de Moanne

25
oplieding yn hiel oar wurk bedarre, dêr’t se wer fan ûnderen ôf
oan begjinne moasten. It hawwe minne tiden foar sokken west,
konstatearret Mulder.
Treflik is ek it ferhaal oer de direkteur yn Makkingea. Om’t
Mulder graach in ‘kouke’ hawwe woe om mei syn faam Wytske
yn te wenjen, waard Bloksyl, dêr’t it him bêst foldie, ferwiksele
mei Makkingea. Dêr hie er earder wurke. Dat foldie net, want de
direkteur wie in despoat yn syn omgong mei it personiel.
Lykwols, de direkteur wie hast 65 jier en Mulder ferwachte
dat dy dan ophâlde soe. Dat rûn oars. Al wa’t ophold, net de
direkteur. Dy bleau oant syn santichste. Doe bestie it fabryk
fyftich jier en kaam der in grut feest en ôfskie. It personiel besluet
ienriedich om net op it feest te kommen, omdat se de direkteur
net in hân jaan woene. It bestjoer fan de koöperaasje hat doe
sprutsen mei guon fan it personiel. Dat koe dochs net weibliuwe
op it feest! Dat soe in blamaazje wêze foar de bûtenwacht. Der
waard in kompromis fûn. It personiel gie wol nei it feest, mar soe
de direkteur gjin hân jaan. Sa is it gien. It wie in moaie feestjûn
mei Tetman en Jarich. Hja kamen yn ’e kunde mei de nije
direkteur. Mar doe’t it ta wie oan it ôfskie fan de âlde, binne se as
ien man oereingien en sa de feesttinte útrûn.
Dat wie in foarbyld fan in net wurdearre direkteur. Mulder is
objektyf genôch om ek oare foarbylden te neamen. Sa is hy de
minsklike direkteur dy’t him fanwegen syn kwaal oerpleatste fan it
fabryk nei kantoar ivich tankber. Dêrom is it ek in evenwichtich
ferhaal wurden.
konklúzje
Mulder hat in hiel aardich boek skreaun. Fansels binne der wol
de Moanne numer 8 oktober 2004
oanmerkingen. It is wiidweidich en omdat de skriuwer der safolle
byhellet, somtiden wat rommelich. Ek hie ik de feroaringen yn de
suvel, de opkomst en it wer sluten fan de fabriken, graach
beskreaun sjoen. En dan it leafst oer hiel Fryslân en net allinne it
súdeasten fan de provinsje. It heart by de suvelhistoarje en hat in
protte gefolgen hân foar de arbeiders. No beheint it him ta in
pear eksimpels.
Dochs bliuwt der genôch oer. Benammen de belibbenissen fan
de skriuwer sels as arbeider yn de suvel binne o sa de muoite
wurdich om te lêzen. Der wurdt in libbensferhaal werjûn dat
nijsgjirrich is. It jout in byld fan de sosjale posysje fan de
suvelarbeider yn de tweintichste ieu. It jout ek it byld fan in man
dy’t giet foar it rjocht en dy’t in trochsetter is. Dat blykt bygelyks
út it heljen fan de boekhâlddiploma’s as er fanwege syn kwaal
fierder moat op kantoar.
Dan kom ik by it punt dat my dwaande hold by it lêzen fan
dit boek. It libbensferhaal fan suvelarbeider Mulder is fierwei it
wichtichste. Al it oare, de masinen, it ark, de buorkerij en de
fabriken binne wolris earder beskreaun en krije no suver tefolle
omtinken. Mar net earder waard it libben fan de suvelmeiwurker,
alteast net op dizze meinimmende wize, beskreaun. It ark en
suvelreau is echt wat foar minsken dy’t yn ’e suvel wurke hawwe.
It ferhaal fan Mulder sels is lykwols ynteressant foar eltsenien. As
dat loskeppele wie fan alle omballingen, dan hie it tagonkliker
west foar in folle breder publyk.
A.K. Mulder, Yn en om it bûterfabryk. Utjouwerij Fryslân,
Ljouwert, 2004, 1 24,50.