Aurkibidea - Erein Argitaletxea
Aurkibidea - Erein Argitaletxea
Aurkibidea - Erein Argitaletxea
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
– Hedabidetzat hartzen du artea beraren egitekoaz<br />
eta betekizunez kezkatu den beste teoria<br />
batek. Artelana da artistak ber e ideiak, sentimenduak,<br />
emozioak edo gogo-egoerak adierazteko<br />
erabiltzen duen tresna, eta bere eta besteen<br />
sentimenduak adierazteko gauza bihurtzen<br />
da horrenbestez artista (Munchen Oihua margolana<br />
izan daiteke gaitasun horren adibidea). Beste<br />
kasu batzuetan, egungo esperientzietan batez<br />
ere, artelanak ikuslearekiko komunikazio ez<br />
hierarkizatu bat bideratzeko gauza izatea da helburua:<br />
halatan, obra ireki bat da artelana eta aukera<br />
eskaintzen dio ikusleari ber e adierak eta<br />
bere kontzeptuak osatzeko. Gainditu egiten da<br />
horrenbestez artelana hartzaile pasibo bati ideia<br />
edo kontzeptu itxi batzuk transmititzeko tr esna<br />
soiltzat duen ikuspegia. T axu honetakoa dugu<br />
Jean-Luc Godard zinemagile suitzarraren esaldi<br />
ezagun hau: “Ez dut zerbait komunikatu nahi,<br />
norbaitekin komunikatu nahi dut”.<br />
ARTE PROZEDURAK ETA<br />
MATERIALAK<br />
Pintura guztiek dute gai koloreztatzaile bat eta<br />
aglutinatzaile bat<br />
Hauts bilakaturiko pigmentu bat izaten da gai<br />
koloreztatzailea, eta har en jatorrian mineralak<br />
(burdin oxidoa, tonu marroiak eta okreak ematen<br />
dituena; lapislazulia, estimu handiko pigmentu urdina<br />
ematen duena), gai kimikoak (kadmioar en<br />
deribatuek eskaintzen dituzten horiak eta gorriak;<br />
kobaltotik eratorritako ur dinak, bioletak eta berdeak)<br />
eta ar e animaliak (garai batean erabili zen<br />
Indiako horia, esate baterako, behi indiarren gernua<br />
iragazi ondor en lortzen zen) egon daitezke.<br />
Egun, behe mailako pintur etan tinduek hartzen<br />
dute pigmentuen ordea, baina ez dira horren iraun<br />
handikoak argiaren aurrean eta ez dute estaltzeko<br />
gaitasunik.<br />
Trinkotasuna ematen diote aglutinatzaileek pinturari,<br />
haren erabilera eta aplikazioa erraztuz eta pintura<br />
bideratuko den azaleran itsasten lagunduz.<br />
Aglutinatzailea da pintura-mota bakoitzaren izaera<br />
zehazten duen gaia, eta honako pintura-mota<br />
hauek bereiziko ditugu horrenbestez:<br />
• Animalien gantzaz edo koipez aglutinaturiko<br />
pintura, Paleolitoko margolariek erabili zutena.<br />
• Enkaustozko pintura, argizaria aglutinatzaile<br />
duena. Ber otasunaren edo disolbagarri baten<br />
13<br />
ZER DA ARTEA?<br />
eraginez (trementina-esentzia) urtzen da argizaria,<br />
pintura-azalera iraunkortasun handiz hor niturik.<br />
Erromatarren garaiko Al-Fayumeko err etratu<br />
ezagunetan bideratu zuten, esate<br />
baterako, pintura-mota hau.<br />
• Tenpera-pintura. Ur etan disolbatu ondor en,<br />
arrautza, kaseina, glizerina edo pikondo-muskilen<br />
erretxinarekin edo gai horien arteko nahasturaren<br />
batekin sendotzen edo loditzen zen pigmentua.<br />
Pintura-mota erabilienetako bat izan<br />
zen Antzinarotik. Xehe-xehe prestatu behar ziren<br />
pinturaren euskarria eta koloreak, eta teknika<br />
guztiz zehatza eskatzen zuen aldi ber ean, berehala<br />
idortzen baitzen.<br />
• Olio-pintura. Linazi-olioa erabiltzen zen har en<br />
aglutinatzaile gisa, distira, itsaskortasuna, pintura-azaleran<br />
(aldez aurretik gantzuturiko ohola edo<br />
oihala izaten da azalera) koloreak nahasi eta bat<br />
egiteko erraztasuna, pinturar en trinkotasunaren<br />
kontrola, geruza oso fin eta gar denak (lausotzeak)<br />
edo pintzelkada lodi, trinko eta opakoak bideratu<br />
ahal izateko, eskaintzen ditu pintura mota<br />
honek. Gainera, motel idortzen da eta, hartan aldaketak<br />
bideratzeko erraztasuna handiagoa denez,<br />
xehetasun maila handiko lanak egiteko aukera<br />
ematen du, Jan Van Eycken lanek erakusten<br />
diguten moduan. Teknika hau erabili zuen lehen<br />
margolarienetako izan zen Van Eyck, XV. mendean,<br />
eta hauxe izan da ordudanik erabiliena.<br />
• Pintura akrilikoa. Berriena da. Latexekin aglutinatu<br />
ondoren disolbatzen da pigmentua ur etan.<br />
Olioaren tankerakoa da baina, urtsua delarik,<br />
har en bitartez ez dira pintura-azaleran<br />
tonuak erabat lortzen. Edozein azaleratan bidera<br />
daiteke pintura akrilikoa, horman, oholean,<br />
oihalean nahiz paperean.<br />
• Akuarela. Arabiako gomaz aglutinatzen da pigmentua,<br />
pintura oinarri krematsu batez horniturik<br />
(tenperaren antz handikoa da or duan), edo<br />
paperean bideratzen da, pastillako kolor ea pintzel<br />
bustian urtu eta ger o. Gar dentzeak landu<br />
daitezke pintura mota honetaz. Estudio, apunte<br />
eta zirriborroetan erabili izan da maiz akuarela.<br />
• Fresko-pintura. Arkitektura-azalera batean bideratzen<br />
da (horma, sabaia, ganga edo kupula)<br />
eta euskarriaren prestakuntza zehatza eskatzen<br />
du, hainbat kare-geruza emanez aurretik. Hondarrarekin<br />
nahasiriko kare apala izaten da azken<br />
geruza, eta heze dagoen bitartean bideratzen<br />
da pintura, kare-urarekin nahasi ondoren. Horma<br />
hezeko pintura er e deitzen zaio fr eskoari.<br />
Idortzean kaltzio karbonatoa sortzen du eta<br />
iraunkortasun aparteko pintura lortzen da ho-
Change language