Antropometrica Un libro de referencia sobre mediciones corporales humanas para la educación en deportes y salud - Kevin Norton, Tim Olds
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
Antropométrica____________________________________________________________________________________ <strong>Kevin</strong> <strong>Norton</strong> y <strong>Tim</strong> <strong>Olds</strong><br />
• Tipo II (excesiva grasa subcutánea <strong>en</strong> <strong>la</strong> región<br />
abdominal, o adiposidad androi<strong>de</strong>);<br />
• Tipo III (excesiva grasa abdominal profunda); y<br />
• Tipo IV (exceso <strong>de</strong> grasa <strong>en</strong> <strong>la</strong>s regiones glútea<br />
y femoral, o adiposidad ginecoi<strong>de</strong>).<br />
Normalm<strong>en</strong>te una persona obesa t<strong>en</strong>drá obesidad <strong>de</strong><br />
Tipo I <strong>en</strong> combinación con alguna otra forma <strong>de</strong><br />
obesidad. Por ejemplo, no es extraño que <strong>la</strong>s mujeres<br />
con <strong>sobre</strong>peso t<strong>en</strong>gan obesida<strong>de</strong>s (le Tipo I y Tipo IV.<br />
Las implicancias <strong>para</strong> <strong>la</strong> <strong>salud</strong> no parec<strong>en</strong> ser<br />
uniformes <strong>para</strong> cada Karma <strong>de</strong> obesidad o<br />
combinaciones <strong>de</strong> obesidad.<br />
La obesidad androi<strong>de</strong> (Tipos II y III) ha estado<br />
asociada con disfunciones metabólicas y morbilidad<br />
(hipert<strong>en</strong>sión, mayores niveles <strong>de</strong> lipoproteínas <strong>de</strong><br />
muy baja <strong>de</strong>nsidad [VLDL] y <strong>de</strong> baja <strong>de</strong>nsidad [LDL],<br />
disminuciones <strong>en</strong> <strong>la</strong>s conc<strong>en</strong>traciones <strong>de</strong> HDL,<br />
hiperlipi<strong>de</strong>mias, diabetes <strong>de</strong> Tipo 11, y ECC)<br />
(Bouchard, 1994; Goldstein, 1992; Larsson, 1991;<br />
Larsson y cols., 1984; Schmidt, Duncan, (,anani,<br />
Karohl, & Chambless, 1992). De hecho, <strong>la</strong> corre<strong>la</strong>ción<br />
<strong>en</strong>tre <strong>la</strong> Obesidad <strong>de</strong> "Tipo II y <strong>la</strong>s ECC es <strong>de</strong> una<br />
magnitud simi<strong>la</strong>r a <strong>la</strong>s corre<strong>la</strong>ciones <strong>en</strong>tre <strong>la</strong>s ECC y<br />
eI tabaquismo, <strong>la</strong> hipert<strong>en</strong>sión, y <strong>la</strong> hiperlipi<strong>de</strong>mia<br />
(Larsson, 1991).<br />
La grasa abdominal subcutánea y <strong>la</strong> grasa abdominal<br />
profunda parec<strong>en</strong> ser particu<strong>la</strong>rm<strong>en</strong>te peligrosas<br />
aum<strong>en</strong>tando el riesgo <strong>de</strong> ECC, hipert<strong>en</strong>sión, cálculos<br />
biliares, y diabetes <strong>de</strong> Tipo II (Bray, 1992b; Larsson y<br />
cols., 1984). Los niveles elevados <strong>de</strong> grasa abdominal<br />
profunda están corre<strong>la</strong>cionados con <strong>la</strong> intolerancia a <strong>la</strong><br />
glucosa, hiperinsulinemia, hipert<strong>en</strong>sión, aum<strong>en</strong>tos <strong>en</strong><br />
los niveles p<strong>la</strong>smáticos <strong>de</strong> triglicéridos, y<br />
disminuciones <strong>en</strong> los niveles <strong>de</strong> lipoproteínas <strong>de</strong> alta<br />
<strong>de</strong>nsidad (HDL) (Després y cols., 1991; Kissebah y<br />
cols., 1982; Zamhoni y cols., 1992). Este perfil<br />
metabólico es consist<strong>en</strong>te con <strong>la</strong>s ECC, diabetes <strong>de</strong><br />
Tipo II, y morbilidad por acci<strong>de</strong>ntes<br />
cerebrovascu<strong>la</strong>res. Bergstrom y cols. (1990)<br />
reportaron que aún cuando se ti<strong>en</strong><strong>en</strong> <strong>en</strong> cu<strong>en</strong>ta I(),s<br />
efectos <strong>de</strong> <strong>la</strong> tolerancia a <strong>la</strong> glucosa y el BMT, los<br />
hombres con ECC ti<strong>en</strong><strong>en</strong> más grasa abdominal<br />
profunda que sus pares subclínicos. Las reducciones<br />
<strong>en</strong> <strong>la</strong> obesidad <strong>de</strong> Tipo III (es <strong>de</strong>cir, grasa abdominal<br />
profunda) también están corre<strong>la</strong>cionadas con cambios<br />
positivos <strong>en</strong> los niveles <strong>de</strong> triglicéridos (r= 0.67) y con<br />
<strong>la</strong> proporción IIDL/LDL (r= -0.66) (Després y cols.,<br />
1991). Estos<br />
datos sugier<strong>en</strong> que <strong>la</strong>s personas que pa<strong>de</strong>c<strong>en</strong> <strong>de</strong><br />
obesidad <strong>de</strong> Tipo 111 ti<strong>en</strong><strong>en</strong> un mayor riesgo <strong>de</strong> ECC.<br />
