BODEMBREED INTERREG - Louis Bolk Institute

soorten bevinden zich vooral in de bovenste 15 cm van de bouwvoor. Cijfers van
regenwormenaantallen variëren van 0-1000 per vierkante meter. In Nederland zijn ongeveer 25
soorten bekend; slechts enkele zijn zeer algemeen.
Analyse en indicatie Regenwormen worden met de hand uit een hoeveelheid grond (20x20x20
cm) gezocht, geteld, gewogen en gedetermineerd. Volgens een veelgebruikte Franse indeling
kunnen hier drie functionele groepen onderscheiden worden: Epigé’s (epigeïsche soorten,
voorkomend in strooisellaag, R-strategie), Endogé’s (endogeïsche soorten, leven in de bodem,
tussen R- en K-strategie) en Anéciques (anecische soorten, grote soorten, K-strategie).
4.5 Bodemprofiel beoordeling
Een effectieve manier om inzicht te krijgen in de algehele conditie van de bodem is het graven van
een profielkuil en het beoordelen van kluiten uit een perceel (Koopmans et al., 2005). Via deze
visuele beoordeling kunnen indicatoren zoals bodemstructuur, beworteling en activiteit van het
bodemleven in samenhang worden beoordeeld. Het grote voordeel van een profielkuil is dat de
waarnemingen snel en eenvoudig kunnen worden uitgevoerd en de resultaten meteen beschikbaar
zijn. Nadeel van de methode is dat er nogal wat ervaring nodig is om tot een goede beoordeling te
komen.
Het beoordelen van een bodemprofiel kan het hele jaar gedaan worden maar de beste tijd is als er
een volledig ontwikkeld gewas te zien is bij een redelijke vochttoestand om zodoende de beworteling
goed te kunnen beoordelen. Binnen een streek, bedrijf en perceel kunnen aanzienlijke verschillen
optreden in grondsoorten en bodemprofielen. Het is daarom van belang om de locatie van de kuil
zodanig te kiezen dat deze representatief is voor het perceel. In het algemeen is één kuil voldoende
als deze goed wordt gekozen. Bij specifieke vragen of knelpunten geeft het beoordelen van twee
kuilen meer inzicht in de verschillen (bijvoorbeeld één kuil op een perceel met een hakvrucht en één
kuil op een perceel met een graan). Enkele andere tips bij het graven van een profielkuil zijn:
• kies een locatie die minimaal 10 m uit de akkerrand ligt
• vermijd niet-representatieve plekken en rijsporen
• let goed op de gewasgroei
• neem spade, meetlat en mesje mee
Een profielkuil kan het beste minimaal 40 cm diep worden gegraven en 50 bij 50 cm meten.
De bodemstructuur kan het best worden beoordeeld door vanuit de profielwand kluiten te steken.
Leg deze kluiten ondersteund op de grond of bijv. een kratje. Bepaal daarna of er verschillende
lagen te onderscheiden zijn en meet de dikte van deze lagen. Beoordeel in elke laag of er sprake is
van ongestoorde wortelgroei en of deze wortelgroei gering, matig of intensief is. De kluiten dienen
vervolgens beoordeeld te worden op kruimels, afgerondblokkige en scherpblokkige
structuurelementen en de activiteit van het bodemleven (zie tabel 4). Streefwaarden voor bouwland
zijn voor de laag van 0-25 cm dat tenminste 25% van de grond uit kruimels dient te bestaan en er
Meten en beoordelen van biologische bodemkwaliteit 37