Welstandsnota, gebiedsgerichte criteria (PDF, 7 MB) - Gemeente ...

12.2. Historie en ontwikkeling
Zeer bepalend voor de ontwikkeling van het landschap van de gemeente
Rucphen is de periode van de turfwinning en veenontginningen
geweest. Vanaf circa 1300 werden grote delen van het hoogveen
afgegraven om in de vorm van turven als brandstof te dienen. Het
vervoer van de turven vond plaats over speciaal gegraven kanaaltjes,
moergraven geheten. De resten van de vaartenstelsel zijn vandaag de
dag nog steeds herkenbaar in het landschap van Rucphen (vb. zijn de
Bijloop, Oude Turfvaart, de Vlettevaart en Schijfse Vaart).
Nadat het veen was afgegraven bleven de onderliggende zandgronden
over. Veel van deze gronden werden gebruikt ten behoeve van landbouwontginningen.
Rondom de landbouwgronden ontstonden boerderijenclaves
welke zich later ontwikkelden tot de vijf kernen die de
gemeente nu kent. Deze activiteiten en ontwikkelingen vonden echter
vooral op de lagere gronden plaats.
De hogere gronden waren minder geschikt voor landbouw en werden
daarom gebruikt als weidegrond. Dit geldt ook voor de zandrug ten
zuidwesten van de huidige kern Rucphen. Toen echter bleek dat houtteelt
prof jtelijker was, besloot men op de zandrug een hout-plantage te
ontwikkelen. Uit deze activiteit is het bos- en natuurgebied de Ruchpense
Bossen ontstaan.
De Ruchpense Bossen beslaan in totaal zo’n 20% van het gemeentelijk
grondgebied en maakt dat met name de zuidwesthoek van
het gemeentelijk grondgebied een zeer besloten karakter heeft. Het
groencomplex heeft een aaneengesloten oppervlak van ruim 1.200 ha
en loopt door tot aan de grens met België. De uitgestrektheid van het
gebied en de afwisseling van bos met heideterreintjes maken het gebied
tot een belangrijk vogelgebied. Naast het belang van het gebied
voor de inheemse f ora en fauna is het gebied ook belangrijk als recreatiegebied.
Hetzelfde geldt voor de andere (relatief) grote concentratie
bos en natuur: Molenheide/Scherpenberg. Dit bos- en natuurgebied is
ook gelegen op een zandrug, die ten zuidoosten van de kern Rucphen
in noordzuidrichting loopt. Ook elders in het grondgebied zijn bos- en
natuurgebiedjes gelegen, deze zijn echter beduidend kleiner van oppervlak.
Ten noordwesten van Sint Willebrord, ten zuiden van Sprundel, ten
westen van Zegge en in de zuidwesthoek van de gemeente is het
landschap meer te kenmerken als een open landschap. Het betreft hier
vooral gronden in de oude beekdalen en gronden die in gebruik zijn
(geweest) als land- en tuinbouwgrond.
Beleid
Het vigerend beleid is neergelegd in het bestemmingsplan Buitengebied
Rucphen 1998.
Welstandsnota Rucphen - Buitengebied
123