Sortzaile glokalakCreadores glocalesGlocal ArtistsBerrogei urtek gora dira euskal <strong>dantza</strong> garaikidearenaitzindariek lehen ahaleginak eta lehen joanetorriakegin zituztela. 1960ko hamarkada bukaeranJose eta Concha Lainez bide erakusleak izan zirenordurarte <strong>Euskal</strong> Herrian arrotzak ziren <strong>dantza</strong>renforma berriak jorratuz. Herbeheretan, Het NaonalBallet-ean aritu ziren <strong>dantza</strong>n, eta Donosan Anexa<strong>dantza</strong> garaikide taldea sortu zuten. Anexa taldearenbidez <strong>dantza</strong> garaikidearen lurra goldatu zuten,eta hainbat <strong>dantza</strong>ri eta irakasle jarri zituen <strong>dantza</strong>neragindako olatuak. Iñaki Landa, Julio Duran, MentxuMedel, Mentxu Alkorta, Javier Legorburu, Katxuaedo Ana Moreno besteak beste <strong>dantza</strong>ri heldu zitzaizkionburu-belarri. Iruñera aldatuta, LaineztarrekYauskari taldea sortu zuten. Iparraldean, Mizel TheretekEkarle konpainia sortu eta <strong>dantza</strong> garaikidearenalorrean gaurdaino jarraitu duen sorkuntza ibilbideluzeari ekin zion.Ondok etorri diren gehienek kanpora jo izan duteikastera, eta dinamika profesionaletan hasi direnean,batek bestera ibiltzera ohitu dira. Badira operazio-basea<strong>Euskal</strong> Herrian ezartzea erabaki dutenak,eta <strong>dantza</strong>ren alorrean sorkuntza eta hedapenakerakunde, programatzaile, komunikabide eta ikusleenaldek babes urria duela jakinda ere, bide horijorratzea erabaki dute. Egoitza etxean, baina eserlekurikgabekoa, eta beraz, atzerrira joan eta etxeraitzultzen jarraitu dute, ikasten jarraitu, ikusten segi,konpartzen, irakasten, ikasten eta desikasten, etaaskotan, emanaldiak eskaintzen, saltzen, eta <strong>Euskal</strong>Herrian jarraitu ahal izateko, ogia nola edo hala irabazten.Beste batzuk, bidea, harremanak, lankideak,proiektuak atzerrian dituzte, baina bihotzak etxeraekartzen ditu, eta ustez kontrako bidea egiten saiatzendira.Bartzelonan ezarrita du egoitza azken hamarkadanDamian Muñoz gasteiztarrak eta bertan ekoiztuditu Virginia Garciarekin batera bere lan gehienak.1995ean bere konpainia sortu zuenek, giza-harremanakmalenkoniaz <strong>dantza</strong>tuz ibilbide arsko sako-
Han pasado más de cuarenta años desde que lospioneros de la danza contemporánea vasca dieronsus primeros pasos. Al final de la década de los 60,José y Concha Lainez abrieron nuevos caminos conlenguajes de danza hasta entonces desconocidos enel País Vasco. Habían bailado en el Het Naonal Balletde los Países Bajos y crearon el grupo de danzacontemporánea Anexa en San Sebasán. Medianteel grupo Anexa labraron el terreno de la danza contemporáneay pusieron en marcha a muchos bailarinesy profesores. Iñaki Landa, Julio Duran, MentxuMedel, Mentxu Alkorta, Javier Legorburu, Katxua oAna Moreno entre otros se implicaron en la labor.En Pamplona, los Lainez crearon el grupo Yauskari.En Lapurdi Mizel Theret fundó la compañía Ekarle ycomenzó un largo recorrido en la danza contemporáneaque ha perdurado hasta hoy.Muchos de los que vinieron después han estudiadofuera y cuando han entrado querido desarrollar sucarrera profesional, se han visto obligados a seguirviajando de un lado a otro. Algunos han establecidosu base de operaciones en el País Vasco a pesardel escaso apoyo que la creación y la difusión en elcampo de la danza enen por parte de instuciones,organizadores, medios de comunicación y espectadores.Tienen la sede en casa, pero sin asiento y, portanto, han connuado yendo al extranjero y volviendoa casa, aprendiendo, viendo, comparendo, enseñandoy bailando. Siguen ganándose el pan comopueden para poder seguir impulsando la danza en elPaís Vasco. Otros disponen de los medio, las relaciones,los compañeros de trabajo y los proyectos en elextranjero, pero el corazón les trae a casa y siempretraen las alforjas llenas.El vitoriano Damián Muñoz lleva la úlma décadaafincado en Barcelona, donde ha producido junto aVirginia García la mayoría de sus trabajos. Desde queen 1995 creó su