HET TWEEDE GEZICHT - Braak, Menno ter

gelschen broeder in de ware leer. Voorwaarde voor
deze paradoxale geesten van de eerste kategorie is
echter (en dit onderscheidt hen van de tweede kategorie,
die tot de paradox komt als laatste consequentie
van het taalgebruik), dat zij met hun paradoxen opereeren
kunnen uit een veilig centrum, dat voor hen
nimmer probleem kan worden, omdat het de zekerheid
representeert van den bridgespeler; zoowel in het
geval Chesterton als in het geval Van Duinkerken is
dat centrale bolwerk het katholicisme. Daarom is het
voor deze snort auteurs gemakkelijk genoeg met
zulk een bolwerk in den rug als dekking hun vuurwerk
of te steken ter eere van den generaal der vesting,
Thomas van Aquino; de paradoxen vliegen eraf en
degenen, die buiten staan te kijken, hebben alle waardeering
voor zulke kunstige bombardementen en
kringspiralen. Zoowel Chesterton als Van Duinkerken
hebben wat men noemt „de gave des woords",
en zoolang men hen niet dwingt rekenschap of te
leggen van het feit, dat zij zich zoo angstig in het bolwerk
hebben ingegraven, hebben zij zelfs altijd „het
laatste woord"; zij zien alle goedkoope kanten van de
Hervorming, de Renaissance en de Duitsche philosophie
en zien alle goedkoope kanten van hun eigen
geestelijk „bezit" zorgvuldig voorbij ; aldus imponeeren
zij den voor het vuurwerk ontvankelijken buitenstaander,
vooral wanneer zij het durven bestaan om
(zooals Chesterton) met het gezicht van den zedemeester
te beweren, dat de moderne philosophie
„foot" is, omdat zij altijd begirt met een .. . paradox!
Daarmee bedoelen zij natuurlijk de paradox van de
103