23.12.2012 Views

qarTuli folklori - Reso Kiknadze

qarTuli folklori - Reso Kiknadze

qarTuli folklori - Reso Kiknadze

SHOW MORE
SHOW LESS

Create successful ePaper yourself

Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.

TiTqos misi sinkretuli Sesrulebis wesi (sityva hangTan erTad) amas<br />

unda mowmobdes. misi Sesrulebis dro da adgilic gansazRvruli unda<br />

yofiliyo.<br />

tradiciul adamians, tradiciuli sociumis sruluflebian wevrs,<br />

idealur SemTxvevaSi, Tavisi cxovrebis manZilze Sexeba aqvs Cvens mier<br />

Janrebad wodebul yvela am sityvier realobasTan. igi maTi Seqmnisa da<br />

Senaxvis an aqtiuri, an pasiuri monawilea. es yvelaferi mis sulier Tu<br />

yofiT moTxovnilebaTa realizaciaa. magram mTavrdeba adamianis<br />

cxovreba, romelic misi sakuTrebaa, Tumca mis Seqmna-CamoyalibebaSi<br />

sociums Tavisi wvlili aqvs Setanili. amitom adamianis sikvdili, ra<br />

statusic ar unda hqondes mas, sazogadoebrivi movlenaa da, amdenad,<br />

sazogadoebrivad aRniSvnis Rirsia. samgloviaro poezia is sityvieri<br />

teqstia, romelic axlavs dakrZalvis rituals, rogorc misi organuli<br />

Semadgeneli nawili.<br />

aleqsandre jambakur-orbelians (erekles meoris asulis Tekla<br />

batoniSvilis vaJi, 1802-1869) pirvelad qarTul <strong>folklori</strong>stikaSi jer kidev<br />

maSin, roca CvenSi <strong>folklori</strong>stikas, rogorc mecnierebis dargs, fexic ar<br />

hqonda adgmuli, mocemuli aqvs <strong>qarTuli</strong> (sasimRero) <strong>folklori</strong>s Janruli<br />

dajgufeba. adamianis cxovrebis mniSvnelovan etapebs exmaureba ara `mSrali~<br />

sityva, aramed sityva hangTan erTad, rasac Cven sinkretul xelovnebas<br />

vuwodebT. esenia saZeo, saqorwilo, sufruli, saferxiso, Sromis, sawesCveulebi<br />

da, bolos, samgloviaro simRerebi [Ciqovani 1956:110-113]. a. jambakur-orbeliani<br />

ganasxvavebs erTmaneTisgan dasavlur da aRmosavlur qarTul hangebs. erTgan<br />

igi igonebs: `erTs Sobis winaRames maxsovs am ocdaTis weliwadis winaT Cveni<br />

saxlis fanjrebis qvemoT, quCaSi, uecari simRera daiwyes, alilo: Tqma,<br />

moZaxili, bani. ase gawyobilis mSvenieris xmiT ambobdnen im alilos, yoveli<br />

CvenSi goneba im simReram moitaca, vinc im dros Sin viyaviT da gaCumebuli yurs<br />

ugdebdiT im xmoanebas metis siamovniT (sic!). imaT rom is Tqma daasrules, aq<br />

Cven SevwuxdiT, garda batoniSvilis dediCemisa, romelmac bZana: es uTuod<br />

imerlebi ariano. am sityvasTan Cemi umcrosi Zma wamoxta da saCqaroT<br />

mosamsaxures amoayvanina samniv. gamovikiTxeT, marTla imerlebi iyvnen. karga<br />

xani aRar gauSviT, bevri kargi simRerebi da RiRinebi vaTqmevineT imeruli~<br />

[Ciqovani 1956:113].<br />

mizanSewonilia Tu ara, sakiTxis dasma, Tu romeli Janria uZvelesi.<br />

poeturi Tu prozauli? miTologiuri, Sromis, samgloviaro Tu<br />

sawesCveulebo? iqneb saakvno? an andaza Tu Selocva?<br />

asec SeiZleba vikiTxoT: Janris SigniT romeli teqstia yvelaze<br />

Zveli? magaliTisTvis, romeli ufro Zvelia _ `fxoveli da Savaneli“<br />

Tu `Siola da mTrexeli“? jadosnur zRaprebs, cxovelTa igavebs an<br />

andazebsa Tu gamocanebs Soris SegviZlia gamovarCioT uZvelesi?<br />

amgvarad kiTxvis dasma zepirsityvierebis mimarT, namdvilad,<br />

gaumarTlebelia, ramdenadac saqme damwerlobis gareSe arsebul<br />

teqstebTan gvaqvs. SeiZleba Tu ara arsebobdes disciplina, romelic<br />

Seiswavlis zepirsityvierebis istorias literaturis istoriis<br />

analogiurad? literaturis SemswavlelisTvis advilia an principulad<br />

SesaZlebeli literaturuli procesis Tvalis gadevneba dasabamidan mis<br />

28

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!