14.02.2019 Views

Antropometrica Un libro de referencia sobre mediciones corporales humanas para la educación en deportes y salud - Kevin Norton, Tim Olds

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

Antropométrica____________________________________________________________________________________ <strong>Kevin</strong> <strong>Norton</strong> y <strong>Tim</strong> <strong>Olds</strong><br />

En algunos casos, también se ha utilizado una<br />

combinación <strong>de</strong> <strong>de</strong>portistas <strong>de</strong> nivel nacional y<br />

provincial. Si bi<strong>en</strong> esta última inclusión quizás está<br />

«diluy<strong>en</strong>do» <strong>la</strong>s muestras, <strong>en</strong> esta etapa <strong>de</strong> base <strong>de</strong>l<br />

proceso <strong>de</strong>scriptivo es importante efectuar un mo<strong>de</strong>lo<br />

<strong>de</strong> trabajo <strong>de</strong> optimización morfológica a través <strong>de</strong> un<br />

ext<strong>en</strong>so rango <strong>de</strong> <strong>de</strong>portes. Sin embargo, se <strong>de</strong>bería<br />

t<strong>en</strong>er <strong>en</strong> cu<strong>en</strong>ta que:<br />

• a veces existe una consi<strong>de</strong>rable variación <strong>de</strong>ntro<br />

<strong>de</strong>l <strong>de</strong>porte <strong>para</strong> una variable antropométrica<br />

<strong>de</strong>terminada<br />

• <strong>la</strong> ubicación absoluta <strong>en</strong> los gráficos <strong>de</strong> un<br />

<strong>de</strong>porte pue<strong>de</strong> cambiar consi<strong>de</strong>rablem<strong>en</strong>te con<br />

respecto a otro <strong>de</strong>porte, dados números más<br />

gran<strong>de</strong>s y <strong>la</strong> incorporación estricta <strong>de</strong> <strong>de</strong>portistas<br />

<strong>de</strong> c<strong>la</strong>se mundial. Por lo tanto, no se pret<strong>en</strong><strong>de</strong><br />

que <strong>la</strong>s cifras y los datos cont<strong>en</strong>idos <strong>en</strong> ellos<br />

sean <strong>de</strong>finitivos o prescriptivos, ni <strong>de</strong>berían ser<br />

utilizados exclusivam<strong>en</strong>te (o aún<br />

necesariam<strong>en</strong>te) <strong>para</strong> <strong>la</strong> i<strong>de</strong>ntificación <strong>de</strong><br />

tal<strong>en</strong>tos <strong>en</strong> los niños <strong>en</strong> edad <strong>de</strong> crecimi<strong>en</strong>to, ya<br />

que muchas proporciones cambian a difer<strong>en</strong>tes<br />

niveles y mom<strong>en</strong>tos <strong>de</strong>ntro <strong>de</strong> <strong>la</strong> pob<strong>la</strong>ción.<br />

2.1 Estatura<br />

Si bi<strong>en</strong> el tamaño y <strong>la</strong> forma corporal características<br />

son apar<strong>en</strong>tes <strong>en</strong>tre los difer<strong>en</strong>tes <strong>de</strong>portes y <strong>en</strong> <strong>la</strong>s<br />

posiciones específicas <strong>de</strong>ntro <strong>de</strong> los mismos, exist<strong>en</strong><br />

muchas disciplinas <strong>en</strong> <strong>la</strong>s cuales <strong>la</strong> altura <strong>en</strong> sí misma<br />

es una c<strong>la</strong>ve <strong>de</strong>terminante <strong>de</strong>l éxito. En g<strong>en</strong>eral, <strong>la</strong><br />

estatura <strong>en</strong>tre los <strong>de</strong>portistas <strong>de</strong> alto r<strong>en</strong>dimi<strong>en</strong>to es<br />

mayor que <strong>la</strong> <strong>de</strong> <strong>la</strong>s pob<strong>la</strong>ciones no <strong>de</strong>portivas, si bi<strong>en</strong><br />

