de Moanne

51
JB: Minsken reageare faak op harren eigen side, yn
deiboeken bygelyks.
AS: Farsk hat dochs wol in bepaalde dynamyk oproppen.
Miskien is dat allegear net te lêzen op ús eigen site,
mar der sit wol in hiel eigen netwurk om ús blêd
hinne. In tydskrift op it ynternet hat sowieso troch it
systeem fan hyperlinks en trochferwizingen al gau in
heel netwurk om him hinne boud en soks is fansels
net mooglik mei in tydskrift op papier. Ik tink
persoanlik ek dat diskusje oer literatuer in oar soart
fenomeen wurden is as yn it ferline. Myn
persoanlike miening is dat it fenomeen fan de
polemyk oer literatuer te krijen hat mei de
ûnderskate streamingen yn in literatuer.
Tsjintwurdich is de literatuer sa grut (de
produksje fan boeken hat noch noait sa heech west)
en sa demokratysk wurden dat polemyk net altyd
mear nedich is en miskien ek wol net te dwaan is op
in manier dy’t útgiet fan in goed oersicht oer dy
literatuer. Diskusje sjoch ik mear op it ‘persoanlike’
flak, bygelyks in diskusje oer smaak of ynterpretaasje
of funksje fan literatuer. Neffens my past de
ûntjouwing fan it weblog ek yn dy bredere
ûntjouwing fan wat by literatuer heart.
ADV: It sil oan de iene kant oan de lêzers lizze, dy reageare
neffens my noch net genôch, mar oan de oare kant
binne der miskien ek wol te min diskusjepunten.
Der is net elke twa wike wat om oer te diskusjearjen.
EB: Dêr ha jim in punt. Wurdt der wol sa faak wat
skreaun, yn boekbesprekken bygelyks, dêr’t je op
reageare kinne?
ADV: Je besykje it wol. Ik ha no in reedlik provosearjend
stikje skreaun oer de bondel Op ’e nekke fan de
wrâld fan Trinus Riemersma, dy’t neffens my mei
opsetsin antysemitisme ferwurket yn syn kollums.
Dat jout genôch hânfetten om der op te reagearjen.
Mar do silst sjen dat der mar kwalik op reageard
wurde sil. In soad lêzers nimme it foar kundskip
oan: it sil wol. Of it sil net.
tredde bedriuw
(III.1)
EB: Wat wie krekt de reden om mei Farsk út ein te setten?
YN KOAR: Dat moat Abe mar sizze!
ADV: Op in gegeven momint hat Eeltsje Hettinga de
stekker út Kistwurk lutsen. Dat wie behalven in
tydskrift op papier ek in ynternettydskrift. Ik wie it
as redakteur net iens mei dat beslút, mar it wie
blykber dochs benammen in ego-projekt fan Eeltsje.
Hy is der mei út ein set en hy hat de stekker der
útlutsen. Dat fûn ik ferrekte spitich. Ik fûn mei
Marc dat der in ynternetmedium wêze moast foar de
Fryske literatuer en wy binne dus sa gau as mooglik
wer begûn. Myn idee dêrby wie om in folweardich
de Moanne numer 8 oktober 2004
tydskrift te meitsjen, dat regelmjittich ferskynt. En wy
woenen de Fryske literêre ynfrastruktuer útwreidzje mei in
aktueel literêr poadium. In poadium foar reaksjes, in
poadium dêr’t minsken folle flugger op reageare kinne.
MK: De drompel om op ynternet wat te skriuwen is foar in soad
minsken ommers folle leger. Mar oan it projekt ‘De Beam’
ha wy sjoen dat it net tafalt om minsken oan it skriuwen te
krijen. ‘De Beam’ wie in ferfolchferhaal, dêr’t elk dy’t woe in
ôflevering fan skriuwe koe. Alle ôfleveringen soenen op
Farsk komme en elk mocht sels witte oan hokker tûke er in
stikje skriuwe woe. De skriuwers reagearren net spontaan
mei stikjes, dus it is in stille dea stoarn.
ADV: Sokke aktuele saken passe minder goed yn Hjir en Trotwaer.
EB: Jetske en Albertina, jimme hawwe earder redakteur west fan
gewoane blêden. Wêrom binne jim yn dit projekt stapt?
AS: Krekt it idee fan in tydskrift op it ynternet luts my.
Boppedat hie ik al in tal jierren net mear yn in redaksje
wurke en miste ik dat wurk dochs wol.
JB: It dynamyske fan in ynternettydskrift spriek my oan: dat jo
alles daliks op it net sette kinne en dat jo fuort reagearje
kinne as jo dat wolle. Dat like my spannend. Boppedat wie
Farsk nij. Ik hie der sin oan om de lijn fan sa’n nij literêr
blêd mei út te setten.
EB: Yn hoefier sil der noch plak bliuwe foar de mear tradisjonele
literêre tydskriften?
JB: It is fansels wol sa dat de meiwurkers fan Farsk ek graach yn
it jierboek komme wolle. Publisearje op papier bliuwt it
moaiste.
AS: Jongere generaasjes binne mei ynternet opgroeid en foar har
is de stap om op ynternet te publisearjen hiel lyts. Se binne
der oan wend en de stap nei in papieren tydskrift is dêrom
noch altyd hiel grut. It giet hjir dus ek ‘gewoan’ om in
generaasjeferskil.
ADV: Mar moatst ek goed yn de gaten hâlde dat wy net allinnich
in ynternetside binne. Farsk is in projekt fan in stichting,
dy’t ek in jierboek útjout en fierder fjouwer oant seis
‘Farskskriften’ yn it jier.
EB: Hoe wurkje jimme as redaksje? Komme jim in soad byelkoar?
JB: Nee, Albertina hifket de poëzy en ik it proaza. Wy komme
mar in kear as fjouwer yn it jier echt byelkoar. By twifel
oerlizze wy.
AS: En Abe is der om ús goed by de les te hâlden.
ADV: Ik skriuw ek in soad: kollums, alle kearen in foarwurd en ik
besprek de measte poëzij.
MK: Ik gean yn dy sin net oer de ynhâld. Ik soargje dat it spul
allegear in bytsje kreas en op ’e tiid op ynternet komt.
ADV: Op ús eigen gebiet probearje wy nije teksten binnen te
heljen. Elke twa wike moat ik minstens twa fersen hawwe.
JB: En fierder binne je ek ferantwurdlik foar projekten dy’t op je
eigen gebiet falle: foar my de resinsjes oer proaza bygelyks.
En it Farskskrift oer ultrakoarte ferhalen. En doe’t er noch
libbe: De Beam.
ADV: Lêstendeis is de Poalske skriuwer Czeslaw Milosz stoarn.
Ik ha doe kontakt socht mei Eppie Dam. Dy hie tafallich
Trotwaer