30.01.2013 Views

samxedro saqme Zvel aRmosavleTSi

samxedro saqme Zvel aRmosavleTSi

samxedro saqme Zvel aRmosavleTSi

SHOW MORE
SHOW LESS

Create successful ePaper yourself

Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.

Tonis firfitebiT `moWedili~ mosasxamiT. mebrZolebi SeiaraRebuli<br />

iyvnen spilenZis (ufro gvian brinjaos) iaraRebiT, SubebiTa da culebiT<br />

(il. 5). falangaSi myofi mebrZolni mSvildisars ar iyenebdnen; brZolisas<br />

erTmaneTis pirispir falangebad dawyobili mowinaaRmdegeebi Subis<br />

kvriTa da biZgebiT da moqneuli culis CexviT uswordebodnen erTmaneTs.<br />

brZolis dros fornebsa Tu sazidavebs Sumerebi jer kidev adrebrinjaos<br />

xanis adreuli etapidan iyenebdnen, ufro gvian ki _ farTod<br />

gavrcelebuli sabrZolo etlebis winamorbedebs. Sumeruli etlis gamosaxuleba<br />

gvxvdeba Zv. w. III aTaswleulis Sua xanebiT daTariRebul e.<br />

w. uris Standartze *. am oTxTvala etlebSi moSinaurebuli virebi Tu<br />

onagrebi * iyo Sebmuli. miuxedavad imisa, rom aseT etlebze, meetlis<br />

garda Subosani meomaria gamosaxuli (il. 2), igi, ZiriTadad mainc, ufro<br />

sameurneo da saritualo daniSnulebisa (mag.: dakrZalvis ceremonialis<br />

dros) unda yofiliyo, vidre sabrZolo. Sumerebs agreTve gaaCndaT orTvala<br />

sabrZolo etlebi, romlebSic oTxi onagri iyo Sebmuli. Zv. w. III<br />

aTaswleulis Sua xanebSi mesopotamiaSi soliduri, mTliani Tvali manebianma<br />

borbalma Secvala, xolo imave aTaswleulis dasasruls etlebSi<br />

cxenebis gamoyeneba daiwyes. Sumerebi iyenebdnen agreTve miwis saxnav gu-<br />

Tans da sanaosno niCabs.<br />

SuamdinareTSi, iseve rogorc egvipteSi, iaraRis SemadgenlobaSi<br />

TandaTanobiT matulobda brinjaosagan damzadebuli, maRali xarisxis,<br />

sul ufro daxvewili saxeobis nakeTobebi. Sumeris qveiTi jari<br />

SeiaraRebuli iyo SubebiTa da satyorcni xelSubebiT, maxvilebiTa da<br />

satevrebiT, sabrZolo culebiTa da kverTxebiT. mesopotamiaSi, sxva regionebTan<br />

SedarebiT, Zlier iyo ganviTarebuli, rogorc safortifikacio<br />

nagebobebi, aseve alyis sawarmoebi saSualebebi. farTod gavrcelebul<br />

iaraRs mTel <strong>Zvel</strong> <strong>aRmosavleTSi</strong> warmoadgenda mSvildisari da Subi. am<br />

iaraRiT iyo SeiaraRebuli ricxvmravali qveiTi jari mesopotamiaSic,<br />

egvipteSic da CineTSic. gilgameSis eposidan viciT, rom gilgameSi maxvilisa<br />

da culis garda, SeiaraRebuli iyo mSvildisriT.<br />

Sumeruli laSqari Tu Tavdapirvelad bevrad ufro maRla idga mezobelTa<br />

jarebTan SedarebiT Tavisi mobilurobiT, discipliniTa da aR-<br />

WurvilobiT, TandaTanobiT mezoblebmac qvis iaraRi brinjaos<br />

saWurveliT Secvales, daxvewes Sumerul falangebTan brZolis wesebi.<br />

aRmosavleTidan mTis xalxebma, guTiebma * da elamelebma, xolo dasavleTidan<br />

udabnoSi mcxovrebma momTabare semitebma sul ufro xSirad<br />

daiwyes SuamdinareTSi SeRweva da TareSi. sxvebTan SedarebiT, TavianT<br />

upiratesobaSi Sumerebi imdenad iyvnen darwmunebuli, rom ver xedavdnen<br />

maTTvis safrTxis Semcvel mosalodnel Sedegs da maTi qalaqebis didi<br />

nawili ZiriTadad isev urTierTbrZoliT iyo dakavebuli. Tu romelime<br />

qalaqis mmarTveli sxva qalaqebsac xelSi Caigdebda, igi xdeboda<br />

lugali (`didkaci~), Tumca verc erTi maTgani ver gamodga ise Zleva-<br />

9

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!