Forn skriðuföll á Suðurlandi

hlíðinni; þar sem hinar skriðurnar féllu niður hefir jarðvegur aðeins flagnað af.
(Þorvaldur Thoroddsen, Jarðskjálftar á Suðurlandi, 1899).
– Hátún: …Túninu grandar grjót og aur úr fjallinu. (Jarðabók Árna Magnússonar og
Páls Vídalíns, Landmannahreppur 1709).
– Hátún: …Á hana (jörðina) gengur sandur og skriður vilja hlaupa á túnið úr fjallinu
í leysingum (Sýslu og sóknarlýsingar Bókmenntafélagsins – Landsþing, 1841).
– Hvammur: …Fjallhögum spilla gil og jarðföll. (Jarðabók Árna Magnússonar og
Páls Vídalíns, Landmannahreppur 1709).
– Hellar: …Túni og slægjum í fjallinu spilla skriður, sem í leysingum falla á með
grjóti, sandi og mold og með erfiðismunum verður í burt að koma. (Jarðabók Árna
Magnússonar og Páls Vídalíns, Landmannahreppur 1709).
– Hjallanes: …Á túnið rennur mold og aur í vatnaleysingum. Landinu spilla skriður
og jarðföll. (Jarðabók Árna Magnússonar og Páls Vídalíns, Landmannahreppur
1709).
Holt
– Krókur: ...(Suðurlandsskjálftar 1896): ...nærri Þjórsá fyrir ofan Krók í Holtum
undir Króksborgarholti hefir mikið jarðrask orðið. Þar hefir geysistór jarðvegstorfa
losnað frá berginu og sigið niður þó hallinn sé lítill (1-2°), neðst hefir jarðvegur torfu
þessarar bögglast saman í öldur (Þorvaldur Thoroddsen, Jarðskjálftar á Suðurlandi,
1899).
Landmannaafréttur
– Valahnjúkar á Landmannaleið: …Þegar komið er upp á Klofninga, dregur úr
brattanum. Sveigir nú leiðin upp að Valahnjúkum og síðan með fram þeim. Litlu síðar
ber okkur að úfnu hrauni, sem fallið hefir fast að hnjúkunum. Gata hefur verið rudd
með fram hraunröndinni, en fremur ógreið vegna niðurhruns úr hnjúkunum, og á
einum stað hefur orðið að leggja hana upp í litla klauf á bak við hamar, sem stendur
fram í hraunið. Þetta hraun heitir Nýjahraun og rann árið 1878 (Árbók FÍ, 1933).
– Sauðleysur á Landmannaleið: …en síðan upp hlíðina á Sauðleysum. Þar er
stirður vegur vegna vatnsgrófa og stórgrýtis sem hrunið hefur úr fellunum (Árbók FÍ,
1933).
28