23.12.2012 Views

qarTuli folklori - Reso Kiknadze

qarTuli folklori - Reso Kiknadze

qarTuli folklori - Reso Kiknadze

SHOW MORE
SHOW LESS

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

Semsrulebeli ar aris misi avtori. arc erTi teqsti, romelsac Cven<br />

vismenT am Cvens aqtualur xanaSi, ar aris misi mTqmelis Seqmnili. magram<br />

Cven vambobT, rom mTqmeli ar gadmogvcems sxvisas, aramed isev da isev<br />

xalxisas, TiTqos xalxi iyo Semoqmedi. aucilebelia, dazustdes, ras<br />

niSnavs `xalxis Semoqmedeba~, ras vgulisxmobT, roca vambobT `xalxi<br />

qmnis? iseT rames xom ar mivawerT xalxs, romlis kompetencia mas ara<br />

aqvs, maSinac ki, roca erT pirovnebasTan gvaqvs saqme? Semqmnelia<br />

saxalxo mTqmeli Tu Semsrulebeli? Cven viciT, rom is Tavisas (mkacri<br />

azriT) ar asrulebs. iseve, rogorc hamletis monologi, romelsac<br />

vismenT, ar aris misi Semsruleblis dawerili.<br />

gasuli saukunis dasawyisSi eduard hofman-kraierma (1864-1937)<br />

amgvarad gamoxata folkloruli Semoqmedebis Tavisi koncefcia: `xalxi<br />

ar qmnis, aramed mxolod imeorebs Seqmnils~ (Das Volk produzier nicht, es<br />

reproduziert nur). es Teza iyo Sedegi im gamokvlevebisa, romelTa mixedviTac<br />

bevr xalxur simReras literaturuli winapari moeZebna. zogi avtori (i.<br />

grupe) ise Sors wavida, rom xalxs SemoqmedebiTi uZlurebac ki aRiara.<br />

misi azriT, yvela kulturuli faseuloba mosaxleobis maRal wreSia<br />

iqmneba da mxolod demokratizaciis procesis ganvlis Semdeg iqceva<br />

farTo masebis kuTvnilebad anu folklorad. am Teoriis mixedviT,<br />

<strong>folklori</strong>, rogorc hans naumanma (1886-1951) gamoxata, aris `daZiruli<br />

kulturuli dovlaTi~ (gesunkenes Kulturgut) [kokiara:556-557, bauzingeri:44-<br />

45].<br />

am Tvalsazrisis gaziareba misi arealis mxolod SezRudviT Tu<br />

aris SesaZlebeli. ra Tqma, unda yvela Janri ver CaiTvleba maRali<br />

fenebidan `daZirulad~ da ~daZirvac~ yovelTvis ar aris daqveiTeba,<br />

rRvevis procesis gamoxatuleba. qarTul folkorul sinamdvileSi<br />

xalxuri vefxistyaosnis saxiT Cven gvaqvs `daZiruli dovlaTi~, romelic<br />

aSkarad daqveiTebulia, degradirebulic ki. Tumca isic unda iTqvas, rom<br />

garkveuli saxiT tradicia mainc aris Senaxuli. TiTqos `daZiruli<br />

dovlaTis~ fenomeni Senaxvas unda gulisxmobdes, magram Tu ram iqna<br />

Senaxuli xalxur wiaRSi CaZiruli literaturuli vefxistyaosnidan,<br />

mxolod gardaqmnili saxiT iqna Semonaxuli. xalxma Taviseburad<br />

gardaqmna yvela ZiriTadi motivi, romelic SoTas poemis dedaarss<br />

Seadgens [qoriZe:102-150].<br />

magram <strong>folklori</strong> icnobs iseT `daZirul kulturul dovlaTs~,<br />

romelic met-naklebad wmida saxiT aris Senaxuli. es aris zRapari,<br />

romlis Canafiqri namdvilad ar aris xalxuri warmoSobis; rac masSi<br />

xalxuria, es misi Sesamoselia, romelic icvleba xalxidan xalxSi,<br />

mTqmelidan mTqmelSi. ra roli aqvs xalxs? xalxi mxolod<br />

Semsrulebelia, amdenadve _ Semnaxveli, magram Sesrulebis procesi<br />

improvizaciebis CaTvliT iqamde ar midis, rom zRapars struqtura da<br />

sazrisi daekargos. xalxuri mTxrobelis individualoba ar exeba<br />

zRapris Sidaformas, is mxolod mravalferovan samkaulebs qmnis mis<br />

garegan sxeulze, arsi igive rCeba. gveCveneba, TiTqos zRaparma Tavadve<br />

Semoinaxa sakuTari Tavi. igive SegviZlia vTqvaT `amiranianis~ Sesaxeb,<br />

romlis ideuri Canafiqri aSkarad scildeba xalxis mentalitetis<br />

22

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!