23.12.2012 Views

qarTuli folklori - Reso Kiknadze

qarTuli folklori - Reso Kiknadze

qarTuli folklori - Reso Kiknadze

SHOW MORE
SHOW LESS

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

cnobierebisa, romelic Taviseburad aRiqvams yofierebis movlenebs da<br />

faqtebs, gardaqmnis da inaxavs maT. cxadi xdeba, rom eTnografia da<br />

eTnologia <strong>folklori</strong>stikis momijnave (Tu damxmare) sxva<br />

disciplinebidan yvelaze ufro axlos aris masTan, ramdenadac<br />

folklorul Semoqmedebas yofaSi udgas fesvi da misgan mowyvetili<br />

kargavs Tavis arsebiT niSnebs. es aris misi erT-erTi fundamenturi<br />

niSani, romelic mas literaturuli Semoqmedebisgan ganasxvavebs.<br />

folkloruli Semoqmedebis specifikuri niSnebi maT<br />

urTierTkavSirSi, maT erTobliobaSi, erTmaneTisgan gamomdinareobaSi<br />

unda iqnas ganxiluli da gaazrebuli. tradiciuli niSnebi xalxuri<br />

Semoqmedebisa, romlebic SeiZleba dayvanil iqnas gansazRvrul<br />

raodenobamde, rogoric aris anonimuroba, gavrcelebis zepiri forma,<br />

variantuloba da koleqtiuroba, arsebiTad, arawignuri kulturis<br />

damaxasiaTebeli da ganmsazRvreli niSnebia, riTac <strong>folklori</strong><br />

literaturas upirispirdeba, Tumca es niSnebi, met-naklebi intensivobiT<br />

da gansxvavebuli motivaciiT, mwerlobas anu individualur<br />

Semoqmedebasac axasiaTebs. warmoiSveba problema, romelic amgvarad<br />

iqneba dasmuli: ra gansxvavebaa, magaliTad, folklorul anonimurobasa<br />

da literaturul anonimurobas Soris, anu: ra iwvevs anonimurobas erT<br />

SemTxvevaSi da ra iwvevs _ meore SemTxvevaSi.<br />

problema ganzogadoebul saxes iRebs da yalibdeba Semdegnairad:<br />

erTmaneTs upirispirdeba ori kultura _ zepiri (udamwerlobo), smenaze<br />

dafuZnebuli, da wignuri (samwerlo), xedvaze dafuZnebuli. yuri da<br />

Tvali aq fundamenturi (amosavali) niSnebia, romlebic Tav-Tavis daRs<br />

aCneven am kulturebs. es problema gadaizrdeba msmenelisa da<br />

mkiTxvelis problemaSi. folklorul SemoqmedebaSi Cven saqme gvaqvs<br />

msmenelTan, rogorc folkloruli teqstis erT-erTi SesaZlebeli<br />

variantis potenciur avtorTan.<br />

termin "folklors" folklore, Tumca masSi nagulisxmevi masala _<br />

zepirsityvieri sibrZne Tu codna _ Tavisi arsiT anonimuria da<br />

principulad dauTariRebeli, avtoric hyavs da misi Seqmnis droc<br />

cnobilia. misi arseboba iwyeba 1846 wlidan, roca uiliam Tomsma (William<br />

Thoms) inglisur Jurnal "aTeneumis" (The Athenaeum) 22 agvistos nomerSi<br />

gamoaqveyna statia saTauriT "Folklore", sadac pirvelad gamoCnda termini,<br />

romelic man ori Zvelinglisuri (saqsonuri) sityvisgan _ folk (xalxi) da<br />

lore (sibrZne, codna) _ monetasaviT "moWra". statia daviwyebas mieca,<br />

magram mis furclebze dabadebuli termini sicocxlisunariani<br />

aRmoCnda. erTi welic ar iyo gasuli, rom Jurnali 1848 wels ukve<br />

aRfrTovanebas gamoxatavda am terminis swrafi gavrcelebios gamo.<br />

ramdenime wlis ganmavlobasi igi gascilda inglisis sazRvrebs da<br />

SeaRwia kotinentze, skandinaviaSi, slavur qveynebSi. man Secvala<br />

xalxuri Semoqmedebis aRmniSvneli manamde arsebuli saxelwodebani:<br />

"xalxuri siZveleni" an erTgvarad winaaRmdegobrivi "xalxuri<br />

literatura" da mtkiced daimkvidra adgili humanitarul disciplinaTa<br />

aRmniSvnel terminebs Soris.<br />

6

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!