Aurkibidea - Erein Argitaletxea
Aurkibidea - Erein Argitaletxea
Aurkibidea - Erein Argitaletxea
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
A<br />
ARTE PLASTIKOAK:<br />
ESKULTURA ETA PINTURA<br />
Hemendik aurrera askotan ikusiko dugun bezala,<br />
piramide-egitura zurruneko gizarteen ezaugarri<br />
bat dugu irudikatze antinaturalista eta ester eotipatua,<br />
forma-eskema zehatz batzuen errepikapenean<br />
oinarrituta. Horixe dugu halaber Egiptoko<br />
plastikaren kasua. Halatan, ezaugarri formal berberak<br />
ageri dituzte baxuerliebe eta margolanetako<br />
irudiek. Ikusiko dugun bezala, kontzeptuen koherentziaren<br />
mendean dago ikusizko koherentzia<br />
irudien aurkezpenean: irudian ageri denak argia<br />
eta ulergarria behar du izan inolaz er e, helburu<br />
duen erlijio-funtzioa oztoporik gabe bete ahal izan<br />
dezan.<br />
Horrenbestez, ikusiko dugun bezala, hierarkiamaila<br />
bati egokitu zitzaion neurri bakoitza: eszena<br />
bakar batean, gainerako izaki hilkorrak baino neurri<br />
handiagoan irudikatzen ziren jainkoak eta faraoiak.<br />
Irudiak hieratikoak zir en eta neurri osoan<br />
aurkeztuak, zango bat aurrean eta bestea atzean,<br />
soslaian ikusiak, gorputz-enborra aurr ez aurr e<br />
azalduko bazen ere. Aldi berean, soslaian aurkezten<br />
zituzten besoak eta burua, baina aurrez aurre<br />
begia. Ez zen inoiz irudibildurik bideratu, irudikatu<br />
nahi zenaren ulerpena ez zailtzearren.<br />
Irudian azaldu beharreko pertsonaia gizarte-maila<br />
goragokoa zen heinean zurrunago bideratzen<br />
ziren arau hauek guztiak (oso sakona zen norberaren<br />
duintasun eta txukuntasunar en zentzua,<br />
beste garai batzuetan ere gertatuko zen bezala),<br />
eta une gutxi batzuetan baizik ez ditugu keinu biziagoz<br />
eta halako naturalismo ukituz hor nituriko<br />
B<br />
41<br />
ANTZINAKO EGIPTO<br />
▲<br />
A<br />
▲<br />
B<br />
Ramses II.aren<br />
tenplua,<br />
Abu Simbelen.<br />
K.a. 1250. aldera, XIX.<br />
dinastia,<br />
Inperio Berria.<br />
Nubiako mugatik hurbil<br />
eta gune<br />
jendeztatuetatik urrun,<br />
bi tenplu eraikiarazi<br />
zituen Ramses II.ak,<br />
harrian zulaturik. Tenplu<br />
Handian deiturikoan,<br />
Ramsesek bere buruari<br />
eta Inperioko jainkoei<br />
opatu zien tenpluan<br />
hain zuzen ere,<br />
Ramsesen lau irudi<br />
erraldoi ageri dira<br />
binaka sarreraren alde<br />
banatan, haitzean<br />
zizelatuak, faraoia<br />
jezarririk azalduz.<br />
Osirisenak deitu<br />
zutabeak (Osirisen<br />
irudiak ageri dituzte)<br />
ikus ditzakegu<br />
tenpluaren barruko<br />
ganberetan.<br />
Hathor jainkosari eta<br />
Nefertari, faraoiaren<br />
emazteari opatu zitzaien<br />
tenplu txikia. Ramses<br />
II.aren eta Nefertariren<br />
sei irudi ageri dira,<br />
hirunaka, hango<br />
sarreraren alde banatan.<br />
Gero eta murritzago<br />
barneratzen da argia<br />
haitzean zulaturiko<br />
tenpluetan eta, beraz,<br />
horrenbestez iradoki<br />
nahi izango zuten<br />
egiptoarrek ageriko eta<br />
lurpeko munduen arteko<br />
lotura.<br />
Eskriba eseria,<br />
Louvreko Museoa.<br />
Inperio Zaharra.<br />
Kareharri polikromatuan<br />
landua da eta beirazko<br />
ore batez egin<br />
zitzaizkion begiak.<br />
Eskriba edo funtzionario<br />
bat ageri du. Inperio<br />
Zaharreko lana denez<br />
eta gizarte maila<br />
ertaineko pertsonaia<br />
ageri duenez, naturalista<br />
samarra da irudi honen<br />
plastika: deigarriak dira<br />
bereziki eskribaren bular<br />
eta sabel bigunak eta<br />
jarrera ernea, haren<br />
lanbideari dagokiona.<br />
Aipagarria da, bestalde,<br />
konposizioaren simetria,<br />
areago kontuan hartzen<br />
badugu triangelu batean<br />
inskriba daitekeela.
Change language