Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
51<br />
JB: Minsken reageare faak op harren eigen si<strong>de</strong>, yn<br />
<strong>de</strong>iboeken bygelyks.<br />
AS: Farsk hat dochs wol in bepaal<strong>de</strong> dynamyk oproppen.<br />
Miskien is dat allegear net te lêzen op ús eigen site,<br />
mar <strong>de</strong>r sit wol in hiel eigen netwurk om ús blêd<br />
hinne. In tydskrift op it ynternet hat sowieso troch it<br />
systeem fan hyperlinks en trochferwizingen al gau in<br />
heel netwurk om him hinne boud en soks is fansels<br />
net mooglik mei in tydskrift op papier. Ik tink<br />
persoanlik ek dat diskusje oer literatuer in oar soart<br />
fenomeen wur<strong>de</strong>n is as yn it ferline. Myn<br />
persoanlike miening is dat it fenomeen fan <strong>de</strong><br />
polemyk oer literatuer te krijen hat mei <strong>de</strong><br />
ûn<strong>de</strong>rskate streamingen yn in literatuer.<br />
Tsjintwurdich is <strong>de</strong> literatuer sa grut (<strong>de</strong><br />
produksje fan boeken hat noch noait sa heech west)<br />
en sa <strong>de</strong>mokratysk wur<strong>de</strong>n dat polemyk net altyd<br />
mear nedich is en miskien ek wol net te dwaan is op<br />
in manier dy’t útgiet fan in goed oersicht oer dy<br />
literatuer. Diskusje sjoch ik mear op it ‘persoanlike’<br />
flak, bygelyks in diskusje oer smaak of ynterpretaasje<br />
of funksje fan literatuer. Neffens my past <strong>de</strong><br />
ûntjouwing fan it weblog ek yn dy bre<strong>de</strong>re<br />
ûntjouwing fan wat by literatuer heart.<br />
ADV: It sil oan <strong>de</strong> iene kant oan <strong>de</strong> lêzers lizze, dy reageare<br />
neffens my noch net genôch, mar oan <strong>de</strong> oare kant<br />
binne <strong>de</strong>r miskien ek wol te min diskusjepunten.<br />
Der is net elke twa wike wat om oer te diskusjearjen.<br />
EB: Dêr ha jim in punt. Wurdt <strong>de</strong>r wol sa faak wat<br />
skreaun, yn boekbesprekken bygelyks, dêr’t je op<br />
reageare kinne?<br />
ADV: Je besykje it wol. Ik ha no in reedlik provosearjend<br />
stikje skreaun oer <strong>de</strong> bon<strong>de</strong>l Op ’e nekke fan <strong>de</strong><br />
wrâld fan Trinus Riemersma, dy’t neffens my mei<br />
opsetsin antysemitisme ferwurket yn syn kollums.<br />
Dat jout genôch hânfetten om <strong>de</strong>r op te reagearjen.<br />
Mar do silst sjen dat <strong>de</strong>r mar kwalik op reageard<br />
wur<strong>de</strong> sil. In soad lêzers nimme it foar kundskip<br />
oan: it sil wol. Of it sil net.<br />
tred<strong>de</strong> bedriuw<br />
(III.1)<br />
EB: Wat wie krekt <strong>de</strong> re<strong>de</strong>n om mei Farsk út ein te setten?<br />
YN KOAR: Dat moat Abe mar sizze!<br />
ADV: Op in gegeven momint hat Eeltsje Hettinga <strong>de</strong><br />
stekker út Kistwurk lutsen. Dat wie behalven in<br />
tydskrift op papier ek in ynternettydskrift. Ik wie it<br />
as redakteur net iens mei dat beslút, mar it wie<br />
blykber dochs benammen in ego-projekt fan Eeltsje.<br />
Hy is <strong>de</strong>r mei út ein set en hy hat <strong>de</strong> stekker <strong>de</strong>r<br />
útlutsen. Dat fûn ik ferrekte spitich. Ik fûn mei<br />
Marc dat <strong>de</strong>r in ynternetmedium wêze moast foar <strong>de</strong><br />
Fryske literatuer en wy binne dus sa gau as mooglik<br />
wer begûn. Myn i<strong>de</strong>e dêrby wie om in folweardich<br />
<strong>de</strong> <strong>Moanne</strong> numer 8 oktober 2004<br />
tydskrift te meitsjen, dat regelmjittich ferskynt. En wy<br />
