qarTuli folklori - Reso Kiknadze
qarTuli folklori - Reso Kiknadze
qarTuli folklori - Reso Kiknadze
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
atom icvleba, Tu icvleba, vis SeuZlia misi Secvla, an roca qmnis<br />
adamiani, risi ZaliT da visi saxeliT qmnis imas, rasac qmnis.<br />
folkloruli Semoqmedebis specifika<br />
(arsebiTi niSnebi)<br />
es niSnebi erTmaneTisagan gamomdinarea, anu TiToeuli maTgani<br />
mizezic aris da Sedegic. magram isic unda iTqvas, da es mTavaria, rom<br />
yovel maTgans TviTkmari da damoukidebeli Rirebuleba aqvs <strong>folklori</strong>s<br />
gansazRvraSi, ramdenadac TiToeulSi Cans xalxuri Semoqmedebis bunebis<br />
mTeli sisavse.<br />
gavrcelebis zepiri forma<br />
es aris yvelaze TvalsaCino niSani folkloruli Semoqmedebisa,<br />
rac mis erT-erT saxelwodebaSic aris asaxuli: "zepirsityviereba".<br />
namdvilad, xalxuri Semoqmedeba zepirsityvieria, rogorc warmoSobiT,<br />
aseve gavrcelebis formiT: iqmneba zepirad da vrceldeba zepirad. es<br />
aris am zogadi niSnis ori aspeqti. zepirsityvieri teqsti SeiZleba<br />
Cawerili iqnas, magram es ar iqneba misi arsebobis bunebrivi forma (aris<br />
gamonaklisi: xalxuri epitafia, romelic mxolod da mxolod qvaze<br />
amokveTili saxiT arsebobs. es, ra Tqma unda, mxolod damwerlobis<br />
kulturaSia SesaZlebeli). mTeli damwerlobamdeli periodis sityvieri<br />
Semoqmedeba, romlis dasabami uxsovrobaSi ikargeba, zepiri saxiT<br />
gadaecema Taobidan Taobas uwyveti modenilobiT da ganagrZobs<br />
arsebobas wignuri civilizaciebis xanaSic da werilobiT saxesac iRebs,<br />
Tumca xalxuri sityvieri Semoqmedeba mxolod mosasmenad aris<br />
gamiznuli, rac garkveul daRs asvams mas. es qmnis mis Tavisebur<br />
poetikas, sakmaod gansxvavebuls wignuri Semoqmedebisgan, romelic<br />
sakiTxavad aris gamiznuli. gansxvaveba smenasa da kiTxvas Soris ar aris<br />
mxolod teqnikuri xasiaTisa. arsebobs smeniTi kultura am fenomenis<br />
(smenis) Taviseburebidan gamomdinare, da arsebobs kiTxviTi kultura,<br />
xedvis fenomenis Taviseburebidan gamomdinare. <strong>folklori</strong> ZiriTadad<br />
yuria, wigni (literatura) _ Tvali. grigol robaqiZe erTgan wers:<br />
"akakis leqsSi "yuria" meti, vidre "Tvali". amiT _ `yur~ sityviT mwerali<br />
akakis SemoqmedebaSi xalxur zepirsityvier stiqias aRniSnavs. "Tvali<br />
naklebia akakis leqsSi, ganagrZobs avtori, rogorc saerTod qarTul<br />
poeziaSi". amiT mas surs Tqvas, rom <strong>qarTuli</strong> wignuri poezia<br />
mniSvnelovanwilad nasazrdoebia xalxuri poeziiT.<br />
yurTasmenis prioriteti TvalTaxedvis mimarT udamwerlobo epoqaSi<br />
niSandobliv gamoxatulebas poulobs aedebisa Tu rafsodebis<br />
(mgosnebis) sibrmavis fenomenSi. maTi klasikuri magaliTi da<br />
warmomadgeneli homerosia, romlis poemaSi ("odiseaSi") aseve brma aedebi<br />
monawileoben _ demodoke da femiosi. brmebi iyvnen iaponeli moxetiale<br />
bivaboZuebi (biva-boZu), romlebic simebiani instrumentis (`biva”)<br />
akompanimentze asrulebdnen TavianT repertuars. maTi sibrmave qmediTi<br />
faqtoria rogorc zepiri SemoqmedebisTvis, aseve raime ambis zepir<br />
10