samxedro saqme Zvel aRmosavleTSi
samxedro saqme Zvel aRmosavleTSi
samxedro saqme Zvel aRmosavleTSi
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
Tonis firfitebiT `moWedili~ mosasxamiT. mebrZolebi SeiaraRebuli<br />
iyvnen spilenZis (ufro gvian brinjaos) iaraRebiT, SubebiTa da culebiT<br />
(il. 5). falangaSi myofi mebrZolni mSvildisars ar iyenebdnen; brZolisas<br />
erTmaneTis pirispir falangebad dawyobili mowinaaRmdegeebi Subis<br />
kvriTa da biZgebiT da moqneuli culis CexviT uswordebodnen erTmaneTs.<br />
brZolis dros fornebsa Tu sazidavebs Sumerebi jer kidev adrebrinjaos<br />
xanis adreuli etapidan iyenebdnen, ufro gvian ki _ farTod<br />
gavrcelebuli sabrZolo etlebis winamorbedebs. Sumeruli etlis gamosaxuleba<br />
gvxvdeba Zv. w. III aTaswleulis Sua xanebiT daTariRebul e.<br />
w. uris Standartze *. am oTxTvala etlebSi moSinaurebuli virebi Tu<br />
onagrebi * iyo Sebmuli. miuxedavad imisa, rom aseT etlebze, meetlis<br />
garda Subosani meomaria gamosaxuli (il. 2), igi, ZiriTadad mainc, ufro<br />
sameurneo da saritualo daniSnulebisa (mag.: dakrZalvis ceremonialis<br />
dros) unda yofiliyo, vidre sabrZolo. Sumerebs agreTve gaaCndaT orTvala<br />
sabrZolo etlebi, romlebSic oTxi onagri iyo Sebmuli. Zv. w. III<br />
aTaswleulis Sua xanebSi mesopotamiaSi soliduri, mTliani Tvali manebianma<br />
borbalma Secvala, xolo imave aTaswleulis dasasruls etlebSi<br />
cxenebis gamoyeneba daiwyes. Sumerebi iyenebdnen agreTve miwis saxnav gu-<br />
Tans da sanaosno niCabs.<br />
SuamdinareTSi, iseve rogorc egvipteSi, iaraRis SemadgenlobaSi<br />
TandaTanobiT matulobda brinjaosagan damzadebuli, maRali xarisxis,<br />
sul ufro daxvewili saxeobis nakeTobebi. Sumeris qveiTi jari<br />
SeiaraRebuli iyo SubebiTa da satyorcni xelSubebiT, maxvilebiTa da<br />
satevrebiT, sabrZolo culebiTa da kverTxebiT. mesopotamiaSi, sxva regionebTan<br />
SedarebiT, Zlier iyo ganviTarebuli, rogorc safortifikacio<br />
nagebobebi, aseve alyis sawarmoebi saSualebebi. farTod gavrcelebul<br />
iaraRs mTel <strong>Zvel</strong> <strong>aRmosavleTSi</strong> warmoadgenda mSvildisari da Subi. am<br />
iaraRiT iyo SeiaraRebuli ricxvmravali qveiTi jari mesopotamiaSic,<br />
egvipteSic da CineTSic. gilgameSis eposidan viciT, rom gilgameSi maxvilisa<br />
da culis garda, SeiaraRebuli iyo mSvildisriT.<br />
Sumeruli laSqari Tu Tavdapirvelad bevrad ufro maRla idga mezobelTa<br />
jarebTan SedarebiT Tavisi mobilurobiT, discipliniTa da aR-<br />
WurvilobiT, TandaTanobiT mezoblebmac qvis iaraRi brinjaos<br />
saWurveliT Secvales, daxvewes Sumerul falangebTan brZolis wesebi.<br />
aRmosavleTidan mTis xalxebma, guTiebma * da elamelebma, xolo dasavleTidan<br />
udabnoSi mcxovrebma momTabare semitebma sul ufro xSirad<br />
daiwyes SuamdinareTSi SeRweva da TareSi. sxvebTan SedarebiT, TavianT<br />
upiratesobaSi Sumerebi imdenad iyvnen darwmunebuli, rom ver xedavdnen<br />
maTTvis safrTxis Semcvel mosalodnel Sedegs da maTi qalaqebis didi<br />
nawili ZiriTadad isev urTierTbrZoliT iyo dakavebuli. Tu romelime<br />
qalaqis mmarTveli sxva qalaqebsac xelSi Caigdebda, igi xdeboda<br />
lugali (`didkaci~), Tumca verc erTi maTgani ver gamodga ise Zleva-<br />
9