<strong>la</strong>s Figuras 4 y 5 muestran el rango <strong>de</strong> altura <strong>para</strong><br />

<strong>de</strong>portistas varones y mujeres <strong>en</strong> distintos <strong>de</strong>portes. A<br />

primera vista, es obvio que <strong>la</strong> mayoría <strong>de</strong> los <strong>de</strong>portes<br />

pres<strong>en</strong>tados están por <strong>en</strong>cima <strong>de</strong> <strong>la</strong>s normas <strong>de</strong> <strong>la</strong><br />

pob<strong>la</strong>ción, <strong>para</strong> su respectivo sexo.<br />

Las Figuras 4 y 5 muestran extremos <strong>en</strong> altura<br />

observados tanto <strong>en</strong> hombres como <strong>en</strong> mujeres, <strong>en</strong><br />

<strong>de</strong>portes tales como Salto <strong>en</strong> Alto, Voleibol y<br />

Basquetbol, y re<strong>la</strong>tiva pequeñez <strong>en</strong> Gimnasia, Saltos<br />

Ornam<strong>en</strong>tales, y Patinaje Artístico. Sin embargo,<br />

exist<strong>en</strong> muchos otros <strong>de</strong>portes <strong>en</strong> los cuales los<br />

<strong>de</strong>portistas no ca<strong>en</strong> <strong>en</strong> los extremos pero, sin embargo,<br />

se ha optimizado <strong>la</strong> altura. Deportes tales como el<br />

Ciclismo <strong>de</strong> persecución <strong>en</strong> varones y el Patín Carrera<br />

<strong>en</strong> mujeres son dos ejemplos <strong>en</strong> los cuales existe una<br />

dispersión re<strong>la</strong>tivam<strong>en</strong>te pequeña <strong>de</strong> valores con<br />

respecto a <strong>la</strong> media.<br />

Existe una cantidad consi<strong>de</strong>rable <strong>de</strong> datos que<br />

respaldan el hecho <strong>de</strong> que <strong>la</strong> altura es crítica <strong>para</strong> el<br />

triunfo <strong>en</strong> muchos <strong>de</strong>portes. Khos<strong>la</strong> & McBroom<br />

(1988) revisaron los datos <strong>de</strong> 824 finalistas mujeres <strong>en</strong><br />

47 ev<strong>en</strong>tos difer<strong>en</strong>tes <strong>en</strong> <strong>la</strong>s Olimpíadas <strong>de</strong> 1972 y<br />

1976. De estas finalistas, observaron que el 23.3 %<br />

medían más <strong>de</strong> 175 cm. En <strong>la</strong> pob<strong>la</strong>ción g<strong>en</strong>eral (se<br />

utilizó <strong>la</strong> pob<strong>la</strong>ción <strong>de</strong> E.E.U.U. como <strong>refer<strong>en</strong>cia</strong>),<br />

so<strong>la</strong>m<strong>en</strong>te el 2.4 % medía más <strong>de</strong> 175 cm. Las<br />

finalistas también fueron com<strong>para</strong>das con el número<br />

total <strong>de</strong> mujeres <strong>en</strong> el «pool» pot<strong>en</strong>cial <strong>de</strong> <strong>de</strong>portistas.<br />

Este análisis indicó que una mujer ti<strong>en</strong>e 191 veces<br />

más probabilida<strong>de</strong>s <strong>de</strong> llegar a una final olímpica si<br />

midiera > 181 cm que si midiera < 151 cm (Khos<strong>la</strong> &<br />

McBroom, 1988). En un estudio anterior, Khos<strong>la</strong><br />

(1986) sostuvo que <strong>de</strong>bido a que <strong>la</strong> altura es tan<br />

importante <strong>para</strong> el triunfo a nivel Olímpico, <strong>de</strong>berían<br />

c<strong>la</strong>sificarse algunos ev<strong>en</strong>tos <strong>en</strong> base a <strong>la</strong> estatura. <strong>Un</strong>a<br />

