Johannes Marcus – Auteur van het Johannes ... - JesusKing.info

23
“Toen nam Paulus de volgende dag die mannen (die “aan een gelofte gebonden” waren = Nazireeërs) met zich
mee, liet zich met hen reinigen, ging de tempel binnen (een vorm van ‘eiseimi’) en kondigde het tijdstip aan,
waarop de reinigingstijd voltooid zou zijn, namelijk wanneer voor ieder van hen het offer gebracht zou worden.” 59
Het kantoor waar de aangifte van de Nazireeërs gedaan moest worden, bevond zich in het heiligdom, nl. in de “Voorhof
van de Vrouwen” en wel in de kamer van der Nazireeërs (zie fig. 5). Dus “de tempel” betekent hier het heiligdom, zoals
in de volgende wederwaardigheden van Paulus:
“Toen de zeven dagen bijna om waren, zagen de Joden uit Asia hem in de tempel. Zij ruiden heel de menigte op en
maakten zich van hem meester, terwijl ze schreeuwden: ‘… Dit is die man, die … nu zelfs heidenen in de tempel
heeft gebracht en daardoor deze heilige plaats heeft ontwijd.’ Zij hadden namelijk tevoren in de stad Trofimus uit
Efeze in zijn gezelschap gezien en dachten dat Paulus hem in de tempel had gebracht. … Ze grepen Paulus vast,
sleurden hem de tempel uit en onmiddellijk werden de poorten daarvan gesloten. Terwijl ze hem trachtten te doden,
werd de bevelhebber van de kohort gemeld, dat heel Jeruzalem in rep en roer was. Hij snelde terstond met soldaten
en officieren op hen af. … nam hem [Paulus] gevangen … en … gaf hij bevel hem naar de kazerne te brengen.
Toen Paulus bij de trappen gekomen was, moest hij vanwege het opdringende volk door de soldaten gedragen
worden. … Op het punt de kazerne binnengebracht te worden zei Paulus tot de bevelhebber: ‘Mag ik misschien iets
zeggen?’ Hij antwoordde: ‘Kent ge Grieks?’ … Paulus zei: ‘Ik ben een Jood uit Tarsus in Cilicië, burger van een
niet onaanzienlijke stad. En ik verzoek u: Sta mij toe het woord tot het volk te richten.’ Hij stond het toe. En Paulus
gaf bovenaan de trappen het volk een teken met de hand. Toen het rustig geworden was, sprak hij hen als volgt in
het Hebreeuws toe … .” 60
Ook hier moet “de tempel” het heiligdom betekenen (d.w.z. de binnenste voorhoven), want elke Griek, en dus ook
Trofimus, was het toegestaan de Voorhof der Heidenen (een heiden = een niet-Jood) binnen te gaan, maar het was hem
op straffe des doods verboden het heiligdom binnen te gaan. Paulus werd dus uit het heiligdom gesleept, de Voorhof der
Heidenen in, en de Romeinse tribunaal nam hem vanaf deze openbare hof mee naar de trap, die naar Antonia leidde,
waar Paulus de menigte toesprak.
Pilatus: Hij zat op zijn rechtersstoel op het zesde uur (= midden op de dag) op de voorbereidingsdag van Pasen op
‘Lithostrōtos’ (= Plaveisel, mozaïek), in het Hebreeuws ‘Gabbata’ (= ‘verheven’ of ‘platform’; de Syrische en Perzische
versies zeggen Gaphiphtha, wat een hek of omheining betekent, van het Aramese woord ‘gab’ = kantelen/borstwering).
Hier sprak hij recht over Jezus en waste zijn handen voor de ogen van de menigte (die in de Voorhof der Heidenen van
de tempel stond en mogelijk in het Tyropoeondal, zie fig. 4) en hier werden de woorden “Zie, de mens!” (“Ecce
Homo”) gesproken (Mt 27,19.24 Joh 19,13 Joh 19.5).
De plaats Gabbata, zoals kan worden afgeleid uit de betekenis van de namen, was waarschijnlijk een verheven platform,
omheind met een hek of borstwering (vgl. “Wanneer gij een nieuw huis bouwt, dan zult gij aan uw dak een borstwering
maken, opdat gij geen bloedschuld over uw huis brengt, als er iemand af valt.” De 22,8 NBG), en waarschijnlijk
uitgevoerd met een puntig uitsteeksel (het ‘pterugion’, ook vertaald als ‘borstwering’): een soort puntig omheind
balkon, vanwaar men kon spreken tot en gezien worden door de menigten in de tempelhoven. Het bevond zich
waarschijnlijk dicht bij het eind van de trap die de priesters, die Jakobus naar benenden wierpen, naar bovenop de
tempelmuur en naar Gabatta leidde. Het platform bevond zich dus naar alle waarschijnlijkheid op één van de
bovenverdiepingen van Antonia, aan de zuidoosthoek ervan (zie fig.3). Van Gabbata wordt gezegd dat “het eeuwenlang
werd gedacht dat de gevangenhouding en rechtszaak van Jezus plaatsvonden in de burcht Antonia”. 61 Tegenwoordig
zeggen enkele theorieën dat Gabbata in Herodes’ paleis in de bovenstad was (zie fig. 1) 62 . Deze theorieën verwijzen
naar Josephus, Oorlog 2,14,8:
‘Op dit moment nu nam Florus zijn intrek in het paleis; en op de volgende dag liet hij zijn tribunaal ervoor
opstellen, en ging erop zitten, toen de hogepriesters, en de machtige mannen, en die van de grootste eminentie in de
stad, allen voor dat tribunaal kwamen; waarop Florus hen beval om degenen die hem hadden becritiseerd voor hem
te leiden.’ 63
Maar aangezien de procurator Florus in 64/65 AD zijn intrek nam in Herodes’ paleis, en aangezien dit ruim na de jaren
30-33 AD van Jezus en Pilatus was, kan de procurator Pilatus zijn verblijf en tribunaal nog steeds in Antonia gehad
hebben. Dat Pilatus en Jezus in Antonia waren, voor de ogen van de menigten in de tempel, wordt bevestigd door het
feit dat de ‘hypēretai’, die de tempel tot werkterrein hadden 64 , in staat waren om midden op de dag naar Pilatus te
roepen om Jezus’ kruisiging (Joh 19,6).]
59 Hand 21,23-24.26
60 Hand 21,27-40
61 Harris: 147-148
62 e.g. Harris: 147-148, en een theorie in het artikel van de Jewish Encyclopedia over Gabbatha
(www.jewishencyclopedia.com/view.jsp?artid=3&letter=G)
63 vertaling van: “Now at this time Florus took up his quarters at the palace; and on the next day he had his tribunal set
before it, and sat upon it, when the high priests, and the men of power, and those of the greatest eminence in the city,
came all before that tribunal; upon which Florus commanded them to deliver up to him those that had reproached him,
…”
64 Toen zij Jezus arresteerden namens de Tempelraad en de schriftgeleerden en oudsten, werden zij vergezeld door een
troep soldaten (‘speira’ Joh 18,3.12), waarschijnlijk omdat de Olijfberg niet tot het eigenlijke werkterrein van de
‘hypēretai’ behoorde.