Dantza, komunikazioaeta nortasunaDanza, comunicacióne identidadDance, communicationand identityTokian tokiko <strong>dantza</strong> tradizionalekin hasi eta abangoardiakoantzerki-fisikoraino, euskal <strong>dantza</strong>k nortasunbereziko eskaintza zabal eta anitza du <strong>dantza</strong>zgozatu nahi duenarentzat. <strong>Euskal</strong>dunek beren kulturarekikoerakutsi duten atxekimenduari esker, tradiziozko<strong>dantza</strong> errepertorio aberats eta ikusgarriakiraun du <strong>Euskal</strong> Herrian, eta gizarte aldaketei egokituahal izateko bere burua berritzen asmatu du. Ohikofesta egutegian txertatuta, ikuskizun programazioanintegratuta edo gizarte mediakoaren protokolo beharreierantzunez, <strong>dantza</strong> bizi-bizi dago euskal kulturarenegunerokoan.Kultura orotan, gizarte guzetan, ahozko hizkuntzarekinbatera, bada beste lengoaia bat komunikatzeko,sentzeko, adierazteko, konpartzeko, bizitzekoazken batean, erabiltzen duguna: <strong>dantza</strong>. Gorputzapatroi erritmikoen arabera mugimenduan jarrieta, hitz egiteko beharrik gabe, komunikazioarentxinparta pizten da. Kultura guzetan <strong>dantza</strong>tzen diraemakume eta gizonak, eta euskaldunek ere badute<strong>dantza</strong>rako sena, gorputza musikarekin asntzekopremia. Dantzarako zaletasunak, eta ahozko hizkuntzabezala, gorputzaren lengoaia biziberritzeko grinaknabamendu ditu euskaldunak. Ondare koreografikoaberatsa eta sorkuntzarako <strong>dantza</strong> lengoaiagaraikidea ditu eskura euskal <strong>dantza</strong>riak.Dantzarako zaletasun horrek tokian tokiko festak,ospakizunak eta erritoak <strong>dantza</strong>z betetzen ditu gauregun ere. Kultura koreografiko indartsuak <strong>dantza</strong>ritrebeak eman ditu, bai euskal <strong>dantza</strong> tradizionalean,eta bai <strong>dantza</strong> klasiko eta garaikidean arrakastazari direnak munduan barrena <strong>dantza</strong>ri. Parisen,XVII. mendean sortu zen lehen <strong>dantza</strong> konpainia<strong>dantza</strong>ri euskaldunez bete bazen, gaur egun ere, nazioartekoballet konpainia handietan ari dira euskal<strong>dantza</strong>riak.<strong>Euskal</strong>dunon <strong>dantza</strong>rako zaletasuna erakusten dutenzenbait aipu, erabiliaren erabiliaz, topiko bihurtu ditugu.Estrabonek, Kristo aurreko II. mendean, Iberiarpenintsulako iparraldeko herritarrei buruz idatzi-
7Soka-<strong>dantza</strong>, Mendaron (2010) / Soka-<strong>dantza</strong> en Mendaro (2010) / Soka-<strong>dantza</strong> in Mendaro.Desde los bailes tradicionales de ámbito local hastael teatro sico de vanguardia, la danza vasca ofrece atodo aquel que desee disfrutar del baile una ampliay variada oferta de marcada personalidad. Gracias alapego que los vascos han mostrado hacia su cultura,en el País Vasco se ha preservado un rico y vistosorepertorio tradicional que, además, ha sabido renovarsepara adaptarse a los cambios sociales. Dentrodel calendario fesvo, la danza está muy presente enel panorama cultural vasco, bien integrada en programasde espectáculos, bien respondiendo a las necesidadesprotocolarias de la sociedad mediáca.Además del lenguaje verbal, toda cultura y sociedadcuenta con otro lenguaje para comunicar, senr, expresar,comparr y, en definiva, vivir: la danza. Sinpronunciar palabra, con sólo poner el cuerpo en movimientoal son de patrones rítmicos, surge la chispade la comunicación. Al igual que los hombres y lasFrom tradional local dances to vanguard physicaltheatre, Basque dance offers a wide and varied spectrumreflecng a parcular identy for anyone whoenjoys dance. Thanks to the aachment Basques liketo show towards their culture, a rich and spectacularrepertoire of tradional dance has been preservedin the Basque Country. Moreover, it has also beenable to modernise in the face of social change. Anessenal part of the tradional fesval calendar, anintegral part of performance programmes and respondingto the necessary protocols of a media society,Basque dance is a key feature of daily culturallife.Within culture in general in all sociees, includingthose based on oral culture, there is another languagewe use to communicate, feel, express, shareand, ulmately, to live: dance. The body starts movingaccording to rhythmic paerns and, without any
- Page 4: Euskal Kultura SailaColección Cult
- Page 10 and 11: 8Fandangoa, Oiartzunen (1839) / Fan
- Page 12 and 13: 10Aurresku, Elorrion (1880) / Aurre
- Page 14 and 15: Pas de BasqueEzpata-dantzak, trokeo
- Page 16 and 17: 14Arku-dantzariak, XX. mende hasier
- Page 18 and 19: 16 bestek. Europa osoa korritu berr
- Page 20: 1860ko hamarkadan euskal kulturaren
- Page 23 and 24: tumbre de vaciar calabazas, introdu
- Page 25 and 26: son grandes bailarines. “Los negr
- Page 27 and 28: 25Txantxoak, Abaltzisketan (2005),
- Page 29 and 30: Los talai-dantzariak de Amezketa ba
- Page 31 and 32: Korpus dantzak, Oñan (2006)Danzas
- Page 33 and 34: Miguel y Cristo, representadas por
- Page 35 and 36: espadas), aunque muchos ni siquiera
- Page 37 and 38: Los giros de los puñales en una y
- Page 39 and 40: zas, como los que se bailan en el a
- Page 41 and 42: una imagen de unidad y cohesión. L
- Page 43 and 44: 41Argia dantzari taldea, Muriska (1
- Page 45 and 46: perdidos por completo. Los programa
- Page 47 and 48: tradicional y creando espectáculos
- Page 49 and 50: grandes o capitales los que se enca
- Page 51 and 52: la primera mitad del siglo XX, la t
- Page 53 and 54: Hnuy illa… (2008) son las princip
- Page 55 and 56: Además de las oportunidades para v
- Page 57 and 58: Siguiendo el camino de los vascos q
- Page 59 and 60:
el donosarra Álvaro de la Peña cr
- Page 61 and 62:
Monte Carlo; Iratxe Ansa y Jorge No
- Page 63 and 64:
mayor parte de los bailarines está
- Page 65 and 66:
Si existe una ciudad vasca que haya
- Page 67 and 68:
un espectáculo neoclásico de cali
- Page 69 and 70:
Han pasado más de cuarenta años d
- Page 71 and 72:
en la compañía de danza Traspasos
- Page 73 and 74:
71Matxalen Bilbao, Mus (2003)ción
- Page 75 and 76:
dos los recursos que el cuerpo ofre
- Page 77 and 78:
Calendario de danzasDANZAS TRADICIO
- Page 79 and 80:
BibliografiaBibliografía / Bibliog
- Page 82:
80Oier Araolaza Arrieta(Elgoibar, 1