<strong>de</strong> <strong>la</strong>s razones era aum<strong>en</strong>tar <strong>la</strong> «equidad» <strong>de</strong><br />

competición <strong>en</strong>tre <strong>la</strong>s naciones <strong>de</strong> distintas alturas<br />

medias. Evi<strong>de</strong>ncias <strong>en</strong> respaldo <strong>de</strong> este pedido incluía<br />

datos <strong>sobre</strong> <strong>la</strong>s tal<strong>la</strong>s <strong>de</strong> los ganadores <strong>de</strong> medal<strong>la</strong>s <strong>de</strong><br />

oro <strong>en</strong> <strong>la</strong>s Olimpíadas <strong>de</strong> 1960 y 1964. El autor<br />

mostró que los <strong>de</strong>portistas <strong>de</strong> E.E.U.U. ganaron 14<br />

medal<strong>la</strong>s doradas <strong>en</strong> ev<strong>en</strong>tos individuales <strong>en</strong><br />

competición «abierta» (Boxeo peso pesado,<br />

Atletismo, Lanzami<strong>en</strong>tos, Natación), <strong>en</strong> com<strong>para</strong>ción,<br />

con atletas japoneses que ganaron 11 medal<strong>la</strong>s <strong>de</strong> oro<br />

<strong>en</strong> ev<strong>en</strong>tos individuales, 10 <strong>de</strong> <strong>la</strong>s cuales fueron <strong>en</strong><br />

compet<strong>en</strong>cia «cerrada» (Boxeo, Lucha Libre, Judo,<br />

Levantami<strong>en</strong>to <strong>de</strong> Pesas, don<strong>de</strong> hay categorías por<br />

peso) y <strong>la</strong>s otras <strong>en</strong> Gimnasia.<br />

La elevada altura así como <strong>la</strong> baja tal<strong>la</strong> re<strong>la</strong>tiva<br />

brindan v<strong>en</strong>tajas <strong>en</strong> muchos <strong>de</strong>portes, pres<strong>en</strong>tándose a<br />

continuación varios ejemplos.<br />

Natación<br />

En Natación, ser alto ayuda <strong>en</strong> <strong>la</strong> partida, <strong>en</strong> el empuje<br />

<strong>de</strong> <strong>la</strong> patada <strong>en</strong> <strong>la</strong>s vueltas y, obviam<strong>en</strong>te <strong>en</strong> <strong>la</strong> línea <strong>de</strong><br />

llegada. Las extremida<strong>de</strong>s y el torso con forma<br />

estilizada reducirán <strong>la</strong> resist<strong>en</strong>cia <strong>de</strong> fricción acuática.<br />

También se ha observado que los nadadores más altos<br />

necesitan m<strong>en</strong>os pot<strong>en</strong>cia que los más bajos <strong>para</strong><br />

cubrir una distancia <strong>de</strong>terminada (Reilly, 1990h).<br />

Debido a que una proporción re<strong>la</strong>tivam<strong>en</strong>te elevada <strong>en</strong><br />

una carrera <strong>de</strong> «sprint» supone <strong>la</strong> partida, <strong>la</strong> vuelta, y<br />

el estirami<strong>en</strong>to final, ésto se ve reflejado <strong>en</strong> el tamaño<br />

<strong>de</strong> los nadadores velocistas (tanto <strong>en</strong> espalda como <strong>en</strong><br />

estilo libre), <strong>en</strong> com<strong>para</strong>ción con los nadadores <strong>de</strong><br />

distancias más <strong>la</strong>rgas. Durante el Campeonato<br />

Mundial <strong>de</strong> 1990, los velocistas varones y mujeres<br />

(50-100 mt) registraron una altura media <strong>de</strong> 186.4 +/-<br />

7.5 y 173.9 +/- 7.0 cm; y los nadadores <strong>de</strong> fondo (25<br />

km), <strong>de</strong> 179.6 +/- 8.6 y 162.6 +/- 4.6 cm,<br />

Versión digital por el Grupo Sobre Entr<strong>en</strong>ami<strong>en</strong>to (www.<strong>sobre</strong><strong>en</strong>tr<strong>en</strong>ami<strong>en</strong>to.com) Página 198

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!