Se cree que estas re<strong>la</strong>ciones son producto <strong>de</strong> ev<strong>en</strong>tos<br />
metabólicos a los cuales Bouchard (1990 ha<br />
<strong>de</strong>nominado el «sindrome metabólico».<br />
Exist<strong>en</strong> <strong>de</strong>sacuerdos con respecto <strong>de</strong> cómo <strong>la</strong>s<br />
obesida<strong>de</strong>s <strong>de</strong> Tipo II y Ill están re<strong>la</strong>cionadas con el<br />
sindrome metabólico. <strong>Un</strong>a línea e p<strong>en</strong>sami<strong>en</strong>to<br />
argum<strong>en</strong>ta que estas obesida<strong>de</strong>s <strong>de</strong>s<strong>en</strong>ca<strong>de</strong>nan el<br />
sindrome metabólico. Específicam<strong>en</strong>te, los elevados<br />
niveles <strong>de</strong> cortisol promuev<strong>en</strong> el <strong>de</strong>pósito e grasas <strong>en</strong><br />
<strong>la</strong>s regiones subcutánea y visceral <strong>de</strong>l abdom<strong>en</strong> (Bray,<br />
1992h). Esto contrasta con los bajos niveles <strong>de</strong><br />
cortisol que, <strong>en</strong> combinación con una elevada<br />
proporción estradiol/testosterona, promuev<strong>en</strong> el<br />
<strong>de</strong>pósito <strong>de</strong> grasas cerca <strong>de</strong> <strong>la</strong>s regiones <strong>de</strong> glúteos y<br />
muslos (Bray, 1992b). Las célu<strong>la</strong>s grasas localizadas<br />
<strong>en</strong> <strong>la</strong> región abdominal son más s<strong>en</strong>sibles a <strong>la</strong> lipólisis<br />
(es <strong>de</strong>cir, <strong>la</strong> ruptura e <strong>la</strong> grasa almac<strong>en</strong>ada <strong>en</strong> AGL y<br />
glicerol p<strong>la</strong>smático) que <strong>la</strong>s <strong>en</strong>contradas <strong>en</strong> <strong>la</strong> región<br />
glúteo-femoral (Gerber, Madhav<strong>en</strong>, & Al<strong>de</strong>rman,<br />
1987). Los AGL <strong>de</strong> <strong>la</strong> región abdominal son liberados<br />
directam<strong>en</strong>te <strong>en</strong> <strong>la</strong> circu<strong>la</strong>ción portal (Larsson y cols.,<br />
1980. El aum<strong>en</strong>to <strong>en</strong> los AGL p<strong>la</strong>smaticos lleva a una<br />
disminución <strong>en</strong> el consumo <strong>de</strong> insulina por el hígado<br />
(Ohlson y cols., 1985). La obesidad abdominal está<br />
asociada con una mayor lipólisis y, por lo tanto,<br />
mayores niveles <strong>de</strong> AGL p<strong>la</strong>smáticos <strong>de</strong>ntro e <strong>la</strong><br />
circu<strong>la</strong>ción portal, lo cual a cambio, aum<strong>en</strong>ta <strong>la</strong><br />
posibilidad que el consumo <strong>de</strong> insulina sea inhibido,<br />
llevando a elevados niveles periféricos <strong>de</strong> insulina <strong>en</strong><br />
sangre y mayor resist<strong>en</strong>cia a <strong>la</strong> insulina (Figura 3;<br />
Ohlson y cols., 1985). Alternativam<strong>en</strong>te, Barnard y<br />
W<strong>en</strong> (1994) argum<strong>en</strong>tan que el sindrome metabólico<br />
es un f<strong>en</strong>óm<strong>en</strong>o <strong>de</strong>l estilo <strong>de</strong> vida occi<strong>de</strong>ntal (es <strong>de</strong>cir,<br />
<strong>de</strong>l comportami<strong>en</strong>to se<strong>de</strong>ntario y el consumo <strong>de</strong> dietas<br />
ricas <strong>en</strong> grasas y <strong>de</strong> azúcares refinados).<br />
Específicam<strong>en</strong>te, este estilo <strong>de</strong> vida provoca<br />
resist<strong>en</strong>cia a <strong>la</strong> insulina <strong>en</strong> individuos susceptibles. El<br />
<strong>de</strong>sarrollo <strong>de</strong> <strong>la</strong>s obesida<strong>de</strong>s <strong>de</strong> Tipo II y III sigue al<br />
<strong>de</strong>sarrollo <strong>de</strong> esta resist<strong>en</strong>cia a <strong>la</strong> insulina. En síntesis,<br />
el sindrome metabólico parece t<strong>en</strong>er un fuerte<br />
pot<strong>en</strong>cial <strong>para</strong> comprometer <strong>la</strong> <strong>salud</strong>, aum<strong>en</strong>tando <strong>la</strong><br />
probabilidad <strong>de</strong> diabetes <strong>de</strong> Tipo II, ECC, y<br />
<strong>en</strong>fermeda<strong>de</strong>s cerebrovascu<strong>la</strong>res. Sigue si<strong>en</strong>do poco<br />
c<strong>la</strong>ro si <strong>la</strong>s obesida<strong>de</strong>s <strong>de</strong> tipo II y III son instigadoras<br />
o indicadoras <strong>de</strong> <strong>la</strong> resist<strong>en</strong>cia asociada a <strong>la</strong> insulina.<br />
Versión digital por el Grupo Sobre Entr<strong>en</strong>ami<strong>en</strong>to (www.<strong>sobre</strong><strong>en</strong>tr<strong>en</strong>ami<strong>en</strong>to.com) Página 250