qarTuli folklori - Reso Kiknadze
qarTuli folklori - Reso Kiknadze
qarTuli folklori - Reso Kiknadze
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
Tu ufrosebs. monaTxrobi aRiqmeba msmenelTagan gansxvavebulad maTi<br />
ganwyobilebis _ mxiarulisa Tu naRvlianis mixedviT. es yvelaferi<br />
aisaxeba Semsrulebelze” [bogatiriovi:397] da, cxadia, monaTxrob<br />
nawarmoebze. amieridan is ukve sxvaa, es sxva aris swored is, rasac<br />
<strong>folklori</strong>stikaSi variants uwodeben.<br />
improvizacia, romelic gulisxmobs mTqmelis Semoqmedebas<br />
tradiciuli teqstis Sesrulebis (gadmocemis) procesSi, TiTqosda<br />
moumzadeblad, msmenelTaTvis moulodnelad, met-naklebad axasiaTebs<br />
TiTqmis yvela Janrs. gansakuTrebiT didi asparezi aqvs mas poeziaSi.<br />
improvizaciis mizania teqstis dafaruli SesaZleblobebis warmoCenagaRrmaveba<br />
_ improvizaciis mizezi Tavad teqstSi, mis fabulaSi Zevs.<br />
amis saukeTeso magaliTia `vefxvisa da moymis leqsis~ gagrZeleba. am<br />
baladaSi dedis motivis Semosvla improvizacias unda mivaweroT. mistvis<br />
amosavali `embrioni~ baladis boloswina striqonSi Zevs: `vin etyvis<br />
magis dedasa, kars usxeds qadag-misanni~. mTqmelis xelSi sityva `deda~<br />
improvizaciis stimuls iZleva. am moulodnelma gagrZelebam axal<br />
aspeqtiT gaaSuqa balada, romlis bunebrivi dasasruls bolo striqoni<br />
acxadebs: `uerTod ar daixarjvnis Cvenis afxazis isarni~.<br />
magram TiTqmis yvela xalxis foklorSi aris Janri, romelic<br />
mxolod da mxolod improvizaciis ZaliT arsebobs, SeiZleba iTqvas,<br />
improvizaciis Sedegia. es aris gaSaireba, romelic kafiis saxelwodebiT<br />
farTod aris gavrcelebuli aRmosavleT saqarTvelos mTianeTSi,<br />
gansakuTrebiT ki fSavSi, sadac am Janrs mkacrad Camoyalibebuli<br />
kanonebi aqvs. sxva moTxovnebTan erTad (mag., riTmis Seucvleloba),<br />
improvizacia aq gadamwyvetia, adre naTqvamis ganmeoreba, Tuki aseTi ram<br />
moxda, Caavrdnaa, marcxia kafiobis procesSi da igi unda Sewydes.<br />
gadamwyvetia aseve improvizacia xmiT natirlebSi, romlebic Tumca<br />
iyeneben tradiciul saxeebs, magram, ZiriTadad, improvizaciis efeqts<br />
emyareba. moulodneloba, SeiZleba iTqvas, auditoriis dakveTaa, romelic<br />
ganuxrelad sruldeba.<br />
am mxriv, SesaZloa, sakulto sityviereba iyos gamonaklisi, Tumca<br />
improvizaciis SesaZlebloba arc aq unda iyos gamoricxuli. marTalia,<br />
sakulto poeziisTvis ar aris damxasiaTebeli pirovnuli Careva teqstis<br />
Segnebuli Secvlis mizniT, ar arsebobs raime impulsi an motivi am<br />
CarevisTvis _ teqstis sakralizmi da misi aseve sakraluri warmoSoba<br />
amas ar uwyobs xels, mainc sporadulad dasturdeba improvizaciis<br />
SemTxvevebi. es maSin xdeba, roca sustdeba sakraluri teqstisadmi<br />
mowiweba da Semsrulebeli Tavs Tavisuflebis uflebas aZlevs.<br />
yofiToba<br />
yofiToba mniSvnelovani niSania, SesaZloa, yvela niSanze arsebiTi.<br />
ver vnaxavT iseT sferos xalxis yofisa, romelsac ar hqondes<br />
gamoxatuleba romelime folklorul JanrSi. ufro metic:<br />
folkloruli Semoqmedeba yofidan aris amozrdili da misi niadagiT<br />
sazrdoobs, magram Semoqmedeba yofis mimarT ar aris pasiuri, igi ara<br />
mxolod asaxavs, aireklavs yofas, metic, misi aqtivoba mimarTulia yofis<br />
16