HET TWEEDE GEZICHT - Braak, Menno ter

tuigd, hoofdzakelijk (zij het dan ook onbewust) den
„geest'', zooals hij in Nederland bloeit en zich zoet
houdt met de illusie van de gallische invloeden, waaraan
wij onderworpen zijn geweest. Dat onze intellecteelen
zich minder snel door Mein Kampf zullen laten
bedotten dan hun Duitsche broeders, bewijst nog niet,
dat zij minder dupe zijn van Stirner's spook; want
ieder yolk heeft zijn eigen „geest'', zijn eigen spook,
zijn eigen bijbel.
Voor de Duitsche cultuur kan men deze (qualitatieve,
niet chronologische!) reeks opstellen, die als het ware
een in persoonlijkheden gesymboliseerde etymologie
van het woord „geese' oplevert: Nietzsche—Spengler—Chamberlain—Rosenberg--Hitler.
Die reeks
geeft ongeveer een graphische voorstelling, die geleidelijk
verloopt van den „geest" als organische functie
naar den „geese' als het hysterische woordenspook;
zij verklaart ook, waarom een Hitler zich kan beroepen
op een Nietzsche, zonder iets met hem gemeen te
hebb en dan vijf letters: „geese'.
Het zou mij Been moeite kosten voor deze reeks in het
Nederlandsche cultuurmilieu directe paralellen te vinden;
en uit die parallellen zou blijken, dat de matigende
invloed van de Fransche cultuur op de onze ons
een Nietzsche zoowel als een Hitler heeft onthouden;
het sublieme en het ridicule zouden wij in de Nederlandsche
parallelreeks met bescheidener voorbeelden
moeten aangeven!
Dat een woord, i.c. „geese', twee uitersten moet dekken,
is niet een speciaal geval; het is een algemeene
130