compañía, Muñoz ha recorrido unafecunda trayectoria arsca bailando con sensibilidadlas relaciones humanas. Dio sus primeros pasosIt has been over forty years since the pioneers ofcontemporary Basque dance undertook their firstefforts and first tours. In the late 1960s, Jose andConcha Lainez opened up new avenues of explora-on in what were unl that me unusual forms ofdance in the Basque Country. They had been dancersat the Het Naonal Ballet in the Netherlands, andthey founded the Anexa contemporary dance groupin Donosa-San Sebasán. Through the Anexa group,they culvated the contemporary dance terrain,and encouraged several dancers and teachers on aprofessional career path. Iñaki Landa, Julio Duran,Mentxu Medel, Mentxu Alkorta, Javier Legorburu,Katxua and Ana Moreno, amongst others, becamedancers because of such determinaon. Moving toIruñea-Pamplona, the Lainez siblings established theYauskari group. In Iparralde, meanwhile, Mizel Théretfounded the Ekarle company and to this day, hasconnued in a long creave career in the field of contemporarydance.Most of the people that followed have had to goabroad to study, and when they begin working professionally,they usually move around a lot. Some ofthem decide to base their operaons in the BasqueCountry. They choose this path even knowing theyenjoy lile support from organisaons, promoters,the media and the public for their creaon and transmissionin the field of dance. They have locales butusually without any public seang so they connueto travel and return home intermiently; they keepon studying, observing, sharing, teaching and, oen,presenng and selling performances; in other words,in order to remain in the Basque Country they dowhatever is needed to earn a crust. Others have theircareers, contacts, colleagues and projects abroad, buttheir hearts bring them home and they try to forge acareer against what their heads tell them.Damian Muñoz has been based in Barcelona for thelast ten years and most of his work is there, togetherwith Virginia Garcia. Since he founded his company67
- Page 4:
Euskal Kultura SailaColección Cult
- Page 8 and 9:
Dantza, komunikazioaeta nortasunaDa
- Page 10 and 11:
8Fandangoa, Oiartzunen (1839) / Fan
- Page 12 and 13:
10Aurresku, Elorrion (1880) / Aurre
- Page 14 and 15:
Pas de BasqueEzpata-dantzak, trokeo
- Page 16 and 17:
14Arku-dantzariak, XX. mende hasier
- Page 18 and 19: 16 bestek. Europa osoa korritu berr
- Page 20: 1860ko hamarkadan euskal kulturaren
- Page 23 and 24: tumbre de vaciar calabazas, introdu
- Page 25 and 26: son grandes bailarines. “Los negr
- Page 27 and 28: 25Txantxoak, Abaltzisketan (2005),
- Page 29 and 30: Los talai-dantzariak de Amezketa ba
- Page 31 and 32: Korpus dantzak, Oñan (2006)Danzas
- Page 33 and 34: Miguel y Cristo, representadas por
- Page 35 and 36: espadas), aunque muchos ni siquiera
- Page 37 and 38: Los giros de los puñales en una y
- Page 39 and 40: zas, como los que se bailan en el a
- Page 41 and 42: una imagen de unidad y cohesión. L
- Page 43 and 44: 41Argia dantzari taldea, Muriska (1
- Page 45 and 46: perdidos por completo. Los programa
- Page 47 and 48: tradicional y creando espectáculos
- Page 49 and 50: grandes o capitales los que se enca
- Page 51 and 52: la primera mitad del siglo XX, la t
- Page 53 and 54: Hnuy illa… (2008) son las princip
- Page 55 and 56: Además de las oportunidades para v
- Page 57 and 58: Siguiendo el camino de los vascos q
- Page 59 and 60: el donosarra Álvaro de la Peña cr
- Page 61 and 62: Monte Carlo; Iratxe Ansa y Jorge No
- Page 63 and 64: mayor parte de los bailarines está
- Page 65 and 66: Si existe una ciudad vasca que haya
- Page 67: un espectáculo neoclásico de cali
- Page 71 and 72: en la compañía de danza Traspasos
- Page 73 and 74: 71Matxalen Bilbao, Mus (2003)ción
- Page 75 and 76: dos los recursos que el cuerpo ofre
- Page 77 and 78: Calendario de danzasDANZAS TRADICIO
- Page 79 and 80: BibliografiaBibliografía / Bibliog
- Page 82: 80Oier Araolaza Arrieta(Elgoibar, 1