluyla müftülükseçiminden bahsediyor. Peki millete bunu sordunuzmu? Şer’î yetkiler kaldırıldıktan sonra “nihayetmüftümüzü seçtik, gidin siz artık belediyede mievlenin” diyeceksiniz? Bazıları kadılık sisteminingetirilmesini ve evlilik boşanma işlemlerini yapacakbir kadılılık makamının oluşturulmasından bahsediyorlar.İyi çok güzel, ilk önce bu kadı bulunsun,devlet tarafından tanınsın ondan sonra şer’î yetkilermüftülerden alınıp bu kadının uhdesine verilsin!Konuyla ilgilenen hukukçu ve siyasiler kendilerinegöre görüşlerini ortaya koyabilirler. Fakat verilmişbir hakkın kaldırılması gündeme getiriliyorsa, bukonu siyasileri de hukukçuları da aşar. Azınlığınbizzat kendisi bu hakkın muhatabıdır ve azınlığınseçilmişleri de bu konuda kendilerini tam yetkiligörmemeliler. Bu durumlarda devletler bile referandumabaşvurmaktadır. Azınlığa sorulsun, “Belediyelerdemi evlenmek istiyorsunuz, müftülüklerdemi?” diye. Çıkacak sonuç ne olur bütün kamuoyubunu görür ve buna göre kararlar alınabilir. Eğermiras hukuku konularında medeni hukuk tercihediliyorsa buna göre düzenlemeler getirilir.Müftülere verilen şer’î yetkilerin insan hakları4 Azınlıkça