Download PDF - Theater Instituut Nederland

26
golfbewegingen. Elke tijd heeft zijn eigen dynamiek. Er kunnen nu eenmaal niet
elk jaar tientallen goden opstaan.’ (Janssen)
Meer avontuur
Toch leven er breed in de sector gevoelens dat het beter kan. Er is onmiskenbaar
een behoefte om bakens te verzetten. Verschillende artistiek leiders en choreografen
signaleren in die ogenschijnlijke diversiteit aan talen en stemmen een
paradoxale eenvormigheid: ‘Er is te veel van hetzelfde. We moeten eens af van
die jaren-tachtig-hangover. Niet meer wachten op een nieuwe Van Manen of
Kylían. Mooi dat ze waren, maar let it go! We moeten vooruit.’ (Gingras). ‘Als het
zo doorgaat dreigt er een serieuze vorm van voorspelbaarheid’ (Rosenfeld). Er is
behoefte aan meer reliëf in het lanschap: ‘Door het gebrek aan competitie worden
gezelschappen niet genoeg gedwongen zich sterk te profileren, en stagneert dus
ook hun ontwikkeling.’ (Itzik Galili) En bepaalde ontwikkelingen worden gemist:
uiteenlopend van invloeden van de straat tot klassieke dans en herinterpretaties
van bestaand repertoire. Meer in het algemeen spreken choreografen over een gebrek
aan durf en avontuur in de dans, waarvoor de één naar de jonge choreografen
wijst en de ander juist naar de grote gevestigde gezelschappen. ‘Wat mij opvalt
is dat veel jonge dansmakers zich bezighouden met niet-essentiële aspecten van
dans. Het gebruik van ruimte is plat, de energie is vlak. De tijd blijft gelijkmatig en
de danstechniek is goed maar niet opmerkelijk.’ (Simons) Anderen spreken over
een voortdurend hergebruik van bestaande tradities. Ook is er een roep om meer
inhoudelijke zeggingskracht, minder abstracte en conceptuele dans, meer rauwheid,
emotie en humor. In het verlengde daarvan is er behoefte aan verdieping
in de manier waarop technische kwaliteiten worden toegepast: ‘De nadruk ligt in
Nederland vaak op virtuositeit. Daar is niets mis mee, maar het gaat erom hoe je
die virtuositeit gebruikt’ (Gale)
De discussie over ontwikkeling wordt gevoed door de roerige tijdgeest, maar ook
door knelpunten die de sector al een aantal jaren ervaart bij de presentatie van
haar werk. Waar dansen zo geliefd is, zou je verwachten dat er voor de professionele
theaterdans goede publiekskansen zijn. Tal van producenten merken echter
dat het steeds meer moeite kost publiek en hun bemiddelaars – theaterprogrammeurs
- te interesseren. Herhaaldelijk klinkt onder choreografen en artistiek leiders
de term ‘imagoprobleem’, veelal in één adem met termen als ‘ingekeerd’ of
‘isolement’. De een is daarbij van mening dat de dans vooral lijdt onder het bééld
dat het te veel naar binnen gekeerd is: ‘We hebben meer boegbeelden nodig. Men
denkt dat de dans introvert is. Veel mensen denken bij dans aan moeilijk gedoe,
het is in hun ogen risicovol om naar dans te gaan.’(Wubbe) Met andere woorden,
er zijn listen nodig om dat beeld op te frissen. De ander is er juist stellig van over-