Antropometrica Un libro de referencia sobre mediciones corporales humanas para la educación en deportes y salud - Kevin Norton, Tim Olds
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
CAPÍTULO 4<br />
CALIBRACIÓN DE LOS CALIBRES DE PLIEGUES<br />
CUTÁNEOS HARPENDEN<br />
Robert Carlyon, Christopber Gore,Sarah Wooford, y Robert Bryant<br />
1. INTRODUCCION<br />
Los calibres <strong>de</strong> pliegues cutáneos son re<strong>la</strong>tivam<strong>en</strong>te<br />
económicos y proporcionan un método conv<strong>en</strong>i<strong>en</strong>te<br />
<strong>para</strong> contro<strong>la</strong>r los cambios <strong>en</strong> los patrones <strong>de</strong> los<br />
pliegues cutáneos y el grosor total <strong>de</strong> los mismos, a<br />
través <strong>de</strong> <strong>la</strong> medición <strong>de</strong> <strong>la</strong> grasa o adiposidad<br />
corporal subcutánea. <strong>Un</strong> antropometrista pue<strong>de</strong> llevar<br />
a cabo <strong>mediciones</strong> duplicadas, <strong>en</strong> un grupo <strong>de</strong> 20 o 30<br />
sujetos, <strong>para</strong> establecer su propio error técnico <strong>de</strong><br />
medición (ETM - ver Capítulo 3), pero <strong>de</strong>bería<br />
ac<strong>la</strong>rarse que el ETM es específico <strong>para</strong> cada<br />
evaluador, <strong>para</strong> su propia pob<strong>la</strong>ción experim<strong>en</strong>tal, y<br />
<strong>para</strong> el calibre utilizado. De cualquier manera, los<br />
ETM supon<strong>en</strong> características constantes <strong>de</strong> los<br />
instrum<strong>en</strong>tos, con el tiempo. Si varían <strong>la</strong>s<br />
características <strong>de</strong>l instrum<strong>en</strong>to, tal es por ejemplo, si<br />
<strong>la</strong> presión <strong>de</strong> los p<strong>la</strong>tillos <strong>de</strong>l calibre (fuerza por<br />
unidad <strong>de</strong> superficie = N.mm -2) no es calibrada,<br />
<strong>en</strong>tonces los ETM serán <strong>de</strong> utilidad limitada.<br />
Edwards, Hammond, Healy, Tanner, y Whitehouse<br />
(1955) estudiaron <strong>la</strong> performance <strong>de</strong>l calibre<br />
utilizando una calibración <strong>de</strong> <strong>la</strong> esca<strong>la</strong> superior (es<br />
<strong>de</strong>cir, <strong>la</strong> apertura <strong>de</strong> los p<strong>la</strong>tillos), y también<br />
investigaron los efectos <strong>de</strong> <strong>la</strong> presión <strong>de</strong> los p<strong>la</strong>tillos<br />
<strong>en</strong> <strong>la</strong> precisión <strong>para</strong> medir el grosor <strong>de</strong>l tejido<br />
subcutáneo. Ellos observaron que <strong>la</strong> presión ejercida<br />
por el calibre t<strong>en</strong>ía un efecto significativo, tanto <strong>sobre</strong><br />
el grosor <strong>de</strong>l pliegue medido, como <strong>en</strong> <strong>la</strong> consist<strong>en</strong>cia<br />
con <strong>la</strong> cual <strong>la</strong> medición era repetida. Si <strong>la</strong> presión <strong>de</strong><br />
los p<strong>la</strong>tillos era <strong>de</strong>masiado suave, <strong>la</strong>s <strong>mediciones</strong> <strong>de</strong><br />
los pliegues no sólo eran superiores a lo real, sino que<br />
eran también m<strong>en</strong>os reproducibles. Observaron que<br />
los pliegues eran muy reproducibles <strong>para</strong> presiones <strong>de</strong><br />
los p<strong>la</strong>tillos <strong>en</strong>tre 9 y 20 gr.mm -2 (equival<strong>en</strong>te a 0.008<br />
- 0.196 N.mm 2 ). También recom<strong>en</strong>daron que los<br />
calibres no variaran <strong>en</strong> <strong>la</strong> presión <strong>de</strong> sus p<strong>la</strong>tillos <strong>en</strong><br />
más <strong>de</strong> 2.0 gr.mm -2 (0.020 N.mm 2 ), <strong>en</strong> un rango <strong>de</strong><br />
se<strong>para</strong>ción <strong>de</strong> p<strong>la</strong>tillos <strong>de</strong> 2 - 40 mm, y que <strong>la</strong> presión<br />
standard <strong>de</strong> los mismos fuera <strong>de</strong> 10 gr.mm-2 (0.098<br />
N.mm 2 ). Otros estudios (Behnke & Wilmore, 1984;<br />
Keys, 1956) también han recom<strong>en</strong>dado una presion <strong>de</strong><br />
p<strong>la</strong>tillos <strong>en</strong> esca<strong>la</strong> asc<strong>en</strong><strong>de</strong>nte (es <strong>de</strong>cir, se<strong>para</strong>ndo <strong>la</strong>s<br />
ramas),superior <strong>de</strong> 10 gr. mm -2 .Por el contrario,<br />
Schmidt y Carter (1990) utilizaron <strong>la</strong> <strong>de</strong>terminación<br />
