Deelrapport Gent – Oostende EVALUATIE VAN DE MEDISCH ...

124
Evaluatie van de medisch-sociale opvangcentra van Gent en Oostende
diensten opgemerkt - maar wel of alle cliënten gemarginaliseerd zijn. 496 Volgens deze
diensten behoren veel cliënten, zeker na verloop van tijd, niet meer tot het doelpubliek van het
MSOC en moeten ze doorverwezen worden. 497
Het MSOC van Oostende krijgt ook deze kritiek, zij het in mindere mate. Hoewel de
marginaliteit van een aantal cliënten eveneens in twijfel wordt getrokken, nuanceren de
sleutelfiguren onmiddellijk de situatie door te stellen dat het MSOC van Oostende minder
gemarginaliseerde cliënten wel moet aanvaarden omdat er geen andere opvangmogelijkheden
zijn in de regio. 498
Een aantal categoriale diensten heeft ook kritiek op de stroom van cliënten die het MSOC van
Gent deed ontstaan. De komst van het MSOC had niet alleen tot gevolg dat niet bereikte
problematische druggebruikers naar het MSOC kwamen, maar ook dat een deel van de
problematische druggebruikers die wel in begeleiding of behandeling waren in een
voorziening eveneens naar het MSOC gingen. Ook in Nederland wordt vastgesteld dat de
stroom van hoogdrempelige naar laagdrempelige programma’s groot is en de stroom van
laagdrempelige naar hoogdrempelige programma’s beperkt. 499
Sommige categoriale diensten evalueren dit proces als negatief. Het financieringssysteem van
het RIZIV wordt door die diensten als één van de hoofdredenen voor dit knelpunt aangehaald,
aangezien het MSOC bij de start moedwillig cliënten van andere diensten zou geronseld
hebben om haar voorgeschreven capaciteit te bereiken. Deze kritiek komt vooral voor bij de
diensten die door de stroom van cliënten een overcapaciteit kenden.
Andere categoriale diensten, die in het verleden met een ondercapaciteit te kampen hadden,
bevestigen dat de komst van het MSOC inderdaad een stroom van cliënten op gang bracht,
maar duiden ook aan dat het cliënten betrof die geen plaats hadden in de betrokken diensten.
Deze diensten vinden het positief dat zij zich nu beter op hun eigen doelpubliek kunnen
concentreren. 500
De komst van het MSOC heeft inderdaad een stroom van cliënten teweeggebracht. Uit de
registratie van het VVBV blijkt dat het MSOC van Gent goed is voor meer dan 30 % van de
registraties van de diensten met een RIZIV-erkenning in de provincie Oost-Vlaanderen en
voor bijna de helft van het aantal geregistreerde cliënten met als eerste product opiaten. 501
496 “Marginalisering”: dit zijn de processen waardoor mensen en groepen in een lage participatiegraad aan de
samenleving terechtkomen; waardoor ze naar de rand van de samenleving worden gedrongen. Deze processen
leiden naar een toestand van marginaliteit. Meer recent spreekt men over processen van sociale uitsluiting
tegenover sociale integratie (inpassing), zie: VRANKEN, J., GELDOF, D. en VAN MENXEL, G., Armoede en
sociale uitsluiting, jaarboek 1997, Acco, Leuven, 1997, 27.
Sociale uitsluiting is een koepelbegrip van allerhande situaties van achterstelling, zie: Ibid., 29.
Uitsluiting : het gaat om situaties die niet noodzakelijk voortvloeien uit geldgebrek en die leiden tot het aan de
kant plaatsen, het stigmatiseren en een gebrek aan tolerantie of solidariteit binnen de samenleving (bijvoorbeeld
verslaafd zijn). Armoede daartegenover wordt eerder verbonden met ‘de harde realiteit van het leven’ zoals op
straat leven, langer dan een jaar werkloos zijn of in een verkrotte buurt wonen, zie: Ibid., 28.
497 G. BOSMAN en F. BULLENS, Interviews met sleutelfiguren, Gent, 1999-2000.
498 G. BOSMAN en F. BULLENS, Interviews met sleutelfiguren, Oostende, 1999-2000.
499 B. MINJON, “Methadon, toepassingen in de drughulpverlening”, in W.R. BUISMAN (red.), Handboek
Verslaving, hulpverlening, preventie en beleid, Bohn Stafleu Van Loghum, Diegem, losbl, B 4370-13.
500 G. BOSMAN en F. BULLENS, Interviews met sleutelfiguren, Gent, 1999-2000.
501 Zie Deel 2, Epidemiologie, tabel 18, Het belangrijkste product van de cliënten per werkvorm voor Oost-
Vlaanderen.