en crisisbeheersing

CBS brandweerstatistiek nieuwe stijl een feit
Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) heeft eind september
2015 de nieuwe brandweerstatistiek gepubliceerd.
Deze is niet langer gebaseerd op de vragenlijsten, maar
op de registratie van de incidenten op de 112-meldkamers.
De nieuwe brandweerstatistiek is het resultaat van het
onlangs afgeronde project Verbeteren brandweerstatistiek
dat tot doel had administratieve lastenvermindering voor
het brandweerpersoneel en betrouwbaardere cijfers in
deze CBS-publicatie.
■■
Mark Vlemmings en Marjolein Trijssenaar
CBS
■■
Heleen de Goeijen
NCTV, Ministerie van Veiligheid en Justitie
Elk kwartaal publiceren
Op 29 september verschenen cijfers over het aantal incidenten die
op de meldkamer worden verwerkt en cijfers over het aantal
alarmeringen voor de brandweer. De dag erna verschenen de
reactietijden van de brandweer. Voortaan wordt de brandweerstatistiek
gemaakt met behulp van het register van de meldkamer en CBS
publiceert elk kwartaal. Dat scheelt de brandweerkorpsen veel werk
omdat hiermee het invullen van de vragenlijsten vervalt. Zo missen
er bijna geen meldingen meer. Ook komen de gegevens een week
na afloop van een kwartaal binnen bij het CBS. Zo kan er vaker en
sneller gerapporteerd worden; van een jaarstatistiek naar een
kwartaalstatistiek. Naast het publiceren op veiligheidsregioniveau
zijn hiermee belangrijke wensen van het ministerie van Veiligheid
en Justitie, Brandweer Nederland en de Vakvereniging Brandweer
Vrijwilligers (VBV) gerealiseerd.
Resultaat project Verbeteren brandweerstatistiek
Al vanaf 1993 verzamelde en publiceerde CBS gegevens over de
Nederlandse brandweer in de jaarlijkse publicatie brandweerstatistiek
waarin informatie werd gegeven over de repressieve
werkzaamheden bij branden en hulpverleningen. Deze publicatie
kwam tot stand door een ingevulde vragenlijst van ieder incident.
Begin 2011 hebben het ministerie van Veiligheid en Justitie, CBS,
Brandweer Nederland en de VBV geconstateerd dat dit proces van
gegevens levering aan CBS en de opzet van de uit 1993 daterende
CBS-vragenlijsten aan herziening toe waren. Daarop zijn deze
organisaties samen gaan werken in het project Verbeteren
Brandweerstatistiek.
Onderzoek naar de informatiebehoefte van de afnemers van de
CBS-brandweerstatistiek, toonde aan dat het beter was om zoveel
mogelijk aan te sluiten bij bestaande registratiesystemen. Naast een
grotere behoefte aan eenduidige en actuelere gegevens diende de
statistiek in kwantitatieve en kwalitatieve zin te worden verbeterd.
Door non-respons moest CBS te veel incidenten zelf bijschatten en
veel vragen in de vragenlijst werden niet ingevuld.
Gestroomlijnder proces
Het gebruik van registerdata biedt veel voordelen. Nu krijgt CBS de
meldkamerdata van alle 25 veiligheidsregio’s in Nederland via het
Meldkamer Diensten Centrum in Driebergen automatisch binnen en
worden de gegevens vervolgens in het team Rechtsbescherming en
Veiligheid automatisch verwerkt. Uiteraard ging dit niet zomaar.
Daartoe is met meldkamerdomeinen en informatiemanagers van alle
25 veiligheidsregio’s contact gezocht, hun registers geanalyseerd om
de definities goed te krijgen en de data gefilterd. Vervolgens is dit in
het verwerkingsproces ingebouwd zodat alle veiligheidsregio’s
vergelijkbaar werden. Een fikse klus, die ruim een jaar in beslag nam.
Datamining
De nieuwe statistiek levert veel meer gegevens dan de oude, maar
ook relevantere gegevens over de brandweer en het meldings proces.
Er zijn nu bijvoorbeeld cijfers beschikbaar over het aantal meldingen
dat al in de meldkamer wordt afgehandeld. De belangrijke rol
die de meldkamers speelden bij incidenten was nog niet algemeen
bekend. De statistiek toont ook hoe vaak de brandweer na een
oproep écht ter plaatse komt. Die mate van detail gaat CBS in de
toekomst nog uitbreiden. Ook heeft CBS plannen om de data verder
te gaan uitdiepen zoals bijvoorbeeld uitrukken bij een automatisch
brandalarm of gebouwbranden. Brandweer Nederland en CBS
hebben afgesproken dit pad samen te gaan verkennen.
Actuele cijfers uit de Brandweerstatistiek 2014
• In 2014 waren ruim 130 duizend brandincidenten in Nederland.
• Daarnaast waren er ook ruim 100 duizend verzoeken om
hulpverlening.
• Binnen gemiddeld 8 minuten na de melding is de brandweer
ter plaatse.
• Nederland telt 30.000 brandweerlieden, van wie 20.000
vrijwilligers.
• De brandweer in ons land telt 25 regio’s, met 978 kazernes.
• 5 procent van alle brandweerlieden is vrouw.
42 | Magazine nationale veiligheid en crisisbeheersing 2015 - nr. 5