<strong>de</strong> <strong>la</strong> presión <strong>de</strong> los p<strong>la</strong>tillos <strong>en</strong> esca<strong>la</strong> <strong>de</strong>sc<strong>en</strong><strong>de</strong>nte (es<br />
<strong>de</strong>cir, cerrando los p<strong>la</strong>tillos), y observaron un<br />
promedio <strong>de</strong> 8.25 gr.mm -2 (0.081 N.mm -2), <strong>en</strong> diez<br />
nuevos calibres Harp<strong>en</strong><strong>de</strong>n. A<strong>de</strong>más, evaluaron<br />
calibres Lange, Slim Gui<strong>de</strong>, Skyn<strong>de</strong>x, y Lafayette, y<br />
ninguno tuvo una presión <strong>de</strong> p<strong>la</strong>tillos, <strong>en</strong> <strong>la</strong> esca<strong>la</strong><br />
inferior, mayor a 8.67 gr. mm-2 (0.085 N.mm-2 ).<br />
A pesar <strong>de</strong> <strong>la</strong> recom<strong>en</strong>dación <strong>de</strong> Edwards y colegas<br />
(1955) <strong>de</strong> utilizar una superficie standard <strong>de</strong> los<br />
p<strong>la</strong>tillos <strong>de</strong> 6 x 15 mm, <strong>la</strong>s difer<strong>en</strong>cias <strong>en</strong>tre <strong>la</strong>s<br />
distintas marcas <strong>de</strong> calibres, observadas por Schmidt y<br />
Carter (1990), son consecu<strong>en</strong>cia <strong>de</strong>l hecho que aún no<br />
exist<strong>en</strong> normas standard, ya sea <strong>para</strong> <strong>la</strong> superficie <strong>de</strong><br />
los p<strong>la</strong>tillos o <strong>para</strong> <strong>la</strong> t<strong>en</strong>sión <strong>de</strong> los resortes. Entonces,<br />
<strong>la</strong> presión recom<strong>en</strong>dada <strong>para</strong> los p<strong>la</strong>tillos <strong>de</strong> 10.0<br />
gr.mm -2 (0.098 N.mm-2) pue<strong>de</strong> obt<strong>en</strong>erse con p<strong>la</strong>tillos<br />
con una pequeña superficie y resortes livianos, o con<br />
p<strong>la</strong>tillos <strong>de</strong> gran superficie y resortes fuertes.<br />
Utilizando bloques <strong>de</strong> goma espuma que brin<strong>de</strong>n una<br />
calibración dinámica, <strong>en</strong> <strong>la</strong> esca<strong>la</strong> inferior, <strong>de</strong> cinco<br />
marcas comunes <strong>de</strong> calibres, Schidmt y Carter (1990)<br />
<strong>de</strong>mostraron que los calibres con resortes livianos<br />
ti<strong>en</strong><strong>de</strong>n a producir valores más elevados, es <strong>de</strong>cir que<br />
no comprim<strong>en</strong> <strong>la</strong> goma espuma tanto como los<br />
calibres con resortes más fuertes. Dos estudios<br />
reci<strong>en</strong>tes han verificado que estas difer<strong>en</strong>cias<br />
observadas con calibraciones dinámicas, con bloques<br />
<strong>de</strong> goma espuma, se tras<strong>la</strong>dan a difer<strong>en</strong>tes grosores <strong>de</strong><br />
pliegues. Gruber, Pollock Graves, Colvin, y Braith<br />
(1990) observaron que los calibres Harp<strong>en</strong><strong>de</strong>n daban<br />
consist<strong>en</strong>tem<strong>en</strong>te valores más bajos <strong>de</strong> pliegues<br />
cutáneos que los calibres Lange, mi<strong>en</strong>tras que<br />
Zillik<strong>en</strong>s y Conway (1990) observaron que los<br />
calibres Holtain daban sistemáticam<strong>en</strong>te lecturas<br />
inferiores a <strong>la</strong>s <strong>de</strong> los calibres Lange. Este capítulo<br />
<strong>de</strong>scribe cuatro métodos <strong>de</strong> calibración <strong>de</strong> <strong>la</strong> presión<br />
<strong>de</strong> los p<strong>la</strong>tillos <strong>de</strong> los calibres <strong>de</strong> pliegues cutáneos, y<br />
también como calibrar <strong>la</strong> se<strong>para</strong>ción <strong>en</strong>tre p<strong>la</strong>tillos. La<br />
Compañía British Indicators Ltd. recomi<strong>en</strong>da que los<br />
calibres Harp<strong>en</strong><strong>de</strong>n <strong>de</strong>berían ser retornados a <strong>la</strong><br />
Compañía <strong>para</strong> su calibración, pero <strong>la</strong> información<br />
cont<strong>en</strong>ida <strong>en</strong> este capítulo ofrece una alternativa <strong>para</strong><br />
los antropormetristas que se preocupan por mant<strong>en</strong>er<br />
un control más frecu<strong>en</strong>te <strong>de</strong> sus propios calibres. Los<br />
datos pres<strong>en</strong>tados <strong>en</strong> este capítulo también <strong>de</strong>safían<br />
<strong>la</strong>s recom<strong>en</strong>daciones <strong>de</strong> Edwards y cols. (1955),<br />
acerca <strong>de</strong> una presión absoluta <strong>de</strong> p<strong>la</strong>tillos <strong>de</strong> 10.0 +/ -<br />
2.0 gr.mm-2 (0.098 N.mm-2). Los resultados