23.12.2012 Views

qarTuli folklori - Reso Kiknadze

qarTuli folklori - Reso Kiknadze

qarTuli folklori - Reso Kiknadze

SHOW MORE
SHOW LESS

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

mzis sxivi aRar iWerda, locvisas haerSi veRar Cerdeboda. bavSvi rom<br />

daibada, Tamarma msaxurs ubrZana, igi usier tyeSi waeyvana da iq<br />

daetovebina. magram gangebam bavSvs iremi mouvlina, romelmac mas ZuZu<br />

awova. erT dRes Tamari Tavisi amaliT sanadirod wavida monadireebma<br />

iremi dainaxes da, is iyo unda esrolaT, rom mucelze amokruli bavSvi<br />

SeniSnes. Seatyobines es ambavi Tamars, Tamari mixvda, vin unda yofiliyo<br />

bavSvi da sasaxleSi waiyvana. ase ipoves gadagdebuli memkvidre, daarqves<br />

laSa (mzis naTeli), gazardes da, roca srulwlovani gaxda, gaamefes<br />

[sixaruliZe:43,43-b-m]. sxva tradiciiT, romelic erT fragmentul leqsad<br />

aris Semonaxuli laSa-giorgis erekle mefe cvlis:<br />

batoniSvil ereklesa, irmis ZuZu uwovnia,<br />

wyali usvams algeTisa, TrialeTze uZovnia,<br />

gadugdiaT saCaleSi, monadires upovnia<br />

[kotetiSvili 1961:107].<br />

pirvel teqstSi Tu akrZalva totalurad cvlis qveynierebis<br />

mdgomareobas, meore teqstSi akrZalvis Sedegi erTi pirovnebis bedze<br />

gadatydeba, es pirovneba ki, rogorc mefe, qveynis bedzea pasuxismgebeli.<br />

ramdenadac Tamari samoTxiseuli yofis niSnebs atarebs, misi<br />

mdgomareoba mTels mis qveyanaze vrceldeba. cnobili saistorio teqsti<br />

(`istoriani da azmani SaravandedTani~) araorazrovnad axasiaTebs mas da<br />

mis samefos srulyofilebis niSnebiT. mis qveyanaSi realoba erTi<br />

safexuriT amaRldeba, ierarqiul kibeze. movusminoT teqsts:<br />

`gaaznaurdes queyanisa moqmedni (anu miwismuSakni, z.k.), da gadidebuldes<br />

aznaurni, da gaxelmwifdes didebulni mefobasa Sina amissa...~ [qarTlis<br />

cxovreba I:34].<br />

magram xelmwife? romeli safexuria xelmwifobis Semdeg?<br />

didebulTa gaxelmwifebaze ar mTavrdeba es procesi: Tavad xelmwifemac<br />

unda gadainacvlos erTi safexuriT zemoT anu RvTiur rangSi amaRldes.<br />

da marTlac `samebasa Tana ixilvebis oTxebad Tamar, misworebuli da<br />

aRmatebuli~ (sxvagan: `samebisagan oTxad TanaaRzevebulisa...~), ambobs<br />

teqsti. anu Tamaris pirovneba RvTiur samebaSi meoTxe wevrad aris<br />

miRebuli. cxadia, am gamoTqmas dogmatis Rirebuleba ocnebaSic ver<br />

mieniWeba, magram Tamaris pirovnebis daxasiaTebisTvis samebis oTxebad<br />

gardaqmna, Tundac metaforulad, bevrismTqmelia. es ar aris erTaderTi<br />

SemTxveva. am saistorio teqsts sistemurad gasdevs mefis (mefeTa)<br />

gaRmerTeba: `RmrTisagan RmerTqmnilni daviT da Tamar~. Tavad fexmZimoba<br />

Tamarisa da mis mier Zis Soba miTologiuri eniT aris aRwerili:<br />

`miudga Tamar ganwmediliTa gonebiTa da taZrisa RmrTisa aRmsWvalulisa<br />

sanTliTa sxeulisaTa, mxurvaliTa guliTa da ganaTlebuliTa suliTa<br />

tabaxmelisa beTlemmyofelman mun Sva Ze, swori Zisa RmrTisa...~ [qarTlis<br />

cxovreba I56:].<br />

xolo am Zeze, rogorc miTologiur gmirze, naTqvamia, rom `ixiles<br />

yrma axali, pirvel saukuneTa ganwesebuli Ze mefisa, mefed, Svilad<br />

cxebulad daviTianad...~ anu: Tamaris Zis Soba qveynis gaCenamde iyo<br />

Cafiqrebuli.<br />

eWvs ar unda iwvevdes, rom xalxuri Tqmuleba-miTosi Tamaris<br />

Sesaxeb im samefo ideologiis gamoZaxilia, romelic msWvalavs<br />

36

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!