en crisisbeheersing

Instrumenten van crowdmanagement
In het kader van crowdmanagement kan een breed scala aan
instrumenten worden ingezet gericht op het vergroten van
capaciteit en het zo goed mogelijk benutten daarvan, en in het
uiterste geval het voorkomen van onbeheersbare situaties (overcrowding).
In navolgende tabel een overzicht aan instrumenten.
Crowdmanagement
• Vergroten evenemententerrein (aantal
m 2 kade bij Sail) plus uitbreiding
infracapaciteit voor loopstromen en
het fietsverkeer.
• Verspreiden evenemententerrein
(programmering in oceanen).
• Duidelijk vormgeven van looproutes.
• Vergroten capaciteit openbaar vervoer
als alternatief voor lopen.
• Communicatie aan bezoeker met
gericht handelingsperspectief.
• Inzet van Dynamische Route
Informatie Panelen (DRIP) – bij Sail
waren er 16 in gebruik en stonden
vooraf 13 DRIP-scenario’s klaar voor
gebruik.
• Inzet service- en toezichtmedewerkers
voor actieve verwijzing op straat (per
dag 400 vanuit de organisatie Sail)
• Dosering in- en uitstroom in geval van
dreigende “overcrowding”.
• Aanpassingen in programmering ter
bevordering gespreide in- of
uitstroom.
Crowdcontrol
• Oproepen niet meer naar
evenement te komen,
gebied is VOL.
• Afgrendelen (delen)
evenemententerrein.
• Ad hoc vergroten ruimte
voor publiek door in
publiek ruimte voorrang
te geven aan voetganger
(uit dienst nemen van
openbaar vervoer,
autoverkeer e.d.).
• Aanpassingen in
programmering.
Samenwerking in crowdmanagement
Crowdmanagement vergt samenwerking tussen diverse partijen
ieder vanuit een eigen verantwoordelijkheid en door inzet van eigen
middelen. Het geheel van crowdmanagement staat of valt met een
afgestemde inzet van die middelen. Dit besef is in de loop der jaren
gegroeid. Vijf jaar geleden leek het vooral een taak van de politie.
Zij was het beste in staat de crowdmanagement-situatie te monitoren
en stond (en staat) bovendien aan de lat als het écht mis dreigt
te gaan. Drie andere partijen zijn in de afgelopen jaren gegroeid in
hun rol bij crowdmanagement. Dat geldt ten eerste voor de
organisatoren. Zij hebben zich (ook) op het terrein van crowdmanagement
weten te professionaliseren en hebben de sleutel in
handen als het gaat om o.a. programmering, dosering van in- en
uitstroom, actieve verwijzing en informatievoorziening aan hun
bezoekers op het evenementterrein. Dit geldt ook voor de vervoerders.
Zij zijn steeds actiever betrokken geraakt in het crowdmanagement
door gericht aanvullend openbaar vervoer aan te bieden om
loopstromen te faciliteren of te ontlasten. Bij Sail was de totale
inzet van de ponten essentieel voor het functioneren van de
loopstromen in z’n geheel. Ten slotte heeft de gemeente haar rol
in de afgelopen jaren weten te versterken. Primair in haar rol als
wegbeheerder (zowel voor langzaam als snelverkeer-op het gebied
van mobiliteit), met een aanjagende rol vanuit de vergunningverlener
en vanuit de openbare orde en veiligheid (crowdcontrol).
GRIP-waardig
Crowdscenario in combinatie met ernstig incident
Overcrowding, (Inter)lokaal, Systeem onder druk,
Effecten op netwerkniveau
Lokaal druk, Nog beheersbaar
Beheersbaar, Gezellig druk, Lokale maatregelen
In de voorbereiding op Sail Amsterdam 2015 hebben bovengenoemde
vier partijen de onderlinge rolverdeling nog eens scherp gesteld
aan de hand van bovenstaande figuur. In fase groen en geel is het
uitgangspunt voor samenwerking dat crowdmanagementmaatregelen
in onderlinge afstemming worden genomen en
ieder vanuit de eigen taken en mogelijkheden opereert. In het
Operationeel Centrum Sail (OCS) was daarvoor ook een tafel
ingericht onder voorzitterschap van de gemeente (V&OR).
Daar werd gezamenlijk continue aan beeldvorming gedaan op basis
van rapportages vanuit mensen in het veld, door gebruik te maken
van zichtcamera’s speciaal voor dit doel opgehangen op specifieke
plekken en met gebruikmaking van input vanuit het dashboard
crowdmanagement. In fase Oranje zou nog steeds worden samengewerkt,
echter de operationele regie komt in deze fase in handen
van de politie. In geval van een fase Rood zouden de uitgangspunten
voor samenwerking gelden van de algemene crisisbeheersing,
waarbij crowdmanagement onder operationele verantwoording
blijft van de politie, maar ook op tactisch en strategisch de
geëigende teams actief zijn. Wij prijzen ons gelukkig dat tijdens
het overgrote deel van Sail de kleur Groen van toepassing is geweest
en een enkel moment Geel.
Lessen crowdmangement Sail Amsterdam 2015
De eerste en misschien wel belangrijkste les is dat het programma
Sail zoals in deze editie is beproefd en ook onder ideale weersomstandigheden
heeft kunnen plaatsvinden, de hoeveelheid
publiek aan lijkt te kunnen. Het Oceanenconcept heeft bijgedragen
aan de spreiding van bezoekers (fysiek maar ook in de tijd), al lijkt
deze bijdrage nog bescheiden en biedt dit mogelijkheden voor
optimalisatie. De stap die is gezet in het (real time) monitoren van
publieksstromen beschouwen wij als veelbelovend en heeft partijen
voorzichtig de eerste inzichten en mogelijkheden geboden voor de
inzet van maatregelen. Daar zit voor Sail maar ook voor andere
drukke dagen in de Amsterdam toekomstmuziek in. Ten slotte is de
les dat crowdmanagement samenwerking vereist. De basis daarvoor
wordt gelegd in de voorbereiding, de vruchten daarvan pluk je op de
dagen zelf. Een crowdmanagement-tafel als onderdeel van het
operationeel centrum waar de partijen gezamenlijk aan beeldvorming
doen en hun maatregelen op elkaar afstemmen, lijkt bij
evenementen met dit profiel een belangrijke voorwaarde voor
succesvolle samenwerking.
Magazine nationale veiligheid en crisisbeheersing 2015 - nr. 5 | 33