30.01.2013 Views

samxedro saqme Zvel aRmosavleTSi

samxedro saqme Zvel aRmosavleTSi

samxedro saqme Zvel aRmosavleTSi

SHOW MORE
SHOW LESS

Create successful ePaper yourself

Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.

xeTebis warmatebis erT-erT mizezad, maT mier rkinis warmoebaze<br />

monopolia saxeldeba. metalurgiis ganviTarebaSi rkinis warmoebis<br />

dawyeba Zalze mniSvnelovani etapi iyo. rkina erT-erTi yvelaze ufro<br />

farTod gavrcelebuli liTonia dedamiwis zurgze, magram, amave dros,<br />

Zalze Znelad dasamuSavebeli. rkinis dnobis wertili bevrad ufro<br />

maRalia imasTan SedarebiT, ris SesaZleblobasac primitiuli qura<br />

iZleoda. madnidan minarevebis mosacileblad saWiro iyo misi araerTgzis<br />

gacxeleba da Wedva. Zv. w. II aTaswleulamdel arqeologiur masalebSi<br />

mxolod iSviaTad Tu aris mikvleuli rkinis sagnebi: mZivebi, beWdebi,<br />

satevris pirebi. Zv. w. II aTaswleulis Sua xanebSi ki, rkinis damuSaveba<br />

ukve Cveulebriv xasiaTs iRebs. Tu ra didi mniSvneloba eniWeboda<br />

rkinas, cxadi xdeba xaTusili III-is werilidan asureTis mefisadmi,<br />

romelsac man saCuqrad rkinis satevris piri gaugzavna.<br />

xeTuri armiis ZiriTad <strong>samxedro</strong> Zalas (sxva <strong>Zvel</strong>i aRmosavleTis<br />

qveynebis msgavsad) sabrZolo etlebis korpusi warmoadgenda. xeTebi<br />

ganTqmuli meetlebi iyvnen. maT gamoigones etlis axali konstruqcia,<br />

romelic ori mebrZolis nacvlad sams itevda (il. 3). erTi maTgani<br />

meetle iyo, meores Semtevi iaraRi (Subi da mSvild-isari) epyra xelT,<br />

xolo mesame, faris saSualebiT icavda maT da sakuTar Tavsac. samive<br />

maTgani Cacmuli iyo muxlis qvemoT daSvebul tyavis tansacmelSi da<br />

Tavze muzaradi exura. abjari, rogorc SemorCenili gamosaxulebebidan<br />

Cans, ar unda hqonodaT.<br />

etliT mebrZoli xeTis Tavdasxmis iaraRi saZgerebeli Subi iyo da<br />

ara, egviptelTa msgavsad, mSvild-isari. kadeSis brZolis egviptur<br />

gamosaxulebebze zogierT etliT mebrZol xeTs xelT Subi upyria,<br />

magram arasodes mSvildi. aRsaniSnavia, rom kadeSis brZola etlebiT<br />

brZolis yvelaze did asparezad iTvleba msoflioSi (ix. qvemoT).<br />

etlebiT brZolis Taobaze u<strong>Zvel</strong>esi miniSneba, SesaZloa, Zv. w.<br />

XVIII saukuniT daTariRebul aniTas <strong>Zvel</strong> xeTur teqstSia mocemuli,<br />

sadac naxsenebia mis mier salativaras (qalaqi anatoliaSi) alyis dros<br />

gamoyenebul 1400 qveiT jariskacze da 40 Sebma cxenze. Tumca, pirveli<br />

udavo dadastureba brZolis dros etlebis gamoyenebis Taobaze<br />

ganekuTvneba xaTusili I-is xanas anu gviandel Zv. w. XVII saukunes.<br />

ufro gviandeli xaniT, Zv. w. XV saukunis dasasruliT, TariRdeba<br />

xaTusasas arqivSi napovni, kikuli miTanelis * mier dawerili, etlis<br />

cxenebis movlisa da wvrTnis saxelmZRvanelo. teqsti xeTurad aris<br />

dawerili, Tumca masSi calkeuli indo-ariuli * , xurituli da luviuri *<br />

sityvebis arsebobac dasturdeba.<br />

brZolebis dros xeTebis qveiTi jari, rogorc Cans, damxmare<br />

funqcias asrulebda. mis jariskacebs mogrZo, maRali muzaradebi exuraT<br />

da ZiriTadad, sabrZolo culiT, maxviliTa da xelgasayreli fariT<br />

iyvnen aRWurvilni.<br />

32

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!