BODEMBREED INTERREG - Louis Bolk Institute

Door wie worden ze gegeten? Protozoën vormen op hun beurt voedsel voor nematoden,
beerdiertjes, mijten en regenwormen (Ekelund et al., 2002)
3.3 Ecosysteemfuncties
Nutriëntenbeschikbaarheid Van de drie behandelde ecosysteemdiensten spelen protozoën
ongetwijfeld de belangrijkste rol bij de nutriëntenbeschikbaarheid. Door de vertering van met name
bacteriën, komen uiteindelijk de nutriënten ter beschikking van de plant. De bacteriën bevatten meer
stikstof dan protozoën in hun dieet nodig hebben, waardoor er netto stikstof voor de plant
+
beschikbaar komt. De overmaat aan stikstof wordt uitgescheiden in de vorm van ammonium (NH4 ).
Omdat veel bacteriën en protozoën zich in de rhizosfeer bevinden, komt hier ook veel stikstof in de
vorm van ammonium vrij. De stikstofmineralisatie door protozoën in verschillende landbouwgronden
varieert van 10 tot 150 kg N per ha per jaar (Bloem et al., 1997). Op dezelfde manier kunnen
protozoën een rol spelen bij de mineralisatie van fosfor.
Ziektewerendheid Er is weinig literatuur over de relatie tussen protozoën en ziektewerendheid in
de bodem. In het algemeen zijn protozoën bacterie-eters en mogelijk heeft het selectieve grazen een
positief effect op de hoeveelheid Actinomyceten in de bodem. Van veel Actinomyceten is bekend dat
zij kunnen bijdragen aan de ziektewerendheid. Mogelijk spelen schimmeletende amoeben een rol in
ziektewerendheid. Een ziektewerende bodem tegen Halmdoder (Gaeumannomyces graminis) in
tarwe bleek verschillende soorten schimmeletende amoeben te bevatten, die zich konden voeden
met gepigmenteerde (gemelaniseerde) schimmeldraden. De ziektewerende bodems bevatten meer
schimmeletende amoeben dan de niet-ziektewerende bodems (Chakraborty and Warcup, 1983).
Ook in andere bodems onder granen werden schimmeletende amoeben gevonden, die
parasiteerden op de hyphen van de plant-pathogene schimmel Cochliobolus sativus
(Helminthosporium sativum), de veroorzaker van voetrot in gerst (Duczek, 1986).
Bodemstructuurvorming en erosiebestrijding Voor zover bekend hebben protozoën geen
directe rol in de bodemstructuurvorming en erosiebestrijding.
3.4 Aantallen en diversiteit
Er zijn 30000 bekende soorten protozoën waarvan sommige in aquatische systemen en andere in de
bodem voorkomen. Het aantal protozoën in de bodem is zeer variabel en hangt van veel
verschillende factoren af. Een lage bodemvruchtbaarheid kan leiden tot slechts een paar duizend
protozoën in een theelepel grond, terwijl in een theelepel vruchtbare grond wel meer dan een miljoen
protozoën kunnen voorkomen. Bodemvocht bepaalt in belangrijke mate welke protozoën aanwezig
zijn en welke actief zijn.
Protozoën 65