View/Open

goedgekeur en vir £76 000 deur die Gereformeerde Kerk Pretoria op
die terrein van die ou pastorie opgerig. Daar is tydens konstruksie in
1951 besluit om 'n die boonste verdieping by te voeg. Dit behoort
nou aan die staat. In ordening en aanwending van dekorasie is dit 'n
pragmatiese Art Deco-gebou, hoewel dit tydens die bloeitydperk van
Modernisme in Pretoria opgerig is. Die kontekstuele bydrae is tot die
straatwand, waar dit ongelukkig in isolasie staan. Die gebou se
ekonomiese waarde lê in die grootte en goeie toestand daarvan.
Bron: A Erasmus, Gereformeerde Kerk Pretoria; Planafdeling
Stadsraad van Pretoria.
ADRES Kerktstraat 69
ERFNOMMER 3220 – Blok 2
HUIDIGE GEBRUIK Kerk: Gereformeerde Kerk Pretoria
'n Losstaande kerkgebou van siersteen op 'n kliplmt, met horisontale
bande en insette en getande hoeke van sandsteen. Die gebou is
sentraal om die kerkruim beplan, met die vierkantige toring, lantern
en spitsdak aan die noordekant, die konsistorie en moederskamer
suid en portale oos en wes. Ronde trapportale onder platdakke
projekteer uit die noordoostelike en noordwestelike hoeke.
Gekroonde platspitsgewels met sierbella en geartikuleerde
siersteen; sinkdak met dakventilators. Romaanse boogvensters en
reghoekige, teruggesette houtraamvensters met loodglas. Die
toringhorlosie is sonder wysers.
Die Paul Krugersaal, direk suid van die kerk, is van siersteen.
Soldaatlae in die steenwerk vorm horisontale bande en kroonlyste.
Deure en vensters van hout, en 'n reflekterende glasfasade word na
die kerkgebou gekeer.
Die kerkgebou is in 1979 tot nasionale gedenkwaardigheid verklaar
en is in 'n goeie toestand na etlike restourasies. Dit is van
kultuurhistoriese belang vanweë die verband met Paul Kruger en
van argitektoniese waarde as een van die kerkgeboue wat deur
Kruger se Hollanders gebou is. Volgens die hoeksteen is dit tussen
1896 en 1897 na die ontwerp van K van Rijsse deur Daanen &
Dorlas Aannemers opgerig. Die styl is, soos dié van die
Bosmanstraat- en Du Toitstraatkerke, 'n vereenvoudigde en
aangepaste “Vlaamsche Renaissance”, met invloede van Art
Nouveau en die Laat Victoriaanse style veral sigbaar in die
toringspits. Pretensie tot Gotiese vertikaliteit en Neo-Klassisistiese
formaliteit kom voor.
Die Paul Krugersaal wat in 1955 op die terrein suidwes van die kerk
opgerig is, is in 1983 vervang deur 'n nuwe kerksaal agter die kerk.
Die argitekte Moerdyk, Holzapfel en Slabbert (nou Indusplan) slaag
daarin om die gebou visueel te skakel met die ouer gebou en om
laasgenoemde te beklemtoon. Dit vorm 'n eenheid met die
kerkgebou, is onbeskaamd eietyds en vermy die slaggate van
pastiche-bou en niksseggende kontekstualisme. Die waarde van die
saal is argitektonies en akademies. Die buiteruimtes tussen die
geboue en teen Kerkstraat dra veel by tot die formaliteit van die
kompleks. Dit is 'n landmerk in Kerkstraat. Bron: Indusplan,
argitekte; Meiring (1980); Picton-Seymour (1989); UP
Dokumentasie.
ADRES Kerkstraat 37 – 43
ERFNOMMER Deel van 3321 – Blok 3
HUIDIGE GEBRUIK Kommersieel
6