HET TWEEDE GEZICHT - Braak, Menno ter

dosis ontkenning komen, men zal desnoods in beiden
„wel iets goeds" en „veel eenzijdigheid" opsporen;
men zal deze beide boeken openen, dichtslaan en weer
op de boekenplank zetten, „hm” zeggen en naar bed
gaan; sommigen zullen zij dan nog „tot nadenken
stemmen”; anderen zullen weer „in het heerlijke gevoel
hunner Hegelische Ueberlegenheit" naar Bolland's
Collegium Logicum grijpen, dat tegen zulke psychologische
eenzijdigen de remedie al klaar houdt.
Deze leesmethode is patent, als men veel haast heeft;
trouwens, men beweert, dat Is. Querido voor het bewerken
van zijn bekende Boe1en der Toelichtingen een
nog sneller methode heeft uitgevonden, waarbij het
niet eens strikt noodzakelijk is, de boeken te lezen
Maar ter zake: op het „eerste gezicht" doen en Vergin
en Spengler zich aan den lezer voor als cultuur-speculanten,
met een procede; het procede van Vergin is de
psycho-analyse, het procede van Spengler is dat van
zijn Untergang des Abendlandes ; het procede van Vergin
is onder de zon van Freud, dat van Spengler in de . . .
schaduw van Nietzsche ontstaan.
Men behoeft echter slechts de ondertitels van beider
geschriften te spellen, om te bevroeden, hoe oppervlakkig
de schijnbare gelijksoortigheid van „eerste
gezichten" ongelijksoortige „tweede gezichten" combineert.
Vergin accentueert zijn titel: Das Unbewusste
Europa door de toevoeging Psychoanalyse der europaischen
PolitiX; Spengler verzacht zijn titel: Der Mensch
and die Techni/, door Beitrag u einer Philosophie des
Lebens . Er is dadelijk een markant verschil; de ondertitel
van Vergin is een brutale diagnose, die van
II