HET TWEEDE GEZICHT - Braak, Menno ter

overmatig veel opmerkingsgave noodig om in te zien,
dat het zich onvermoeibaar wijden aan het kunstig navertellen
van bepaalde situaties een zekeren graad van
domheid veronderstelt. Nu kan dat dezen schrijvers
niets schelen; zij zijn te zeer gebonden aan de dwangvoorstelling
van het Genie en de Kunst als hoogste
toppen van den menschelijken geest (een voorstelling,
die men bij Schopenhauer als philosophisch ideaal en
bij den gemiddelden „Bildungsphilister" als axioma
aantreft), om zich ook maar in de geringste mate aan
domheid te ergeren. Geniale domheid: dat ideaal
springt ons tegemoet uit de vele meesterwerken van.
Querido, en het komt in de practijk neer op een dommen
man, met de pose van het genie. Maar niet iedereen
bezit de beschrijvings-stupiditeit zoo overdadig als
Querido; waarom is dan het beschrijven in het algemeen
een bijna onfeilbaar bewijs van een gebrek aan
intelligentie? Dit is tenslotte een fundamenteele vraag,
bij Welker beantwoording de heer Querido ons wel
als afschrikwekkend model, maar niet als gemiddelde
kan dienen.
Iedere beschrijving wil een taboe in ons opheffen; de
beschrijving van Querido, maar ook de beschrijving
van Feuchtwanger, zelfs de beschrijving, die de auteur
van het „cceur humain" niet missen kan om zijn doel
te bereiken; de methoden echter verschillen aanmerkelijk.
Querido tracht ronduit de schilders de loef of te
steken door zijn lezers anders te laten lien. Feuchtwanger
met zijn onuitstaanbare dubbele en driedubbele adjectieven
(ik sla maar een willekeurige pagina uit Erfolg
op: „das schwere, dumpfe Gesicht", „der flaumige,
29