en crisisbeheersing

Crowdmanagement bij Sail Amsterdam 2015
Sail is een fantastisch evenement met lieve mensen. Op zichzelf weinig reden tot zorg. Toch was er één punt waar we een
serieuze zorg hadden in de voorbereiding op Sail Amsterdam: komen er niet te veel bezoekers tegelijkertijd op dezelfde
plek? Hoe voorkomen we bijvoorbeeld enorme wachttijden bij de pont of écht onaangename situaties op de kades als
gevolg van tegengestelde stromen mensen? Wat is nodig om de situatie beheersbaar te houden en welke maatregelen
kunnen helpen om op de dagen zelf bij te sturen? In dit artikel staan we wat uitgebreider stil bij de voorbereiding op het
crowdmanagement rondom Sail. Allereerst maken we een klein uitstapje naar andere casuïstiek in Amsterdam waar
crowdmanagement een pregnante rol heeft gespeeld.
■■
Daniël van Motman
Verkeer en openbare ruimte, Gemeente Amsterdam
■■
Daniël Schipper
Evenementen, Gemeente Amsterdam
■■
Berend Temme
Openbare orde en veiligheid, Gemeente Amsterdam
Recente historie crowdmanagement in Amsterdam
Ondanks duidelijke verschillen in het profiel van het ene evenement
ten opzichte van een ander is de aandacht voor crowdmanagement
in de afgelopen jaren vaste prik bij grootschalige evenementen.
Voor het profiel zijn globaal drie factoren van belang:
a. het soort activiteit (vrij toegankelijk) en het type evenement
(huldiging, muziek e.d.);
b. de kwetsbaarheid van de omgeving (oude stad of meer erbuiten?);
c. de aard van de doelgroep.
Hieronder een opsomming van diverse evenementen in de recente
historie in relatie tot een korte typering van het vraagstuk
crowdmanagement.
WK voetbal 2010
De public viewings op het Museumplein tijdens het WK 2010 trokken
meer en meer mensen. Na winst van het Nederlands elftal in de halve
finale resteerden 10 dagen om een eventuele huldiging voor te
bereiden. Door de focus op die huldiging werden we verrast door de
extreme drukte tijdens de finale. Om voldoende spreiding te bewerkstelligen,
is voor de huldiging bewust gekozen voor de combinatie van
een boottocht in combinatie met een huldiging op het Museumplein.
Op de dag zelf bleef extreme drukte uit - we waren ook niet de
gedroomde wereldkampioen.
Ajax huldiging Museumplein 2011
Direct na afloop van de kampioenswedstrijd in de Amsterdam Arena
kwam met name vanuit het centrum van Amsterdam een enorme
stroom mensen het Museumplein op. Deze stagneerde aan de zij- en
voorkanten van het podium (met rug naar Rijksmuseum toe). De
euforie was enorm. Enkele drukgolven in het publiek liepen maar net
goed af. Belangrijke les: het Museumplein moet voortaan uitsluitend
van achteruit instromen om het evenwichtig te kunnen vullen.
Foto: Roel Vincken
Koninginnedag 2008-2012 en Koningsdag 2014
Tijdens Koninginnedagen in de jaren 2008-2011 nam de druk op het
centrum van Amsterdam steeds meer toe. Bovendien kwam de
doelgroep vooral ook van buiten Amsterdam en was deze eenzijdig
van samenstelling (jonge feestvierders). Gedwongen spreiding van
feesten voor deze doelgroep naar de feestlocaties (met kaartverkoop)
aan de randen van de stad (538 van Museumplein) is in 2012
meteen een succes en legt de basis voor de viering de jaren daarna.
Troonswisseling 2013
De samenloop tussen een reguliere Koninginnedag en het officiële
programma van de Troonswisseling was een uitdaging van formaat.
Juist deze samenloop bracht de oplossing: door spreiding van de
activiteiten naar tijd, plaats en doelgroep kon de grote toeloop naar
Amsterdam in goede banen worden geleid. Koningsvaart en Oranjebal
op Museumplein werden bewust zo geprogrammeerd dat het publiek
moest kiezen waar naar toe te gaan.
Gay Pride 2015
Bij de Gay Pride 2015 was er sprake van topdrukte op gay-scene
locaties in de stad. Regulering van de instroom op deze locaties was
al snel noodzakelijk (10 eruit – 10 erin). Het aantal bezoekers was
echter dermate groot dat ook in het effectgebied daaromheen de
drukte enorm was. Een deel van het openbare leven (bijvoorbeeld
OV) werd tijdelijk verstoord.
Magazine nationale veiligheid en crisisbeheersing 2015 - nr. 5 | 31