BODEMBREED INTERREG - Louis Bolk Institute

4.3 Ecosysteemfuncties
Figuur 4-1: Aantasting door het wortellesieaaltje
Pratylenchus penetrans (Foto PPO).
Nutriëntenbeschikbaarheid Nematoden zijn een zeer diverse en talrijke groep. Ze spelen op een
aantal plekken in het bodemvoedselweb een rol en hebben een belangrijke regulerende functie in
het bodemecosysteem als geheel. Vooral vrijlevende bacterie- etende nematoden hebben een
belangrijke functie in het beschikbaar maken van nutriënten zoals stikstof en fosfor. Wanneer
nematoden ‘grazen’ op bacteriën komen er voedingsstoffen vrij. Een gedeelte van de koolstof en
stikstof wordt gebruikt voor onderhoud en groei van de nematoden. Het resterende deel komt vrij als
voedingsstof voor de plant.
Ziektewerendheid Behalve voedingsbron voor andere bodembewoners en daarmee van belang
voor de algehele gezondheid van de bodem, consumeren nematoden ook ziekteverwekkers. Met
name schimmeletende nematoden kunnen een rol spelen in het ziektewerende karakter van de
bodem. Van een aantal schimmeletende nematoden, bijvoorbeeld de soorten Aphelenchus en
Aphelenchoides is bekend dat ze grazen op pathogene schimmels zoals Verticillium, Fusarium of
Pyrenochaeta (Bongers, 1988). Daarnaast worden nematoden ook (commercieel) ingezet bij de
bestrijding van b.v. engerlingen of naaktslakken. Deze zogenaamde entomopathogene nematoden
zijn in staat om plaagorganismen te infecteren met een bacterie die het organisme via de productie
van toxische stoffen uiteindelijk dood.
Bodemstructuurvorming en erosiebestrijding Van nematoden is bekend dat ze een algemeen
regulerende functie hebben in het voedselweb. Door te grazen op andere organismen reguleren ze
de grootte van de populaties van andere organismen. Dit kan indirect ook een doorwerking hebben
op bijvoorbeeld de bodemstructuur. Een direct effect van nematoden op de bodemstructuurvorming
en erosiebestrijding is echter niet te verwachten. Wel kan de nematoden populatie sterk op
bodemstructuur reageren. Om te overleven in de bodem en zich te verspreiden hebben nematoden
68 Deel 2: Bodemleven