qarTuli folklori - Reso Kiknadze
qarTuli folklori - Reso Kiknadze
qarTuli folklori - Reso Kiknadze
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
aucilebelia zRaprisaTvis winkari da `gamosaTxovari~, rom es funqcia<br />
SeiZleba nebismierma teqstma Seasrulos, raki misTvis srulebiTac ar<br />
aris niSandoblivi raime kavSiri zRapris SinaarsTan. unda SeiniSnos,<br />
rom ramdenadac `gamosaTxovari~ ukve moTxrobili zRapris metateqsturi<br />
epilogia, gansxvavebiT winkarisgan, romelic jer kidev ucnob zRapars<br />
uZRvis win, SeiZleba gamoxatavdes mTxrobelis SeniSvnas, Tvalsazriss<br />
Tu damokidebulebas moTxrobili sinamdvilisadmi, saxeldobr, rom is<br />
tyuilia, Tumca mTxrobeli qorwilzec iyo mipatiJebuli, romelsac is<br />
daeswro (10) an ar daeswro (11). mTxrobeli gaxazavs zRapris<br />
sinamdvileSi moxvedris SeuZleblobas (7). mTxrobelis komentari<br />
SeiZleba Seexos zRapris paradoqsulobas, mis yofnas realur-irealuris<br />
zRvarze (amasve gamoxatavs winkaris `iyo da ara iyo ra~) da gadmosces<br />
is leqsiT, romelic gansakuTrebiT acxovelebs msmenelis warmosaxvas:<br />
`zRapar iyo, zRapar iyo, Walas Citi Camkvdariyo, did qvabSi ar<br />
eteoda...~ da a.S.<br />
am or formulas, rogorc wignis ydebs Soris, moqceuli Tavad<br />
zRapari sami nawilisgan Sedgeba. es aris misi kompoziciis uzogadesi<br />
sqema. principi aseTia: Txroba mTavrdeba im adgilas, saidanac daiwyo<br />
igi. es adgili zRaparSi, rogorc wesi, saxlia. zRapari saxliT iwyeba da<br />
saxliTve mTavrdeba. is, rac iwyeba da mTavrdeba, anu mTeli ambavi,<br />
gmiris `zRapruli~ Tavgadasavali, Seadgens zRapris Sinaarss. ra<br />
xdeboda gmiris saxlidan gamosvlamdeAda ra moxdeba saxlSi saboloo<br />
damkvidrebis Semdeg ar Seadgens zRapris Sinaarss. miuxedavad amisa,<br />
ZiriTadi yofna gmirisa ara gareT, aramed saxlSi yofnaa, amitomac is<br />
gardauvalad brundeba Sin. es ara mxolod zRapris, aramed, sazogadod,<br />
eposis kompoziciuri kanonia (gavixsenoT odisevsis dauokebeli swrafva<br />
iTakisken, rasac verc qalRmerTTa macdunebeli aRTqmebi abrkolebs).<br />
es sammonakveTiani kompozicia amgvarad SeiZleba gamoixatos: TezisiantiTezisi-sinTezisi.<br />
Tezisi mocemulobaa, antiTezisi misi uaryofaa,<br />
sinTezisi uaryofis daZleva da TezisSi dabruneba, roca realoba ufro<br />
maral safexurze adis. es aris dialeqtikuri ganviTarebis hegeliseuli<br />
gza. zRaprisadmi miyenebuli, igi gulisxmobs Semdegs: Teziss anu<br />
Sinyofnas mosdevs misi uaryofa _ antiTezisi anu gareTyofna,<br />
romelsac saboloo etapze cvlis sinTezisi-Sinyofna. sinTezisi imaze<br />
miuTiTebs, rom saboloo Sinyofna ara aris Tavdapirveli Sinyofnis<br />
ubralo ganmeoreba. sinamdvile aq ufro maRal safexurze adis: gmiri<br />
Sin gamdidrebuli brundeba, ara iseTi Raribi (rusTveluri<br />
mniSvnelobiT: `davyo martod da Raribad~), rogoric gzas daadga. misi<br />
dabrunebiT saxlSi Semodis raRac, rac iq adre ar ipoveboda. es siaxle<br />
SeiZleba iyos raime sagani, romelic gatacebulia saxlidan, an sacole,<br />
romelic unda moitacos an gamoixsnas zRapris gmirma. marTalia, gmiris<br />
mizani Sindabrunebaa mopovebul saganTan erTad, riTac sruldeba mamis<br />
davaleba, magram zRapris mTavari Sinaarsi gareTyofniT anu antiTezisiT<br />
ivseba. sxvagvarad: mTxrobelisTvis da msmenelisTvis gmiris cxovrebis<br />
es Sualeduri monakveTia cnobili. swored es Sualedia mTavari,<br />
risTvisac moTxrobilia zRapari. Tumca yvelaferi, rac xdeba am<br />
monakveTSi anu zRapris samyaroSi, mowodebulia imisTvis, rom Sinyofna<br />
48