FRAGMENTO
FRAGMENTO
FRAGMENTO
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
Horizontes del saber I<br />
Sunkha thupaqmantawan<br />
Apumantawan<br />
Yuyaychakunapaq<br />
Huk runas sunkhan thupachikuqtaq, chukchan rutuchikuqtaq huk chukcha<br />
rutina wasita risqa. Chaypis sunkhan thupachikuqwan sunkha thupaqwanqa<br />
imaymanamanta rimayta qallarisqaku. Kay runakunaqa rimaspa<br />
rimaspa, asispa asispas rimachkanku, chayllapis Apu taytachamantapas<br />
rimallasqakutaq, chaysi sunkhan thupaqqa nisqa:<br />
-Wiraqucha, ñuqapaqqa Apu taytachaqa manam kanchu, ñuqaqa manam<br />
qamhinachu apukunapi iñini – nispa rimasqa.<br />
Chaysi sunkhan thupachikuqqa kayhinata tapusqa:<br />
-Qamri, ¿imaraykutaq chayta rimanki – nispa<br />
-Chay kutichiyqa manam sasachu, rikunaykipaqqa k’iklluman lluqsirquwaq<br />
apukuna mana kasqan yachanaykipaq. Apu taytakuna kaptinri, ¿imaraykutaq<br />
kay tukuy unqusqa runapas, saqirparisqa wakcha wawakunapas kan Apu<br />
taytacha kaptinqa manach riki ima muchuypas waqaypas, llakiypas<br />
rikukunmanchu. Yuyaymanasqaymantaqa, ¿mayhina taytachataq<br />
wawankuna muchunantari munanman – nispa sunkha thupaqqa kutichisqa.<br />
Sunkhan thupachikuq runaqa mana imatapas rimarquyta atispas ch’inlla<br />
kachkarqan, payqa manas simipura hap’inakuytaqa munasqachu, chaysi<br />
payqa mana astawan rimapusqachu. Sunkha thupaqqa tukunsi llamk’ananta,<br />
chaymantataqsi ripuchkarqanña; k’iklluman lluqsirquspañas sunkhan<br />
thupachikuq runaqa huk sunkhasapa runata, chukchasapa runata rikurqusqa.<br />
May unayñapas sunkhantapas chukchantapas mana rutukunmanchu karqan<br />
chayhina rikch’ayniyuqsi chay runaqa kasqa. P’achanpas manas ancha<br />
allinchu rikukun. Chay sunkhan thupachikuq runaqa kutiykurquspas kayhinata<br />
rimasqa:<br />
- ¿Yacharqankichu, sunkha thupaqkunapas, chukcha rutuqkunapas manam<br />
kankuchu – nispa nisqa.<br />
- ¿Maytaq mana kasqanku Ñuqa ari chukcha rutuqpas, sunkha thupaqpas<br />
kani, ¿manachu rikuwanki – nispa sunkhan thupachikuqmanqa kutichisqa.<br />
- Chukcha rutuqpas, sunkha thupaqpas manam kanchu, kaptinqa manach<br />
riki kay runahina hatun sunkhayuq, hatun chukchayuqkuna kanmanchu –<br />
nispa huk sunkhasapa, chukchasapa runata rikuchisqa.<br />
- Chukcha rutuqpas, sunkha thupaqpas chiqanpiqa kaykum, runañataqmi<br />
ichaqa ñuqaykuman mana hamunkuchu – nispa chukcha rutuqqa kutichisqa.<br />
- Arí, chayqa chiqanmi. Chayman rikch’akuq ari, Apu taytachaqa<br />
kanpunim, runakunam aswanpas paymanqa mana qayllaykunchikpaschu,<br />
maskanchikpaschu, chayraykutaqmi llakiypas muchuypas kachkallan – nispa<br />
sunkhan thupachikuqqa tukupusqa.<br />
88