23.12.2012 Views

qarTuli folklori - Reso Kiknadze

qarTuli folklori - Reso Kiknadze

qarTuli folklori - Reso Kiknadze

SHOW MORE
SHOW LESS

Create successful ePaper yourself

Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.

mas saqme aqvs variantTan, romelic atarebs mTqmelisa da adgilis<br />

Taviseburebebs, rom araferi vTqvaT dialeqtur individualobaze.<br />

amrigad, pasporti folkloruli Canaweris aucilebeli Tanmxlebia.<br />

es aris anonimuri xalxuri nawarmoebis vinaobis ganmsazRvreli. mis<br />

gareSe Canaweri, Tunda genialuri teqstisa, Zalze naklulia. es aris<br />

fokloris Sekrebis wesi, romelic XIX saukuneSi Camoyalibda evropaSi<br />

da saqarTvelmdec movida. Tumca mas erTaderTi adepti hyavda petre<br />

umikaSvilis (1839-1904) saxiT, romelsac ekuTvnis am mxriv yvelaze<br />

Rirebuli folkloruli Canawerebi; misive Sedgenilia `programma<br />

xalxis sityvierebis nawarmoebis SekrebisaTvis~ (Tbilisi, 1882). Caweris<br />

wesebis pirvelsave punqtad aq vkiTxulobT:<br />

`yvelaferi unda daiweros swored ise, rogorc xalxi ambobs.<br />

damwerma (Camwerma, z.k.) Tavis tavs neba ar unda misces<br />

mcireodenis cvlilebis moxdenisaca. adgilobrivi gamoTqma,<br />

sityvebi, sityvebis dalageba frazebSi, frazebis<br />

erTmaneTTan damokidebuleba, _ yvelaferi sastikad<br />

unda daicvas damwerma; is adgilebic ki ar unda Sescvalos,<br />

romelic uzrod eCveneba. yuradReba unda mieqces metadre<br />

prozad sawersa, rom xalxis enis kilo da frazebis SekavSireba<br />

namdvili darCes...~<br />

meore da mesame punqtebSi vkiTxulobT:<br />

`zogierTi leqsi an zRapari anu sxva nTqvami xalxSi<br />

sxva da sxva cvlilebiT aris an sul mTlad, an zogi adgilebi<br />

da striqonebi, an ravdenime sityva. Zalian saWiroa, rom damweri<br />

marto erTs redaqcias ar dasjerdes, aramed yoveli gansxvavebac<br />

aRniSnos sxolioebsi, rom zogSi esa da es cvlilebaao. da Tu<br />

srulad bevri hasxvaveba, mTlad daiweros. es cvlilebis dawera<br />

imitom aris saWiro, rom xSirad mrTels dids leqsSi anu zRaparSi<br />

oriode sami sityva, sxva cvlilebiY xmarebuli, mrTelis Txzulebis<br />

fersa cvlis da zogjer Zvirfass ganZs Seadgens.~<br />

`zogs leqss an sxva naTqvams mTqmelni axsnas ukeTeben. es<br />

axsnac unda aRniSnos sxolioSi moxsenebiT, rom Tqmelis<br />

axsnaa. ra adgilic, anu romelime azri an sityva damwers<br />

ar esmis, hkiTxos glexs da, Tu man axsna misca, saWiroa amisi<br />

dawerac~.<br />

petre umikaSvilis mdidar folklorul CanawerebSi es wesi ganuxrelad<br />

aris daculi [umikaSvili:1937; umikaSvili:1964]. samwuxaroa, rom<br />

erTaderTi umikaSvili iyo, esoden did yuradRebas aqcevda<br />

folkloruli teqstis pasportis Sedgenas, rac sruliad<br />

ugulebelyofilia sxvata CanawerebSi. genialur vaJa-fSavelas bevri<br />

xalxuri leqsebi moyavs Tavis narkvevebSi, magram arsad ar uTiTebs arc<br />

mTqmelis vinaobas, arc Caweris adgils da wels. arada, bevri maTgani<br />

pirvelad mis mier aris gamoqveynebuli. aseve iTqmis ilia WavWavaZis da<br />

sxvaTa Canawerebis Sesaxeb. dResdReobiT fokloristebi savele muSaobis<br />

dros mxolod am principebiT xelmZRvaneloben.<br />

20

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!