woenen <strong>de</strong> Fryske literêre ynfrastruktuer útwreidzje mei in<br />
aktueel literêr poadium. In poadium foar reaksjes, in<br />
poadium dêr’t minsken folle flugger op reageare kinne.<br />
MK: De drompel om op ynternet wat te skriuwen is foar in soad<br />
minsken ommers folle leger. Mar oan it projekt ‘De Beam’<br />
ha wy sjoen dat it net tafalt om minsken oan it skriuwen te<br />
krijen. ‘De Beam’ wie in ferfolchferhaal, dêr’t elk dy’t woe in<br />
ôflevering fan skriuwe koe. Alle ôfleveringen soenen op<br />
Farsk komme en elk mocht sels witte oan hokker tûke er in<br />
stikje skriuwe woe. De skriuwers reagearren net spontaan<br />
mei stikjes, dus it is in stille <strong>de</strong>a stoarn.<br />
ADV: Sokke aktuele saken passe min<strong>de</strong>r goed yn Hjir en Trotwaer.<br />
EB: Jetske en Albertina, jimme hawwe ear<strong>de</strong>r redakteur west fan<br />
gewoane blê<strong>de</strong>n. Wêrom binne jim yn dit projekt stapt?<br />
AS: Krekt it i<strong>de</strong>e fan in tydskrift op it ynternet luts my.<br />
Boppedat hie ik al in tal jierren net mear yn in redaksje<br />
wurke en miste ik dat wurk dochs wol.<br />
JB: It dynamyske fan in ynternettydskrift spriek my oan: dat jo<br />
alles daliks op it net sette kinne en dat jo fuort reagearje<br />
kinne as jo dat wolle. Dat like my spannend. Boppedat wie<br />
Farsk nij. Ik hie <strong>de</strong>r sin oan om <strong>de</strong> lijn fan sa’n nij literêr<br />
blêd mei út te setten.<br />
EB: Yn hoefier sil <strong>de</strong>r noch plak bliuwe foar <strong>de</strong> mear tradisjonele<br />
literêre tydskriften?<br />
JB: It is fansels wol sa dat <strong>de</strong> meiwurkers fan Farsk ek graach yn<br />
it jierboek komme wolle. Publisearje op papier bliuwt it<br />
moaiste.<br />
AS: Jongere generaasjes binne mei ynternet opgroeid en foar har<br />
is <strong>de</strong> stap om op ynternet te publisearjen hiel lyts. Se binne<br />
<strong>de</strong>r oan wend en <strong>de</strong> stap nei in papieren tydskrift is dêrom<br />
noch altyd hiel grut. It giet hjir dus ek ‘gewoan’ om in<br />
generaasjeferskil.<br />
ADV: Mar moatst ek goed yn <strong>de</strong> gaten hâl<strong>de</strong> dat wy net allinnich<br />
in ynternetsi<strong>de</strong> binne. Farsk is in projekt fan in stichting,<br />
dy’t ek in jierboek útjout en fier<strong>de</strong>r fjouwer oant seis<br />
‘Farskskriften’ yn it jier.<br />
EB: Hoe wurkje jimme as redaksje? Komme jim in soad byelkoar?<br />
JB: Nee, Albertina hifket <strong>de</strong> poëzy en ik it proaza. Wy komme<br />
mar in kear as fjouwer yn it jier echt byelkoar. By twifel<br />
oerlizze wy.<br />
AS: En Abe is <strong>de</strong>r om ús goed by <strong>de</strong> les te hâl<strong>de</strong>n.<br />
ADV: Ik skriuw ek in soad: kollums, alle kearen in foarwurd en ik<br />
besprek <strong>de</strong> measte poëzij.<br />
MK: Ik gean yn dy sin net oer <strong>de</strong> ynhâld. Ik soargje dat it spul<br />
allegear in bytsje kreas en op ’e tiid op ynternet komt.<br />
ADV: Op ús eigen gebiet probearje wy nije teksten binnen te<br />
heljen. Elke twa wike moat ik minstens twa fersen hawwe.<br />
JB: En fier<strong>de</strong>r binne je ek ferantwurdlik foar projekten dy’t op je<br />
eigen gebiet falle: foar my <strong>de</strong> resinsjes oer proaza bygelyks.<br />
En it Farskskrift oer ultrakoarte ferhalen. En doe’t er noch<br />
libbe: De Beam.<br />
ADV: Lêsten<strong>de</strong>is is <strong>de</strong> Poalske skriuwer Czeslaw Milosz stoarn.<br />
Ik ha doe kontakt socht mei Eppie Dam. Dy hie tafallich<br />
Trotwaer