MIV EN DIE ANTIRETROVIRALE MIDDELS - insightcpd.co.za

More documents

Recommendations

Info

ARV newe-effekte – met ’n oogopslag (aangepas uit WGO, Antiretrovirale terapie vir <strong>MIV</strong> infeksie by volwassenes en adolessente, 2006 hersiening) ARV Stevens Laktiese Hipersen- SSS effekte Beenmurg Hepato- Dislipidemie/ Perifere Johnson asidose of sitiwiteit onder- toksisiteit of lipodistrofie/ neuropatie sindroom hiperlaktaat- drukking pankreatitis veranderde emie glukose metabolisme NOTI Klas effekte sluit laktiese asidose, pankreatitis, perifere neuropatie, hepatiese steatose, lipo-atrofie in Stavudien + ++ ++ ++ ++ d4T Zidovudien + + +Hoofpyn ++ + + ZDV Tenofovir Renale newe-effekte meer waarskynlik TDF Didanosien ++ ++ ++ ++ ddI Lamivudien +By kinders 3TC Emtricitabisen Hiperpigmentasie by 14% van swart pasiënte FTC Abacavir + ++ ABC NNOTI Uitslag is die algemeenste newe-effek wat met alle NNOTIs geassosieer word Nevirapien ++ ++ ++ NVP Efavirenz + + ++ + + EFV PI GI newe-effekte soos diarree, naarheid en braking kom algemeen voor. Ander klas newe-effekte sluit metaboliese komplikasies soos dislipidemie, insulien weerstandigheid en lipodistrofie in Saquinavir + SQV Indinavir + ++ IDV Nelfinavir Nefrolitiase meer waarskynlik + NFV Lopinavir + + versterk met lae dosis ritonavir LPV/r ++ Algemeen geassosieerde toksisiteit + Meer waarskynlike toksisiteit Hiperlaktaatemie en laktiese asidose Verhoogde laktaat kom algemeen voor by pasiënte wat met NOTIs behandel word (tot en met 20%), maar dit is oor die algemeen asimptomaties. Die potensiaal van NOTIs om laktaat verhogings te veroorsaak wissel: Relatiewe potensiaal van NOTIs om Hoogste tot verhoging van laktaat te veroorsaak laagste Stavudien (d4T)/didanosien (ddI) Zidovudien (ZDV) Tenofovir (TDF)/emtricitabien (FTC) /lamivudien (3TC) /abacavir (ABC) < 26 September 2009
Aangesien asimptomatiese verhoogde laktaat nie die ontwikkeling van laktiese asidose voorspel nie, word roetine monitering van laktaat vlakke in asimptomatiese pasiënte nie aanbeveel nie. Simptomatiese hiperlaktaatemie ontwikkel dikwels stadig en word gekenmerk deur verskeie nie-spesifieke simptome soos dispnee of hiperventilasie, abdominale pyn en pyn in die spiere, naarheid, braking, moegheid en gewigsverlies. Aangesien simptome vaag is, is ’n hoë mate van suspisie nodig – laktiese asidose is veral ’n probleem by oorgewig, kort vroue wat stavudien terapie getrou neem met ’n geskiedenis van uitstekende meewerking. Simptomatiese hiperlaktaatemie sonder asidose kom by 1-2% van pasiënte per jaar voor. Die bepaling van serum laktaat by ’n simptomatiese pasiënt word aanbeveel. Laktiese asidose is ’n raar, maar ernstige potensieel fatale newe-effek van NOTIs (word die algemeenste verbind met stavudien (d4T), veral indien saam met didanosien (ddl) gebruik word). Dit kom by ongeveer 0,1% van pasiënte voor en presenteer as ’n lewensbedreigende siekte met asidose. ’n Verhoogde laktaat vlak van > 5 mmol/l tesame met metaboliese asidose bevestig die diagnose van laktiese asidose. Lae serum bikarbonaat (< 20 mmol/l) is die sensitiefste merker van asidose. Geassosieerde abnormaliteite sluit verhoogde lewer ensieme (aspartaat aminotransferase (AST en ALT), laktaat dehidrogenase en kreatien kinase, in. Behandeling is ondersteunend – hoë dosis riboflavien (50mg) en l-karnitien kan nuttig wees. Die kombinasie van didanosien (ddl) en stavudien (d4T) word met ’n hoë risiko van simptomatiese hiperlaktaatemie of laktiese asidose (veral tydens swangerskap) geassosieer en hierdie kombinasie behoort vermy te word. Risiko faktore vir hiperlaktaatemie sluit in: Vroulike geslag Obesiteit > 6 maande se gebruik van NOTIs Ontwikkeling van NOTI geïnduseerde perifere neuropatie of vetterige lewer Behandeling hang af van die uitslae van bloed toetse vir laktaat en bikarbonaat konsentrasies: Laktaat < 5 mol/l en bikarbonaat > 20 mmol/l en ligte simptome. NOTIs behoort verander te word na middels wat minder met hiperlaktaatemie geassosieer word, d.i. tenofovir (TDF) of abacavir (ABC). Indien hulle nie beskikbaar is nie behoort zidovudien (ZDV) gebruik te word, plus emtricitabien (FTC) of lamivudien (3TC). Simptome en serum laktaat behoort vir etlike maande gemonitor te word. Nota: Serum laktaat vlakke verlaag geleidelik oor ’n tydperk van etlike weke. Laktaat > 5 mmol/l en bikarbonaat > 15 mmol/l. ART moet gestaak word en die pasiënt moet gehospitaliseer word. Indien die pasiënt op ’n NNOTI behandeling program was, oorweeg behandeling met ’n versterkte PI (bv. lopinavir) vir 2 weke om teen NNOTI weerstandigheid te beskerm wat kan voorkom, want die NNOTIs het ’n baie langer halfleeftyd as die NOTIs en bly in die bloed vir langer periodes nadat hulle gebruik gestaak is, wat veroorsaak dat pasiënte effektiewelik op monoterapie is as al die middels gelyktydig gestaak word. Begin weer met ART as die laktaat normaliseer. Stavudien (d4T) en didanosien (ddl) moet nooit in toekomstige behandeling programme gebruik word nie. Laktaat > 5 mmol/l en bikarbonaat < 15 mmol/l. ART moet gestaak word en die pasiënt gehospitaliseer word, verkieslik in ’n intensiewe sorg eenheid. Bikarbonaat vervanging is kontroversieel, maar die meeste deskundiges sal ernstige asidose gedeeltelik regstel met bikarbonaat. Verskaf dekking met breë-spektrum antibiotika aangesien sepsis NRTI geïnduseerde laktiese asidose kan namaak. Alle NOTIs behoort verkieslik vermy te word in toekomstige behandeling programme. Hepatotoksisiteit Lewer funksie toetse en serum merkers van hepatitis B behoort tydens die aanvang van ART gedoen te word en daarna aangepas te word volgens die geneesmiddel behandeling program. Die volledige paneel lewer funksie toetse (LFT) is duur en slegs ALT (alanien aminotransferase) word gemonitor aangesien dit die sensitiefste indikator van geneesmiddel geïnduseerde hepatitis is. Geringe verhogings van ALT, sonder hepatotoksisiteit kom algemeen voor en is gewoonlik van verbygaande aard. Alle ARVs kan hepatotoksisiteit veroorsaak, maar die ARV wat die algemeenste betrek word is nevirapien (NVP). Vir pasiënte wat nevirapien neem, behoort ALT teen 2 weke, 4 weke en 2 maande en dan met 3-6 maandelikse intervalle gemonitor te word. Indien hepatotoksisiteit voorkom, behoort die veroorsakende middel (toksien) gestaak te word, indien die ALT vlakke > 5 keer die normale interval is. Baie dokters oorweeg staking van die middel teen vlakke tussen 2-5 keer van normaal: dit is aanvaarbaar om die toetse te herhaal en noukeurig te monitor. Indien die ALT vlakke laer is, maar daar is addisionele bewyse van lewer siekte bv. kliniese vergroting, ’n abnormale lewer biopsie, portale hipertensie op die lewer sonar, is dit wys om oor te skakel na antiretrovirale middels wat waarskynlik nie verdere lewer skade sal veroorsaak nie. Dit is belangrik om te onthou dat baie ander middels ook moontlike hepatotoksisiteit kan veroorsaak, bv. TB-middels, alkohol en kruie medisyne. NOTIs kan ook vetterige lewer veroorsaak met die verlengde gebruik daarvan, veral stavudien en didanosien. Nota: Pasiënte met onderliggende hepatitis B en C infeksie kan ’n ‘opflikkering’ van hepatitis ondervind met die aanvang van ART. Hepatitis B kom algemeen in SA voor en as gevolg van die geneesmiddel oorvleueling van die behandeling van die twee toestande (HIV & HBV) is dit belangrik dat die pasiënt se HBV status voor die aanvang van ART, getoets word. 8.3 Ander metaboliese komplikasies Lipodistrofie Vet verlies (lipodistrofie) word gekenmerk deur die verlies van subkutane vet in die gesig, arms, bene, abdomen en boude, met preservering van spiermassa. Dit word die 27 September 2009
Page 1 and 2: 2009 MODULE 4 MIV EN DIE ANTIRETROV
Page 3 and 4: 2. DOELWITTE VAN TERAPIE Strategie
Page 5 and 6: Figuur 3. Stadia van die MIV lewens
Page 7 and 8: Tabel 3. Klasse van ARVs en hulle m
Page 9 and 10: Geneesmiddel interaksies NOTIs word
Page 11 and 12: Tabel 5. Antiretrovirale middels be
Page 13 and 14: Antiretrovirale Doseervorm Volwasse
Page 15 and 16: selle/l dra die risiko van die begi
Page 17 and 18: 6.1 Verkose eerste-linie behandelin
Page 19 and 20: Virale lading teikens vir suksesvol
Page 21 and 22: Tabel 8 Tekens en simptome van alge
Page 23 and 24: Newe- ARV Aanvang & kliniese Risiko
Page 25: Newe- ARV Aanvang & kliniese Risiko
Page 29 and 30: Tabel 12. Geneesmiddel vervanging a
Page 31 and 32: Dit is as gevolg hiervan dat klinic
Page 33 and 34: Nevirapien gebaseerde ART is die ve
Page 35 and 36: Die benadering tot beroep-, seksuel

MIV EN DIE ANTIRETROVIRALE MIDDELS - insightcpd.co.za

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

Delete template?

Save as template?