30.01.2013 Views

samxedro saqme Zvel aRmosavleTSi

samxedro saqme Zvel aRmosavleTSi

samxedro saqme Zvel aRmosavleTSi

SHOW MORE
SHOW LESS

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

xolo misi Zis _ eriSum I-is warwera amis sawinaaRmdegod iuwyeba, rom<br />

man daadgina vercxlis, oqros, spilenZis, tyviis, xorblisa da matylis<br />

Tavisufali mimoqceva, rac, albaT, pirveli SemTxvevaa msoflio istoriaSi,<br />

rodesac xelisufleba saxelmwifo interesebidan gamomdinare<br />

Tavisufali vaWrobis komerciul upiratesobas xvdeba da mis xelSewyobas<br />

cdilobs.<br />

anatoliis asuruli koloniebi Zv. w. II aTaswleulis dasawyisSi,<br />

erTdroulad wyveten arsebobas. etyoba, am dros adgili unda hqonoda<br />

movlenebs, romelTa gamo saqaravno urTierToba asureTsa da anatolias<br />

Soris aramomgebiani, anda saxifaTo Seiqmna.<br />

Zv. w. III aTaswleulis meore naxevris anatoliaSi Cndebian axalmosaxleebi:<br />

indoevropeli, xeTi tomebi. maTi Tanacxovreba da Serwyma<br />

maT mier daqvemdebarebul adgilobriv mosaxleobasTan, xaTebTan, ZiriTadad<br />

mSvidobianad mimdinareobda. maT winamorbedi mosaxleobisagan SeiTvises<br />

ufro maRali kultura, religiuri warmodgenebi da RvTaebaTa<br />

panTeoni * . aRsaniSnavia, rom xeTebi <strong>Zvel</strong> aRTqmaSic ki arian moxseniebulni,<br />

rogorc qetelni, Zeni qetisni.<br />

TviT saxelwodeba `xeTi~ warmodgeba adgilis saxelwodebisagan<br />

`xaTi~, romelsac iyenebda winaxeTuri anu winaindoevropuli xaTuri<br />

mosaxleoba Tavisi qveynis aRsaniSnavad da romelic indoevropel-xeTebs,<br />

qveynis aRsaniSnavad, maTgan unda SeeTvisebinaT. amave dros indoevropeli-xeTebi<br />

sakuTar Tavs neselebs uwodebdnen, qalaq nesas (igive kanesis)<br />

saxelwodebis mixedviT, sadac isini ufro adre saxlobdnen, vidre<br />

xaTusaSi da rac dasturdeba kidec qiulTefes (igive nesa, kanesi)<br />

arqeologiuri gaTxrebis dros napovni Tixis firfitebiT, sadac, sxvaTa<br />

gverdiT, indoevropuli-xeTuri saxelebis matarebeli mosaxleobaa warmodgenili.<br />

xeTebis istoria or xanad iyofa: <strong>Zvel</strong>i samefos xanad (daaxl. Zv.<br />

w. 1700-1500 w.w.) da axali samefos anu imperiuli epoqis xanad (daaxl.<br />

Zv. w. 1400-1180 w.w.). zogierTi specialistis mier, Sua samefos xanad<br />

daaxl. Zv. w. XV saukune aris miCneuli. xeTebis saxelmwifom politikuri<br />

Zalauflebisa da kulturul monapovarTa umaRles dones Zv. w.<br />

XIV-XIII saukuneebSi miaRwia. Zv. w. II aTaswleulis Sua xanebidan anatolia<br />

ukve viTardeboda, rogorc msoflioSi rkinis warmoebis u<strong>Zvel</strong>esi<br />

kera.<br />

rac Seexeba anatoliis u<strong>Zvel</strong>esi istoriis aRsadgenad sakuTriv<br />

xeTuri werilobiTi wyaroebis monacemebis gaTvaliswinebas, unda iTqvas,<br />

rom mxolod ramdenime Tixis firfita Tu TariRdeba boRazqiois xeTuri<br />

arqividan Zv. w. XVII saukuneze ufro adreuli xaniT. Tumca, Zv. w. XIV-<br />

XIII saukunebSi gakeTebulma metnaklebad sando aslebma Semogvinaxes<br />

adreuli xanis zogierTi istoriuli xasiaTis teqsti. erT-erTi maTgani<br />

Seexeba qusaras (adgilmdebareoba ar aris dadgenili), Zv. w. XVIII sau-<br />

29

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!