Aurkibidea - Erein Argitaletxea

A
Beren aurrekoen antzera, hiri harr esidunak eraiki
zituzten asiriarrek baina, gerrazale porr okatuak
izaki, lodiera handiko adr eiluz egin zituzten murruak
eta haien barruan egokitu zituzten gainera
beren jauregiak, ateen alde banatan zezen androzefalo
hegaldun ezagunak (ger oago mintzatuko
gara haietaz) ageri zituztela, Ninive eta Khorsabad
hirietan bezala.
Babiloniako Inperio Berrian, aipagarria da Babilonia
hiriaren distira mitikoa. Hiribide zuzen, ubide
eta lorategiz itxuraturiko hiri hartan, zeramika polikromatuz
eta beiraz estalirik ageri ziren hormak, babiloniarrak
asiriarrak baino finagoak ziren seinale.
Mesopotamiaren ekialdeko mendietatik Asia Txikira
zabaldu zuten persiar akemenestarrek beren
inperioa eta Egipto ere hartu zuten konkistan. Mesopotamiako
joeren eragina suma daiteke haien
arkitekturan, baina nabaria da halaber molde grekoen
kutsua, Asia Txikiko hiri joniarretan eduki baitzuten
persiarrek arte gr ekoaren zuzeneko berri.
Alexandro Handiak suntsitu zuen inperio persiarra,
baina beren handitasunaren erakusgarri bikainak
utzi zituzten persiarr ek jaur egietan, betikoz hondoratu
aurretik. Espazio zabalak bilatu zituzten bereziki
eraikin haietan, agerikoa da hori apadana
edo audientzia-areto izugarri handiei erreparatzen
badiegu. Zutabe handi luzeek eusten zieten haietan
estalkiari. Arte persiarrar en berezko ezaugarriak
dira zezen-buru itxurako kapitelak eta harria
eraikuntza-material gisa erabiltzea, baita erliebeen
artea ere, lurrezko adreilu beiraztatuen bidez taxutua.
Hilobia dugu persiarrek bereziki landu zuten beste
eraikin mota bat. Zir oren hilobia goraturiko plataforma
mailadun baten gainean egokitu zuten, isuri
biko teilatu bati eusten zion lau angeluko eraikinaren
barruan. Halaz ere, hipogeo moduko hilobi
mota bat sortu zuten haren ondokoek: horma bertikalean
gurutze erraldoi bat zulatu eta ger o, hartan
lantzen zuten hilobi-ganbera sakonean eta hari
sarrera egiten zion atea azalean.
C
D
45
LEHEN ZIBILIZAZIOAK EKIALDE HURBILEAN
▲
PLASTIKA. ESKULTURA
ETA ERLIEBEA
Sumeriarrek gertaera jakin batzuk ospatzeko
asmo argia azaldu zuten, erlijio edo politika-helburuei
begira, eta borondate horren eskutik garatu
zen erliebe deskribatzailea. Irudien bidezko artelanak
izan zir en beraz erliebe haiek. Hala eta
A
Ur hiriko zigurata. Sumeriarren Inperio Berria.
K.a. 2100. urte aldera.
▲
C
D
Persepolisko
Apadanaren
hondakinak.
Inperio Pertsiarra.
K.a. VI.-V. mendeak.
Babilonia hiriko
Ishtar atea.
Babiloniako Inperio
Berria.
K.a. VI. mendea.