23.12.2012 Views

qarTuli folklori - Reso Kiknadze

qarTuli folklori - Reso Kiknadze

qarTuli folklori - Reso Kiknadze

SHOW MORE
SHOW LESS

Create successful ePaper yourself

Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.

atom icvleba, Tu icvleba, vis SeuZlia misi Secvla, an roca qmnis<br />

adamiani, risi ZaliT da visi saxeliT qmnis imas, rasac qmnis.<br />

folkloruli Semoqmedebis specifika<br />

(arsebiTi niSnebi)<br />

es niSnebi erTmaneTisagan gamomdinarea, anu TiToeuli maTgani<br />

mizezic aris da Sedegic. magram isic unda iTqvas, da es mTavaria, rom<br />

yovel maTgans TviTkmari da damoukidebeli Rirebuleba aqvs <strong>folklori</strong>s<br />

gansazRvraSi, ramdenadac TiToeulSi Cans xalxuri Semoqmedebis bunebis<br />

mTeli sisavse.<br />

gavrcelebis zepiri forma<br />

es aris yvelaze TvalsaCino niSani folkloruli Semoqmedebisa,<br />

rac mis erT-erT saxelwodebaSic aris asaxuli: "zepirsityviereba".<br />

namdvilad, xalxuri Semoqmedeba zepirsityvieria, rogorc warmoSobiT,<br />

aseve gavrcelebis formiT: iqmneba zepirad da vrceldeba zepirad. es<br />

aris am zogadi niSnis ori aspeqti. zepirsityvieri teqsti SeiZleba<br />

Cawerili iqnas, magram es ar iqneba misi arsebobis bunebrivi forma (aris<br />

gamonaklisi: xalxuri epitafia, romelic mxolod da mxolod qvaze<br />

amokveTili saxiT arsebobs. es, ra Tqma unda, mxolod damwerlobis<br />

kulturaSia SesaZlebeli). mTeli damwerlobamdeli periodis sityvieri<br />

Semoqmedeba, romlis dasabami uxsovrobaSi ikargeba, zepiri saxiT<br />

gadaecema Taobidan Taobas uwyveti modenilobiT da ganagrZobs<br />

arsebobas wignuri civilizaciebis xanaSic da werilobiT saxesac iRebs,<br />

Tumca xalxuri sityvieri Semoqmedeba mxolod mosasmenad aris<br />

gamiznuli, rac garkveul daRs asvams mas. es qmnis mis Tavisebur<br />

poetikas, sakmaod gansxvavebuls wignuri Semoqmedebisgan, romelic<br />

sakiTxavad aris gamiznuli. gansxvaveba smenasa da kiTxvas Soris ar aris<br />

mxolod teqnikuri xasiaTisa. arsebobs smeniTi kultura am fenomenis<br />

(smenis) Taviseburebidan gamomdinare, da arsebobs kiTxviTi kultura,<br />

xedvis fenomenis Taviseburebidan gamomdinare. <strong>folklori</strong> ZiriTadad<br />

yuria, wigni (literatura) _ Tvali. grigol robaqiZe erTgan wers:<br />

"akakis leqsSi "yuria" meti, vidre "Tvali". amiT _ `yur~ sityviT mwerali<br />

akakis SemoqmedebaSi xalxur zepirsityvier stiqias aRniSnavs. "Tvali<br />

naklebia akakis leqsSi, ganagrZobs avtori, rogorc saerTod qarTul<br />

poeziaSi". amiT mas surs Tqvas, rom <strong>qarTuli</strong> wignuri poezia<br />

mniSvnelovanwilad nasazrdoebia xalxuri poeziiT.<br />

yurTasmenis prioriteti TvalTaxedvis mimarT udamwerlobo epoqaSi<br />

niSandobliv gamoxatulebas poulobs aedebisa Tu rafsodebis<br />

(mgosnebis) sibrmavis fenomenSi. maTi klasikuri magaliTi da<br />

warmomadgeneli homerosia, romlis poemaSi ("odiseaSi") aseve brma aedebi<br />

monawileoben _ demodoke da femiosi. brmebi iyvnen iaponeli moxetiale<br />

bivaboZuebi (biva-boZu), romlebic simebiani instrumentis (`biva”)<br />

akompanimentze asrulebdnen TavianT repertuars. maTi sibrmave qmediTi<br />

faqtoria rogorc zepiri SemoqmedebisTvis, aseve raime ambis zepir<br />

10

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!